Telekommunikatsiya texnologiyalari

Bu esa, o‘z navbatida xalallar yo‘qligida uzatishning vaqti yoki xotira qurilmasining hajmi bo‘yicha yutuqqa ega bo‘lishga imkon beradi. Bunday kodlash samarali deb ataladi, chunki u sistema samaradorligini oshiradi. Uzatish kanalida xalallar mavjudligida bunday kodlash kirish yo‘li informatsiyasini uning keyinchalik ishlanishi masalasiga maqbul javob beruvchi ketma-ketlikka o‘zgartirishga imkon beradi. Boshqa kodlash qurilmasi (kanal koderi) qo‘shimcha informatsiya ortiqchaligini kiritish yo‘li bilan informatsiyani uzatishda yoki saqlashda berilgan haqiqiylikni ta’minlaydi. Bunday kodlash ortiqchali yoki xalallarga bardosh kodlash deb yuritiladi.

• Bu esa, o‘z navbatida xalallar yo‘qligida uzatishning vaqti yoki xotira qurilmasining hajmi bo‘yicha yutuqqa ega bo‘lishga imkon beradi. Bunday kodlash samarali deb ataladi, chunki u sistema samaradorligini oshiradi. Uzatish kanalida xalallar mavjudligida bunday kodlash kirish yo‘li informatsiyasini uning keyinchalik ishlanishi masalasiga maqbul javob beruvchi ketma-ketlikka o‘zgartirishga imkon beradi. Boshqa kodlash qurilmasi (kanal koderi) qo‘shimcha informatsiya ortiqchaligini kiritish yo‘li bilan informatsiyani uzatishda yoki saqlashda berilgan haqiqiylikni ta’minlaydi. Bunday kodlash ortiqchali yoki xalallarga bardosh kodlash deb yuritiladi.

Xalalsiz kanallar uchun Shennon teoremasiga binoan qandaydir alfavitning harflaridan tuzilgan xabarlarni shunday kodlash mumkinki, bitta harfga to‘g‘ri keladigan ikkilik simvollarning o‘rtacha soni ushbu xabarlar manbai entropiyasiga yaqin bo‘ladi, ammo undan kam bo‘lmaydi. Bunday kodlar quyidagi shartni qanoatlantirsa maksimal samarali hisoblanadi. 𝑁𝑜‘𝑟𝑡. = 𝐻, ikkilik kodlar uchun ∑𝑝𝑖 (𝐴𝑖 ) ∙ 𝑛 = − 𝑖 ∑𝑝𝑖 𝑙𝑜𝑔2 𝑖 𝑝

• Xalalsiz kanallar uchun Shennon teoremasiga binoan qandaydir alfavitning harflaridan tuzilgan xabarlarni shunday kodlash mumkinki, bitta harfga to‘g‘ri keladigan ikkilik simvollarning o‘rtacha soni ushbu xabarlar manbai entropiyasiga yaqin bo‘ladi, ammo undan kam bo‘lmaydi. Bunday kodlar quyidagi shartni qanoatlantirsa maksimal samarali hisoblanadi. 𝑁𝑜‘𝑟𝑡. = 𝐻, ikkilik kodlar uchun ∑𝑝𝑖 (𝐴𝑖 ) ∙ 𝑛 = − 𝑖 ∑𝑝𝑖 𝑙𝑜𝑔2 𝑖 𝑝

�
Teorema kodlashning muayyan usuliga ishora qilmaydi, ammo kod kombinatsiyasining har bir simvolini tanlaganda uning maksimal informatsiyani eltishini ta’minlashga harakat qilishi zarur. Demak, har bir simvol iloji boricha teng ehtimollik bilan 0 va 1 qiymatlarni olishi va har bir tanlov oldingi simvollar qiymatlariga bog‘liq bo‘lmasligi lozim.