Temel Eğitim Program Geliştirme Projesi” (tepgp) Hakkında İlköğretim I. Sınıf ve IV. Sınıf Ders Kitapları İncelemesi Raporu

Yeniden düzenlenen matematik kitaplarının da oldukça kullanışlı olduğunu düşünmekteyim. Programımıza uygun olarak tasarlanan kitapta genel olarak konu anlatımlarının ardından alıştırma ve bölüm sonunda çalışmaları bulunmaktadır. Bu çalışmalar ile öğrenilenler tekrar edilebilmektedir. Ayrıca eksik bilgileri tamamlama, mantıksız olanı bulma çalışmalarıyla da öğrencilerin sorgulama, akıl yürütme becerilerini geliştirilerek matematiksel bakış açısı kazandırılmaktadır. Geçmişte TC’den gelen MEB tarafından bizlere sunulan kaynak kitapların içeriğinin bizim programımızla uyumlu olmamasına bağlı olarak kullanamayıp ikinci bir kaynak aldırma veya öğrenilenlere uygun olarak her gün fotokopi çekme ihtiyacı doğmaktayken, kitabımız sayesinde bu ihtiyaçlar neredeyse ortadan kalkmıştır. Ayrıca geçmişte oldukça yoğun olan matematik programı daraltılarak bazı konular kısaltılmış (Örneğin doğal sayılar konusu), bazı konular ise tamamen programdan çıkarılmış (geometrik kavramlar, arasında kadar problemleri gibi) olduğu görülmektedir. Bu durum programı biraz da olsa rahatlatması bakımından sevindiricidir. Matematikte konuların birbirinin ön koşul öğrenmelerini oluşturduğu dikkate alındığında kitap içeriğinde yer alan konuların sıralanışı ile ilgili olarak sıkıntıların olduğunu düşünmekteyim. Örneğin ilk iki kitapta konular doğal sayılar- toplama – çıkarma – açılar – çarpma – paralar – bölme – zaman – geometrik şekiller – geometrik cisimler olarak sıralanmıştır. Paralar konusu çarpma ve bölme yapmayı, ondalık sayıları bilmeyi gerektiren bir konudur. Buna göre bu konuya geçmeden önce öğrencilerin dört işleme ve ondalık sayılara hakim olması gerekir. Buna göre bölme konusundan ve ondalık sayılardan önce paralar konusuna geçilmesinin doğru bir sıra olmadığını düşünmekteyim.

Yeni Türkçe kitabımızda yer alan parçalar okuma ve yazmanın yanı sıra dinleme ve konuşma ya da dayandırılarak ilk kez bir dil eğitiminde esas alınan okuma yazma dinleme ve konuşma olan dört temel becerinin de geliştirilmesi üzerine odaklanılması önemli bir yeniliktir. Ülkemizde eğitim öğretim süresinin ilk yarıyılında özellikle kasım ve aralık aylarında neredeyse her hafta hatırlanması gereken önemli bir gün veya hafta bulunmaktadır. Geçmiş yıllarda bu önemli gün ve haftalar Türkçe kitabımızda yer alan ilgili parçalarla desteklenirdi. Önemli gün ve haftalar için törenler düzenlendiği tarihlerde bu parçalar işlenerek düzenlenen törenin anlam ve önemi sınıf içerisinde tartışılır, parçanın etkinlikleri ile bu tarihlerin önemi öğrenilirdi. Bu hem eğitim öğretim zamanından tasarruf sağlardı. Çünkü öğretmen ders ile önemli günü birleştirir bu sayede yapılacak tören için dersten ayrı bir zaman yaratmak zorunda kalmazdı. Ayrıca çocuklar bu önemli gün ve haftaları sınıf içinde işleyip yapılan törenle tekrarlayınca tarih akıllarında daha çok kalır ve yapılan törenler ile ilgili olarak öğrencilerin daha bilinçli olmalarını sağlardı. Önemli günlerin yanı sıra fen ve sosyal bilgiler ders programlarıyla uyumlu olacak şekilde parçalar da kitapta yer alırdı böylece dersler arasındaki bu bağlantılar ile Türkçe dersinde fen veya sosyal konuları tekrar edilerek zamandan tasarruf sağlanmaktaydı. Hazırlanan kitaplarımızda ise bu duruma dikkat edilmediği görülmektedir. Kitap içerisinde yer alan parçalara bakıldığında dersler arasında ilişkilerin kurulmadığı, önemli gün ve haftalara ait parçaların ise serbest olarak yer aldığı yani ilgili haftada işlenecek esas parçalardan ayrı olarak isteğe bağlı okunup geçilebilecek ikinci bir parça olduğu görülmektedir. Bu durumun sınırlı olan eğitim zamanının etkili ve verimli kullanımını engellediğini düşünmekteyim. Türkçe dersi kapsamında yer alan dilbilgisi dersi için geçmişte ayrı bir kitabımız bulunmaktaydı. Bu kitapta her konudan sonra yer alan çalışma soruları oldukça öğreticiydi. Yeni programla düzenlenen Türkçe kitabımız içerisine dilbilgisi konuları sıkıştırılarak kısa çalışmalara yer verilmiştir. Dilbilgisi dersi oldukça soyut bir ders olup öğrenciler tarafından pekiştirilebilmesi akılda kalabilmesi için bol bol alıştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır. Bu bakımdan dilbilgisi dersinin geçmişte ayrı bir kitapken yapılan düzenlemeyle Türkçe kitabı içerisine sıkıştırılarak yer verilmesi oldukça yetersizdir. Bu durum biz öğretmenleri yeni bir kaynak arayışına itmiştir.

Çağın Bardak – Paşaköy Eşref Bitlis İlkokulu 4.sınıf öğretmeni

Öğretim Görevlilerinin Ders Kitapları ile ilgili görüşleri

Ders kitaplarının yanında öğretim programları da incelenmelidir. Yeni hazırlanan öğretim programları tek bir akıma dayanmak yerine birden çok akıma dayanarak hazırlanmıştır. Eğitim programları bir akım ve bir eğitim felsefesine göre hazırlanmalıdır. Mesela pragmatizm akımı ile ilerlemecilik eğitim felsefesi birlikte ele alınabilir. Bununla birlikte psikolojik yaklaşımlar akımı ve felsefi yaklaşımı desteklemelidir. Hayat Bilgisi dersi sadece Almanya ve Türkiye’de uygulanmaktadır. Diğer ülkelerde beşeri ve sosyal olmak üzere konular şekillenmiştir. Yeni öğretim programında hayat bilgisi kitapları Gestalt psikolojisine göre hazırlanmıştır. Gestalt psikolojisinin ana prensibi zihnin kendi kendisini algıladığı şeylerde bir bütün görmeye organize etmesidir. Örneğin mevsimler konusunun bir bütün olarak ele alınması. Ders kitapları sarmal eğitim programı ile hazırlanmalı, dersler ve konular arasında korelasyon olmalıdır. Piaget’in bilişsel yaklaşımları esas alınmalıdır.

Doç.Dr. Kemal Batman

Kaynakça:

1- KTÖS Eğitim Politikaları 2017

2- http://www.havadiskibris.com/hayat-bilgisi-kitabinda-kadin-cinsiyet-rolu-hayret/

3- http://www.havadiskibris.com/eski-anlayisa-mahkum-hayat-bilgisi-kitabi/

4- http://www.havadiskibris.com/ders-kitabinda-kimlik-karti-skandali/

5- İlkokul 1. Sınıf Türkçe kitabı 1/

6- İlkokul 1. Sınıf Türkçe kitabı 2/

7- İlkokul 1. Sınıf Türkçe etkinlik kitabı,

8- İlkokul 1. Sınıf Matematik kitabı 1/

9- İlkokul 1. Sınıf Matematik kitabı 2/

10- İlkokul 1. Sınıf Matematik kitabı 3,

11- İlkokul 1. Sınıf Müzik kitabı,

12- İlkokul 1. Sınıf Hayat Bilgisi kitabı 1

13- İlkokul 1. Sınıf Hayat Bilgisi kitabı 2

14- İlkokul 4. Sınıf Türkçe kitabı 1/

15- İlkokul 4. Sınıf Türkçe kitabı 2,

16- İlkokul 4. Sınıf Müzik kitabı,

17- İlkokul 4. Sınıf Sosyal Bilgiler kitabı,

18- İlkokul 4. Sınıf Din Kültür ve Ahlak Bilgisi kitabı,

19- İlkokul 4. Sınıf Türkçe kitabı 1/

20- İlkokul 4. Sınıf Türkçe kitabı 2,

21- İlkokul 4. Sınıf Matematik kitabı 1 /

22- İlkokul 4. Sınıf Matematik kitabı 2/

23- İlkokul 4. Sınıf Matematik kitabı 3,

24- İlkokul 4. Sınıf Beden Eğitimi, Sağlık ve Spor Bilgisi kitabı

25- http://talimterbiye.mebnet.net/Kitaplar/2016-2017/ilkokul/2016index.htm

26- http://talimterbiye.mebnet.net/Ogretim%20Programlari/2016-2017/16-17ogretimprogramlari.html

27- http://www.kpsskonu.com/egitim-bilimleri/program-gelistirme/

28- http://www.havadiskibris.com/dersler-arasi-iliski-kopartildi-ezber-diriltildi/

29- http://tarihvakfi.org.tr/ProjeDetay/derskitaplarindainsanhaklariiiiprojesi/1