TəLİm və TƏRBİYƏ prosesiNİn həyata keçİRİLMƏSİ Layihə Avropa İttifaqı tərəfindən maliyyələşdirilir

Modulun adı: Təlim və tərbiyə prosesinin həyata keçirilməsi 
141 
işləri, portfoliolar, yaradıcı tapşırıqlar (inşa və layihələr) aiddir.
Qiymətləndirmədə meyarlar və normativlər qabaqcadan müəyyən edilir. Belə ki, 
şagird fəaliyyətinə, gözlənilən təlim nəticələrinə, qiymətləndirmə standartlarına uyğun 
meyarlardan istifadə olunur. Meyarların tələblərinə müvafiq, fənnin tələblərinə, nitqin 
xüsusiyyətlərinə uyğun normativlər, qrup işinin meyarları (fəallıq, uyğunluq, əməkdaşlıq, 
işin görülmə müddəti, yaradıcılıq və s.) hazırlanır.
Kəmiyyət qiymətləri ilə yanaşı formativ qiymətləndirmədə aşağıdakı “keyfiyyətcə 
qiymətləndirmə” üsullarından da istifadə olunur:
1.
Yazılı testlərdə və yoxlamalarda konstruktiv qeydlər;
2.
İbtidai siniflərdə ən səmərəli qiymətləndirmə mexanizmi "portfolio" sistemidir. 
"Portfolio" sistemi hər şagirdin xüsusi dosyesidir ki, burada şagirdə aid bütün 
məlumat və sənədlər qeydə alınır.
Diaqnostik, formativ və summativ qiymətləndirmə ilə yanaşı, şagird nailiyyətlərinin 
qiymətləndirilməsinin başqa formaları da vardır. Bu formalardan ən mühümü sözdür. Söz 
müəllimin psixoloji dayağını, təqdirini və tənbehini ifadə edir. Bu üsuldan əsasən ibtidai 
siniflərdə istifadə olunur və o, tədris prosesində müsbət nəticə verir.
Qiymətləndirmə sisteminin müəyyən edilməsi mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Şagird 
nailiyyətlərinin qiymətləndirilməsinin əsas göstəricisini onların bilik, bacarıq və dəyərlərin 
mənimsənilməsi səviyyəsini göstərən
5 fəaliyyət növünə ayırırlar. Məlumdur ki, fəaliyyət 
növlərinin hər birinin qiymətləndirilməsinin öz xüsusiyyəti var. Bu da onlara məxsus 
meyarların müxtəlifliyindən asılıdır:
•
Yazılı testlərin qiymətləndirilməsi ümumi test tapşırıqlarının, həmçinin 
mürəkkəblik dərəcəli test suallarının sayından asılıdır;
•
Şifahi cavabların qiymətləndirilməsi zamanı cavabların dolğunluğu, əhatəliliyi, 
konkretliyi, düzgünlüyü, dəqiqliyi, nəticələrin, xüsusən nitqin ardıcıllığı və 
məntiqindən asılıdır;
•
Sinif və müstəqil ev tapşırıqlarının qiymətləndirmə meyarları hər bir tapşırığın 
əsasını təşkil edən konkret təlim məqsədindən asılıdır. Onların qiymətləndirilməsi 
daha çox keyfiyyət xarakteri daşıyır;
•
Yaradıcı tapşırıqların qiymətləndirilməsi 
ideyaların məhsuldarlığından, 
çevikliyindən, orijinallığından, adekvatlığından və başqa yaradıcı tapşırıqların 
yerinə yetirilməsi göstəricilərindən asılıdır.
Səviyyə üzrə qiymətləndirmə standartlarının da müəyyən edilməsi başlıca 
məsələlərdəndir.
Şagirdlərin nailiyyətlərini stimullaşdırmaq məqsədilə qabiliyyət dərəcəsinə görə 
differensiallaşdırmaq üçün 4 səviyyəli qiymətləndirmə standartları müəyyənləşdirilir. 
Şagirdlərin bilik, bacarıq və dəyərlərinin müəyyənləşdirilmiş səviyyələri aşağıdakı cədvəl 
3.2
-
də ifadə edilmşidir:

---