TəLİm və TƏRBİYƏ prosesiNİn həyata keçİRİLMƏSİ Layihə Avropa İttifaqı tərəfindən maliyyələşdirilir

Modulun adı: Təlim və tərbiyə prosesinin həyata keçirilməsi 
89 
idman yarışları, baxışlar və
s.;
•
Məktə
bl
ərarası rayon, şə
h
ər, respublika miqyaslı tə
dbirl
ər: müxtəlif idman yarışları, 
müsabiqə
l
ər, olimpiadalar və
s..
Kütləvi iş formaları içərisində
yarış və
müsabiqə
l
ə
r 
mühüm yer tutur. Belə
yarışlar 
müxtəlif tədris fənləri üzrə
(fənn olimpiadaları, şən hazırcavabların yarışı, zehni oyunlar
v
ə
s.), bə
dii öz
fəaliyyə
t sah
əsində
(bədii oxu, rəsm, rəqs müsabiqə
l
əri), idman sahəsində
(futbol, voleybol, basketbol, şahmat və
s. yarışları), ə
m
ək üzrə
(ən yaxşı əl işlə
ri s
ərgisi, gənc 
texniklərin müsabiqəsi, foto müsabiqə
l
ə
ri v
ə
s.) təşkil olunur. Yarış, müsabiqə
v
ə
baxışlar 
ə
vv
əlcə
siniflər üzrə
keçirilir, burada qalib gə
l
ənlər ümumməktəb miqyasında yarışlarda 
iştirak edirlər.
Sinifdənkənar iş formalarının bir qismi (söhbə
tl
ər, mə
ruz
ə
v
ə
mühazirə
l
ər, disput və
müzakirə
l
ə
r v
ə
s.) şüuru formalaşdır
m
ağa, digər qismi isə
(müsabiqə
l
ər, olimpiadalar, sə
rgi-
l
ər, muzey
l
ər, ekskursiyalar və
s.) fəaliyyətin təşkilinə
xidmət edir.
Qrupla iş formaları
müəyyən maraqlar ətrafında birləşmiş şagird qrupu ilə
aparılan 
t
ə
dbirl
ərdir. Belə
iş formalarına fənn də
r
nəkləri, idman bölmə
l
əri, marağa görə
d
ə
st
ə
l
ər, 
incə
s
ənət studiyaları, lektoriyalar, cəmiyyə
tl
ər, ə
d
əbi klublar, muzeylə
r v
ə
s. daxildir. 
Məktə
bl
ə
rd
ə
fənn dərnəkləri daha geniş yayılmışdır. Fənlər üzrə
d
ərnəklə
r
ə
dram, rəqs, 
texniki yaradıcılıq, foto, radio
v
ə
kino hə
v
əskarları və
başqaları, rə
hb
ərlik etməyə
is
ə
mütəxə
ssisl
ə
r v
ə
peşəkar valideynlər cəlb edilir.
Sinifdənkənar fərdi iş formaları
h
ər bir şagirdin maraqlarını nə
z
ə
r
ə
almaqla keçirilən 
t
ə
dbirl
ərdir. Onların başlıca məqsədi şagirdlərin yaradıcı qabiliyyə
tl
ərini üzə
çıxarıb inkişaf 
etdirmək
d
ən, asudə
vaxtı sə
m
ə
r
ə
li t
əşkil etməkdən ibarətdir. Belə
iş formalarına mütaliə, 
fə
rdi m
əşğə
l
ə
l
ər, fərdi tapşırıqların icrası: mə
ruz
ə
v
ə
referat, əyani vəsait hazırlamaq, divar 
qəzetinə
m
əqalə
yazmaq və
s. müxtəlif yaradıcılıq növlə
ri il
ə; elmi, texniki, ə
d
əbi, bə
dii 
fəaliyyə
tl
ə
m
əşğul olmaq, idman yarışlarında iştirak etmək və
s. daxildir. Fərdi işlərin 
nəticə
l
ərini sinif və
m
ək
t
əb miqyasında (müsabiqə, sərgi, baxış, yaradıcılıq gecə
si v
ə
s.) 
nümayiş etdirmək
faydalıdır. Bu fəaliyyət şagirdləri öz üzərində
daha çox işlə
m
əyə, 
özünütərbiyəyə
sövq edir. Sinifdənkənar işlərin sə
m
ə
r
əsi üçün müxtəlif formaları əlaqə
-
l
əndirmək və
onları şagirdlərin özünüifadə, özünütəsdiq və
peşəyönümü vasitəsinə
çevirmək çox faydalıdır.
Sinifdənkənar tə
dbirl
ərin geniş yayılmış növlərindən biri təhsil müə
ssis
ə
l
ərində
muzeylərin təşkil edilmə
si v
ə
onların eksponatlarla daim zənginləşdirilməsidir. Şagirdlərin 
idrak və
ictimai fəallığını artırmaqda məktə
b mu
zeyləri böyük ə
h
əmiyyət kə
sb 
edir. 
Məktə
bl
ə
rd
ə
tarix, ölkəşünaslıq, müharibə, ə
m
ək şöhrəti, ə
d
əbiyyat, folklor və
dig
ə
r 
muzeylərin təşkili mümkündür. Onların işinə
şagirdlə
rd
ən ibarət muzey şuraları rə
hb
ərlik 
edir. Bu muzeylə
r m
əktəbin ictimai həyatının mərkəzi kimi çıxış edir, orada müxtəlif 
t
ə
dbirl
ər planlaşdırılıb həyata keçirilir.
Məktə
bl
ə
rd
ə
muzeylərin təşkili şagirdləri Və
t
ənə
m
ə
h
ə
bb
ət, doğma yurdun maddi və
m
ənə
vi d
əyə
rl
ərinə
hörm
ət ruhunda tərbiyə
etmək, onlara tarixi, elmi və
m
ə
d
əni abidə
l
ərin, 
t
ə
bii s
ə
rv
ə
tl
ərin qorunmasına qayğılı münasibə
t göst
ə
rm
ək kimi keyfiyyə
tl
ər aşılayır. 
Məktə
bl
ə
rd
ə
aşağıdakı muzeylərin təşkil edilmə
si v
ə
şagirdlərin ixtiyarına verilməsi çox 

---