Anayasanın 128. ve 129. Maddeleri doğrudan kamu hizmetlerinde çalışanlara yöneliktir.
“128. Maddede, “Devletin kamu iktisadi teşebbüsleri ve diğer kamu tüzel kişilerinin genel idare esaslarına göre yürütmekle yükümlü oldukları kamu hizmetlerinin gerektirdiği asli ve sürekli görevler, memurlar ve diğer kamu görevlileri eliyle görülür.
Memurlar ve diğer kamu görevlilerinin nitelikleri, atanmaları görev ve yetkileri, hakları ve yükümlülükleri, aylık ve ödenekleri ve diğer özlük işleri kanunla düzenlenir denmektedir”.
129. madde de kamu çalışanların görev ve sorumluluklarını ve disiplin konusunu açıklığa kavuşturmaktadır.
129. madde de kamu çalışanların görev ve sorumluluklarını ve disiplin konusunu açıklığa kavuşturmaktadır.
“Memurlar ve diğer kamu görevlileri Anayasa ve kanunlara sadık kalarak faaliyette bulunmakla yükümlüdürler”.
“Memurlar ve diğer kamu görevlileri ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve bunların üst kuruluşları mensuplarına savunma hakkı tanımadıkça disiplin cezası veremezler”.
Uyarma ve kınama cezası ile ilgili olanlar hariç, disiplin kararı yargı denetimi dışında bırakılamaz. Silahlı Kuvvetler mensupları ile hâkimler ve savcılar hakkındaki hükümler saklıdır”.
Uyarma ve kınama cezası ile ilgili olanlar hariç, disiplin kararı yargı denetimi dışında bırakılamaz. Silahlı Kuvvetler mensupları ile hâkimler ve savcılar hakkındaki hükümler saklıdır”.
“Memurlar ve diğer kamu görevlilerinin yetkililerinin hakkında işledikleri iddia edilen suçlardan ötürü ceza kovuşturması açılması, kanunla belirtilen istisnalar dışında , kanunun gösterdiği idari merci iznine bağlıdır”.
Anayasada yer alan bu hükümler, memurlar üzerine çıkarılan çeşitli yasa, tüzük, yönetmeliklerde de ayrıntılı biçimde yer almaktadır.
Anayasada yer alan bu hükümler, memurlar üzerine çıkarılan çeşitli yasa, tüzük, yönetmeliklerde de ayrıntılı biçimde yer almaktadır.
Anayasada yer alan hükümleri memurlar için önemi şudur:
Yasama ve yürütme organları Anayasada yer alan hükümlere aykırı düzenleme yapamazlar. Böylece memurlara ilişkin çeşitli hakların anayasal güvenceye alındığı söylenebilir.
Anayasanın kamu görevlilerini ilgilendiren başka maddeleri de vardır. Örneğin 70. Madde kamu hizmetlerine girme hakkını, 48, 49, 50. Maddeler çalışma yaşı ile ilgili hükümleri, 51, 52, 53, 54. maddeler sendikal yaşamı düzenleyen hükümleri içermektedir.
Kurallar kademelendirmesinde Anayasadan sonra gelen mevzuat öğesi yasa (kanun)dur.
Kurallar kademelendirmesinde Anayasadan sonra gelen mevzuat öğesi yasa (kanun)dur.
Yasalar bir hukuk kaynağı olarak genellilik ve süreklilik özelliği gösterirler.
Bu durum yasanın genellikle ülke çapında uygulanması anlamına gelmektedir.
Örneğin Türk Ceza Kanunu ya da Türk Medeni Kanunu ülkenin her yerinde uygulanır.
Devlet Memurları Kanunu ülkenin her yerinde uygulanmakla birlikte, yalnızca devlet memuru statüsündeki kişileri ilgilendirir.
Yasanın sürekliliği ise yasanın belirsiz bir süre için uygulanmak üzere yürürlüğe konulması anlamına gelir (yeni bir düzenleme yapılıncaya değin).
Yasanın sürekliliği ise yasanın belirsiz bir süre için uygulanmak üzere yürürlüğe konulması anlamına gelir (yeni bir düzenleme yapılıncaya değin).
Yasalar değiştirilinceye, yürürlükten kaldırılıncaya ya da Anayasa Mahkemesince iptal edilinceye değin yürürlükte kalırlar.
Yasa çıkarma yetkisi, yasama organı olarak Türkiye Büyük Millet Meclisinindir.
Milletvekillerinin önerisine yasa teklifi, Bakanlar Kurulu tarafından gerçekleştirilene ise yasa tasarısı denilir.
Yasa tasarıları öncelikle ele alınıp sonuçlandırılır. Yasa tasarısı ve tekliflerinin Mecliste görüşülme usul ve esasları Meclis iç tüzüğünde düzenlenir.
Meclis İç Tüzüğüne göre bir yasa tasarısı ya da teklifi TBMM Başkanlığı tarafından ilgili komisyona gönderilir.
Meclis İç Tüzüğüne göre bir yasa tasarısı ya da teklifi TBMM Başkanlığı tarafından ilgili komisyona gönderilir.
Komisyonda benimsenmesi durumunda TBMM Genel Kurulunda ele alınır.
Genel Kurulda kabul edilen yasalar onay için Cumhurbaşkanlığı’na gönderilir.
Cumhurbaşkanı uygun gördüğü yasayı 15 gün içerisinde Resmi Gazete’de yayımlar.
Cumhurbaşkanı yayımlanmasını uygun bulmadığı yasayı, göstereceği gerekçe ile birlikte TBMM’ne geri gönderebilir.
Mecliste değişiklik yapılmadan aynen kabul edilen yasaları Cumhurbaşkanı onaylamak durumundadır.
Ancak bu durumda anayasa Mahkemesine başvurabilir.
