Termitlar turkumi


Hаshаротларни пайдо бо‘лиsh, о‘рганиsh тарихи ва соhалари



Yüklə 127 Kb.
səhifə10/10
tarix05.05.2023
ölçüsü127 Kb.
#126436
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
termitlar turkumi

Hаshаротларни пайдо бо‘лиsh, о‘рганиsh тарихи ва соhалари. Eнтомологиya (yuнонча – entomon – hаshарот, logos - фан) hаshаротларни о‘рганувчи фан демакдир.
Hasharotlar haqidagi ma’lumotlar eramizdan oldingi davrlarda yashagan odamlar qoldirgan manbalarda uchraydi. Ular o‘zlari yashagan g‘orlar devorlarga turli hasharotlar rasmlarini chizib qoldirishgan. Xullas insoniyat paytda bo‘libdiki odamlar hasharotlar bilan muloqotda bo‘lib kelgan. Odamlar ibtidoiy odamdan tortib to shu bugungi odamga qadar hasharotlar haqida ma’lumotlar to‘plab kelgan.
Hasharotlarning bir qancha dastlabki avlodlari pollozoy eramizning ohirgi davrlarida paydo bo‘lgan.
Hasharotlar haqidagi dastlabki ma’lumotlar Engels “universal kalla” deb atagan. Aristotel (eramizgacha bo‘lgan 384-322 yillar) ijodida o‘z ifodasini topadi. U dastlab hayvonlar klassfikatsiyasini tuzganda 100 ga yaqin hasharotlarni nomini sanab “qonsizlar” ga kiritadi. O‘simliklar va hayvonlarni sistemaga solishini boshlab bergan mashhur shved olimi K.Linney (1707 - 1778) dastlab hasharotlarni sistemaga soladi, hasharotlar haqida ilmiy ma’lumotlar beradi.
Hasharotlar haqidagi ma’lumotlar Jorj Byuffon (1707 -1788), J.B.Lamark (1744 - 1829) Ch.Darvin (1809 - 1882) asarlarida ko‘plab uchraydi. J.A.Fabr (1823 - 1915) (40 yil hayotini asalarilarni o‘rganishga bag‘ishlagan) ko‘plab uchraydi.
XX asrda entomologiya fanining rivojlanishiga hissa qo‘shgan O‘zbekistonlik olimlar A.A.Bekuzin, R.Olimjonov, YE.Gan, M.Qodirova, S.Alimuxamedov va boshqalarni kiritish mumkin.
Hozirgi zamon entomologiyasi biologiya fanining tez suratda rivojlanib borayotgan tarmog‘i hisoblanadi. Hozirgi vaqtda entomologiya bir qator mustaqil ilmiy sohalarga bo‘linadi.

  1. Umumiy entomologiya –

  2. Qishloq xo‘jaligi entomologiyasi –

  3. O‘rmon entomologiyasi –

  4. Meditsina entomologiyasi –

5.Veterinariya entomologiyasi
Adabiyоtlar:
1. G.G.Abrikosov va boshqalar. «Zoologiya» 1 - 2 jilt. T: 1966.
2. V.F.Natali «Umurtqasiz hayvonlar zoologiyasi». T: 1966.
3. S.P. Naimov. «Umrtqali hayvonlar zoologiyasi» 1995 y.
4. O Mavlonov .Sh.Xurramov «Umirqasizlar zoologiyasi» T. 1988 y.
5. E.I.Lukin «Zoologiya» Moskva 1989
6. B.А.Kuznеtsov, A.Z.Chеrnov, L.N.Katonova «Kurs zoologiya». M.1989 y.
7. A.M.Muhammadiеv «Umurtqasiz hayvonlar zoologiyasi». T: 1970.
8. S.A.Murodov, N.Axmеdov «Talabalarning bilimini rеyting va tеst bilan aniqlash» bo’yicha «Zoologiya va tut ipak qurti biologiyasi» fanlaridan o’quv uslubiy qo’llanma. T: 1997.
Yüklə 127 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin