Türkiye’de yatırım projelerine yönelik uygulanan destek sistemleri Müsteşarlığımız tarafından yürütülmektedir. İlgili Yasa, Karar, Tebliğ ve Genelgeler eliyle yürütülen; ekonomik ve sosyal istikrarı hedef alan “Yatırımlarda Devlet yardımları” sistemleri 2 konu başlığı altında toplanmaktadır.
Bunlar;
ülkede yapılması tasarlanan tüm sabit yatırım projelerinin verimliliğinin artırılması ve yatırım
TEŞVİK UYGULAMALARI (2)
maliyetinin düşürülmesi amacıyla ülke bazında uygulanan “GENEL TEŞVİK SİSTEMİ”
Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelere yönelik olarak geliştirilen “KOBİ TEŞVİK SİSTEMİ”dir.
TEŞVİK UYGULAMALARI (3)
1) GENEL TEŞVİK SİSTEMİ:
1913 yılından beri sistemli bir şekilde uygulanan teşvik tedbirleri, ekonomik gelişmelere paralel olarak büyük değişikliklere uğramıştır. Bu dönem içinde ekonomik, sosyal ve siyasi yönde yaşanan değişimlerin kamu politikalarını büyük ölçüde etkilemesi sonucunda, teşvik uygulamaları hem içerik hem de şekil olarak büyük değişime uğramıştır.
TEŞVİK UYGULAMALARI (4)
Türkiye’de yatırımların teşviki, Kalkınma Planları ve Yıllık Programlar doğrultusunda hazırlanan mevzuat ile yürütülmektedir. Yıllık Programlarda ve Kalkınma Planlarında Devlet Yardımları “Teşvik Politikları, yeni istihdam imkanı geliştirecek, küçük ve orta boy işletmeleri (KOBİ) destekleyecek, kalkınmada öncelikli yörelerin gelişmesine ve teknolojik ilerlemeye katkıda bulunacak ve Gümrük Birliği’nin gerektirdiği rekabete uyum sağlayacak şekilde uygulanacaktır.” şeklinde yer almaktadır.
TEŞVİK UYGULAMALARI (5)
Bu amaçla hazırlanan 10.06.2002 tarih ve 2002/4367 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları ve Yatırımları Teşvik Fonu Esasları Hakkında Karar 09.07.2002 tarih ve 24810 sayılı Resmi Gazete’de, bu Karar’a istinaden düzenlenen 2002/1 sayılı Tebliğ ise 30.07.2002 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiş ve uygulanmaya başlanmıştır.
TEŞVİK UYGULAMALARI (6)
Bu Karar döneminde de ; Hazine Müsteşarlığı yetkisinde olan “teşvik belgesi düzenlemesi görevi”nin Hazine Müsteşarlığı ile TOBB’nce birlikte belirlenecek Sanayi Odaları ile Ticaret ve Sanayi Odalarına devredilmesi ile yatırımcıya daha kolay ulaşılabilmesi ve yatırımların yerinde desteklenebilmesi hedeflenmektedir.
TEŞVİK UYGULAMALARI (7)
(ilk etapta Ankara, İstanbul, Kocaeli, Balıkesir, Denizli, Ege Bölgesi, Eskişehir, Konya, Kayseri, Adana ve Gaziantep Sanayi Odaları görevlendirilmiştir.
Bu amaçla, imalat ve tarımsal sanayi yatırımlarının,
yabancı sermayeli ve
Bütçe kaynaklı kredi desteğinden yararlanabilecek olanları dışında,
sabit yatırım tutarı 4 trilyon TL. aşmıyan yatırımlar ilgili odalar tarafından değerlendirlmesi gerekmektedir.
TEŞVİK UYGULAMALARI (8)
a)Gelişmişlik Düzeyine Göre Türkiye;
Gelişmiş yöreler (İstanbul ve Kocaeli illeri ile Adana, Ankara, Antalya, Bursa ve İzmir Büyükşehir Belediye sınırları dahili)
Kalkınmada öncelikli yöreler (Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenmiş olan iller)
Normal yöreler, Gelişmiş Yöre ve Kalkınmada Öncelikli Yöreler dışında kalan iller olarak ayrılmıştır.
TEŞVİK UYGULAMALARI (9)
Bu Karar döneminde uygulanan teşvik unsurları açısından sektörel ve bölgesel kısıtlamalar ön plana çıkmıştır. Bunlar;
1.Bölgesel Kısıtlamalar:
Gelişmiş yörelerde belli konular ( Eğitim, sağlık,ar-ge vb) ıcın tüm yatırım cinsleri (komple yeni, tevsi, entegrasyon, modernizasyon, vb.) için teşvik belgesi düzenlenmektedir. Bunun dışında gelişmiş yörelerde çevre ve nüfus yoğunluğu sorunları nedeniyle komple yeni, entegrasyon ve ürün çeşitlendirilmesi cinslerinde teşvik belgesi düzenlenmemektedir.
TEŞVİK UYGULAMALARI (10)
Ancak, yine gelişmiş yörelerde tekstil yatırımlarından, nakış, çorap, eldiven, düz ve yuvarlak örme, dar dokuma ve konfeksiyon yatırımları dışında tevsi yatırımları da teşvik edilmemektedir.
Gelişmiş yörelerde tevsi, modernizasyon, entegrasyon, yenileme vb. cinslerinde teşvik belgesi düzenlenebilecek yatırımlar için, bu yörelerde aynı iş kolunda asgari 2 yıldan beri faaliyette bulunulması gerekmektedir.
TEŞVİK UYGULAMALARI (11)
2.Sektörel Kısıtlamalar:
Tarım ve Tarımsal Sanayi sektörlerinde yöre farkı gözetmeksizin, et ve yumurta tavukçuluğu ile un, irmik, bisküvi, makarna, salça ve yem (entegre hayvancılık yatırımlarında entegrasyon halkası olanlar hariç) yatırımları için komple yeni, tevsi, ürün çeşitlendirmesi ve entegrasyon yatırımları için teşvik belgesi düzenlenmez iken, mevcut yatırımların yenileme, modernizasyon, tamamlama, kalite düzeltme vb. cinslerinde teşvik belgesi düzenlenebilmektedir.
TEŞVİK UYGULAMALARI (12)
Yat ithali, hipermarket, ticaret merkezi ve otopark yatırımları yine yöre farkı gözetilmeksizin teşvik edilmemektedir.
Tekstil yatırımlarında teşvik belgesi kapsamında kullanılmış makine-teçhizat temin edilemez.
Belli yatırımlarda ise entegrasyon ve/veya belli büyüklükte yatırımlar teşvik edilmektedir.
TEŞVİK UYGULAMALARI (13)
Bir yatırımın teşvik belgesine bağlanabilmesi için, asgari sabit yatırım tutarının;
a-Kalkınmada Öncelikli Yörelerde gerçekleştirilecek yatırımlarda 200 milyar TL,
b-Normal ve Gelişmiş Yörelerde gerçekleştirilecek yatırımlarda 400 milyar TL. olması gerekmektedir.
TEŞVİK UYGULAMALARI (14)
Finansal kiralama şirketlerinin finansal kiralamaya konu teşvik belgesi müracaatlarında aranacak asgari sabit yatırım tutarı ise yukarıdaki fıkrada belirtilen miktarların %25’i kadardır.
Teşvik tedbirlerinden yararlanabilmek için aşağıda belirtilen bilgi ve belgelerle Hazine Müsteşarlığı Teşvik ve Uygulama Genel Müdürlüğü’ne müracaat edilmesi gerekmektedir.
TEŞVİK UYGULAMALARI (15)
Bu Karar döneminde getirilen en önemli yeniliklerden birisi de teşvik belgesi düzenlenebilmesi için istenen belge sayısının 4’e indirilmiş olmasıdır.
Bunlar:
a-Örneğe uygun olarak hazırlnmış bir nüsha yatırım bilgi formu,
b-Finansal kiralama şirketlerinin finansal kiralamaya yönelik yatırımları dahil tüm yatırımlar için;
TEŞVİK UYGULAMALARI (16)
Müstaşarlığa yapılacak müracaatlarda;
Kalkınmada öncelikli yörelerde yapılacak yatırımlarda 200 milyon TL.,
Normal ve Gelişmiş yörelerde yapılacak yatırımlarda 400 milyon TL.
tutarında meblağın Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası nezdindeki Fon’a yatırıldığına dair makbuzun ikinci nüshası,
TEŞVİK UYGULAMALARI (17)
Odalara yapılacak müracaatlarda;
Kalkınmada öncelikli yörelerde yapılacak yatırımlarda 100 milyon TL.,
Normal ve Gelişmiş yörelerde yapılacak yatırımlarda 300 milyon TL.
tutarındaki meblağın Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası nezdindeki Fon’a yatırıldığına dair makbuzun ikinci nüshası ve bu miktarlara ilave olarak
TEŞVİK UYGULAMALARI (18)
100 milyon TL. tutarındaki meblağın ise ilgili Odanın hesabına yatırıldığını gösterir makbuzun nüshası,
c-Şirketi temsil ve ilzama yetkili kişilere ait noter tasdikli imza sirküleri (dilekçe ve ekleri bu kişilerce imzalanacaktır),
d-Kuruluş işlemleri ve iştigal konuları ile şirketin son sermaye yapısının yer aldığı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi asılları veya tasdikli örnekleri,
TEŞVİK UYGULAMALARI (19)
Bu belgelerin dışında, yatırım bilgi formında yer alan ve firma beyanı esas alınmak suretiyle gerekli bilgiler ise;
a-Yurt içi ve yurt dışından temin edilecek makine ve teçhizata ilişkin olarak yatırımcı tarafından düzenlenmiş ve imzalanmış listeler,
b-Tevsi, modernizasyon, yenileme, kalite düzeltme, darboğaz giderme, tamamlama ve entegrasyon niteliğinde gerçekleştirilecek yatımlarda, ilgili Odaca onaylı kapasite raporu,
TEŞVİK UYGULAMALARI (20)
c-Vergi, resim ve harç istinası desteğinin talep edilmesi halinde ihracat taahhütnamesi,
d-Kiralık işyerinde yapılacak yatırımlar için müracaat tarihi itibarıyla en az 5 yıllık, kiralık arsa üzerinde yapılacak yatırımlar için ise en az 10 yıllık kira kontratının firmaya tekrar iade edilmek üzere aslı, kiralayana ait tapu ve imza beyannamesi veya kira kontratının noter tasdikli sureti ile ilgili bilgiler,
TEŞVİK UYGULAMALARI (21)
e-Organize sanayi bölgesinde gerçekleştirilecek komple yeni yatırımlar veya nakil yatırımları için tahsis yazısı veya belgesi ile ilgili bilgiler,
f-Finansal kiralama şirketleri aracılığı ile yapılacak yatırımlar için 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanunu hükümlerine göre düzenlenmiş sözleşmenin noter tasdikli örneği gibi belgeler.
TEŞVİK UYGULAMALARI (22)
Teşvik Belgeli Yatırımlara Sağlanacak Destek Unsurları
Müsteşarlıça teşvik belgeli yatırımlara sağlanacak destek unsurları şunlardır:
a-Gümrük Vergisi ve Toplu Konut Fonu İstisnası,
b-Katma Değer Vergisi İstisnası,
c-Vergi, Resim ve Harç İstisnası,
d-Yatırımları Teşvik Hizmetleri Ödeneği’nden Kredi Tahsisi.
TEŞVİK UYGULAMALARI (23)
a-Gümrük Vergisi ve Toplu Konut Fonu İstisnası:
Teşvik belgesi kapsamındaki makine-teçhizat ithalatı, yürürlükteki İthalat Rejimi Kararı gereğince ödenmesi gereken Gümrük Vergisi ve Toplu Konut Fonu’ndan istisnadır.
Ancak, binek araçları, otobüs, çekici (Euro I, Euro II veya Euro III normlarına uygun yeşil motoru haiz olanlar hariç), teşvik belgesi kapsamında üreticlecek otomobil ve hafif ticari araçlarda kullanılacak CKD aksam ve parçaları, yedek parça
TEŞVİK UYGULAMALARI (24)
(ilgili makine-teçhizat bedelinin %5’ni geçemez), treyler (frigorifik olanlar hariç), mobilya, yat, motorbot, kamyon (off road-truck tipi ile karayoluna çıkması mümkün olmayan kaya tipi damperli kamyonlar hariç), transmikseri kesintisiz güç kaynağı, beton santralı, forklift, beton pompası, inşaat mlz., porselenden ve seramikten mamul sofra ve mutfak eşyasının teşvik belgesi kapsamında ithal edilmesi halinde yürürlükteki İthalat Rejimi Karar’ında öngörülen oranlarda Gümrük Vergisi ve Toplu Konut Fonu tahsil edilir.
TEŞVİK UYGULAMALARI (25)
Teşvik belgesi kapsamında ithal edilecek kullanılmış makine-teçhizat 2003/9 sayılı Tebliğ eki listede yer alması ve 10 yaşından büyük olmaması kaydıyla Fon’dan muaf olarak ithal edilebilecektir.
Ayrıca, bu yıl içinde yapılan Tebliğ değişikliği ile kullanılmış komple tesislere de teşvik belgesi düzenlenebilmektedir.
TEŞVİK UYGULAMALARI (26)
Yatırım İndirimi:
Daha önce uygulanan bu teşvik unsuru Türkiye genelinde %40 oranında bütün yatırımlara otomatik olarak uygulanmaktadır.
b-Vergi, Resim ve Harç İstisnası:
3/12/1988 tarihli ve 3505 sayılı Kanun’un geçici 2 nci maddesine göre yatırımcının, yatırımın tamamlanmasını müteakip 2 yıl Içinde 1.000 ABD Doları tutarında ihracat yapacağına dair taahhütte bulunması kaydıyla;
TEŞVİK UYGULAMALARI (27)
a.teşvik belgesinde öngörülen yabancı kaynak tutarını geçmemek üzere bir yıl ve daha uzun vadeli yurt içinden veya dışından sağlanacak yatırım kredilerinin alınması ve geri ödenmesi,
b.teşvik belgeli yatırıma ilişkin gayrimenkullerin ve irtifak haklarının ayni sermaye olarak konulması halinde bunların şirket adına tapuya tescili işlemleri ve bu işlerle ilgili olarak düzenlenecek kağıtlar 1/7/1964 tarihli ve 488 sayılı Kanuna göre Damga Vegisinden ve 2/7/1964 tarihli ve 492 sayılı Kanuna göre harçlardan istisna edilir.
TEŞVİK UYGULAMALARI (28)
c.Katma Değer Vergisi İstinası (KDV):
25/10/1984 tarihli ve 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 13 ncü maddesinin değişik (d) bendi gereğince, teşvik belgesine haiz yatırımcılara teşvik belgesi kapsamında yapılacak makine-teçhizat ithal ve yerli teslimleri Katma Değer Vergisi’nden istisnadır. Aynı hüküm teşvik belgesinin veya teşvik belgesi kapsamı makine-teçhizatın devir işlemlerinde de uygulanır.
TEŞVİK UYGULAMALARI (29)
d.Bütçe Kaynaklı Kredi Tahsisi:
-Bütçeden;
a.Ar-Ge yatırımları,
b.Teknoloji geliştirme bölgelerinde yapılacak yatırımlar,
c.Çevre korumaya yönelik yatırımlar,
TEŞVİK UYGULAMALARI (30)
d.Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu veya TÜBİTAK tarafından belirlenen öncelikli teknoloji alanındaki yatırımlar,
e.Bölgesel gelişmeye yönelik yatırımlar,
f.Organize Sanayi Bölgelerine taşınacak yatırımlar,
g.Kalkınmada öncelikli yörelerde yapılacak tarımsal sanayi, imalat sanayi ve madencilik yatırımları için yatırım ve/veya işletme kredisi
TEŞVİK UYGULAMALARI (31)
için aşağıdaki belirtilen esaslar çerçevesinde kredi tahsisi yapılabilir.
Kredi tahsis edilebilmesi için;
a. yatırımın yukarıdaki tanımlara uyması,
b. yukarıda a, b, c, d’de belirtilen konularına ilişkin olarak başka bir kamu kuruluşundan nakdi devlet desteğinden yararlandırılmadığının yatırım bilgi formunda beyan edilmesi,
TEŞVİK UYGULAMALARI (32)
c.Ar-Ge yatırımları, çevre korumaya yönelik yatırımlar, teknopark yatırımları, teknoparklarda yapılacak yatırımlar, KÖY’lerde kredilendirilebilecek yatırımlar, öncelikli teknoloji alanındaki yatırımlar, bölgesel gelişmeye yönelik yatırımlar ile organize sanayi bölgesine taşınacak yatırımların kredilendirilebilmesinin doğrudan Müsteşarlıkça yapılması gerekmektedir.
Ancak, Müsteşarlıkça;
Teknoparklarda yapılacak yatırımlarda ilgili teknopark yönetiminin,
TEŞVİK UYGULAMALARI (33)
Öncelikli teknoloji alanındaki yatırımlarda Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu veya TÜBİTAK’ın,
Ar-Ge yatırımlarında TÜBİTAK’ın,
Çevre korumaya yönelik yatırımlarda Çevre Bakanlığı’nın
uygun görüşü alınarak değerlendirme yapılır.
Ayrıca, bölgesel gelişmeye yönelik yatırımlar için, Müsteşarlıkça tespit edilecek aracı bankadan ekonomik, mali ve teknik yönden projenin değerlendirilmesine ilişkin görüş alınır.
TEŞVİK UYGULAMALARI (34)
Kredinin Kapsamı;
a) Ar-Ge yatırımlarında; münhasıran araştırma ve geliştirme faaliyetleri için kullanılan makine-teçhizat ile yazılım giderlerinin %50’si,
b)Çevre yatırımlarında; münhasıran çevre yatırımı için gerekli bina-inşaat ve makine-teçhizat giderlerinin %50’si,
c)Öncelikli teknoloji alanındaki yatırımlarda, makine-teçhizat ve yazılım giderlerinin %50’si,
TEŞVİK UYGULAMALARI (35)
d)Teknoloji geliştirme bölgelerinde yapılacak yatırımlarda gerekli makine-teçhizat ile yazılım giderlerinin %50’si,
e)Bölgesel gelişmeye yönelik yatırımlarda faizsiz sabit yatırım tutarının %30’u,
f)Bölgesel gelişmeye yönelik yatırımlar kapsamındaki illere ve gelişmiş yörelerden KÖY’lere ve özel amaçlı bölgelere taşınacak yatırımlarda söküm, nakliye ve montaj giderlerinin %50’si,
TEŞVİK UYGULAMALARI (36)
g)KÖY’lerde yapılacak tarımsal sanayi, imalat ve madencilik yatırımları için kullanılmış makine hariç yapılacak sabit yatırım tutarının %50’si oranında
bütçe kaynaklarından kredilendirilebilir. Bu kapsamda kredilendirilebilecek makine-teçhizatın yeni olması gerekmektedir.
TEŞVİK UYGULAMALARI (37)
Bütçe Kaynaklı Kredi Miktarı;
Bu madde kapsamında yer alan yatırımların, bölgesel gelişmeye yönelik yatırımlar ile KÖY’lerde yapılacak yatırımlar hariç, yukarıda belirtilen harcamaların en fazla %50’si kadar olan kısmı Fon’un imkanları çerçevesinde kredilendirilebilir. Ancak, her bir proje için Fon kaynaklarından tahsis edilebilecek kredi miktarı 400 milyar TL.’sı geçemez.
Mardin, Muş, Siirt, Şırnak, Tunceli ve Van illerinde,konfeksiyon yatırımları hariç her türlü tekstil yatırımları, entegre olmayan hayvancılık ve ulaştırma yatırımları hariç olmak üzere 3 trilyon üzerinde, en az 75 kişi istihdam edilecek komple yeni yatırımlar) kullanılabilecek azami kredi miktarı, 4,5 trilyon TL.’sı geçmemek üzere, faizsiz sabit yatırım tutarının %30’udur. Bu Tebliğin istinad ettiği Kararın yürürlük süresi içerisinde talep edilmesi halinde, bölgesel gelişmeye yönelik yatırımlar kapsamında daha önce düzenlenmiş teşvik belgeleri için de yukarıda belirtilen hükümler uygulanır. Bu durumda yatırım tutarının tespitinde teşvik belgesinin
TEŞVİK UYGULAMALARI (39)
düzenlendiği tarihteki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın uyguladığı döviz satış kuru esas alınır.
KÖY’lerde yapılacak tarımsal sanayi, imalat ve madencilik yatırımları için tahsis edilebilecek yatırım kredisi miktarı ise faizsiz sabit yatırım tutarının %50’si kadar olup, 500 milyar TL.’sını geçemez. Ayrıca, aracı bankaca işletme sermayesi yetersizliği de dikkate alınarak tespit edilecek işletme kredisi miktarı ise en fazla 200 milyar TL.’dır. Ancak, acil destek kapsamında krediden yararlanmış olan yatırımlar bu krediden yararlanamazlar.
TEŞVİK UYGULAMALARI (40)
Bütçe Kaynaklı Kredinin Faiz Oranları ve Ödeme Şekli;
Bütçe kaynaklarından kullandırılacak kredilerde;
a)Ar-Ge yatırımları, KÖY’lerde kredilendirilebilecek yatırımlar, teknopark yatırımları, çevre korumaya yönelik yatırımlar, öncelikli teknoloji alanlarındaki yatırımlar ile organize sanayi bölgelerine taşınacak yatırımlar için tahsis edilecek krediler, 1 yıl ödemesiz toplam 5 yıl vadeli olup, ödemesiz dönemin bitiminden başlamak üzere altışar aylık eşit taksitler halinde,
TEŞVİK UYGULAMALARI (41)
b)Bölgesel gelişmeye yönelik yatırımlar kapsamında tahsis edilecek krediler, 3 yıl ödemesiz toplam 6 yıl vadeli olup, ödemesiz dönemin bitiminden başlamak üzere altışar aylık eşit taksitler halinde geri alınır.
İşletme kredisinin vadesi 2 yıl olup, ödemesiz dönem bulunmamaktadır.
Bu madde kapsamında kullandırılan yatırım kredisi faiz oranı %20, işletme kredisinin faiz oranı ise %30’dur.
TEŞVİK UYGULAMALARI (42)
Bütçe kaynaklı krediyi uygulanmakla görevlendirilmiş bankalarca yapılacak değerlendirme çerçevesinde tahsis edilecek kredinin %25’i avans olarak verilebilir. Bakiye, hakediş esasına göre ödenir. Verilen avans en geç 6 ay içinde hakedişlerden mahsup edilerek kapatılır. Bu süre içinde avansın kapatılmaması halinde kredi kullandırımına devam edilemeyeceği gibi, aracı bankalar müeyyideleri ile birlikte süresinde kapatılmayan avansın ödenmesini talep ederler.
Avansın kullandırılmasından sonraki bakiye kredi
TEŞVİK UYGULAMALARI (43)
tutarı, firma tarafından aracı bankaya ibraz edilecek hakediş belgelerine göre düzenlenecek aracı banka raporlarına istinaden en fazla 3 dilim halinde kullandırılır.
Daha önceki Kararlara göre kullandırılan kredilerin bakiyeleri için tabi oldukları Kararname hükümlerine göre uygulanması gereken faiz oranlarını aşmamak kaydıyla yeni belirlenen faiz oranları uygulanır.
TEŞVİK UYGULAMALARI (44)
Yatırımın Finansmanı:
Teşvik belgesi kapsamındaki yatırımların finansmanında uygulanabilecek asgari öz kaynak oranı %20’dir.
c)yap-işlet veya yap-işlet-devret modeli çerçevesinde gerçekleştirilecek yatırımlarda,
d)kamu kurum ve kuruluşlarının yapacakları yatırımlarda
bu sınıra bağlı kalınmaz.
KOBİ TEŞVİK UYGULAMALARI (46)
2)KOBİ TEŞVİK SİSTEMİ
18.01.2001 tarih ve 24291 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelerin Devlet Yardımları Hakkında 21.12.2000 tarihli ve 2000/1822 sayılı Karar,
18.02.2001 tarih ve 24322 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelerin Yatırımlarında Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin 2001/1 sayılı Tebliğ,
KOBİ TEŞVİK UYGULAMALARI (47)
Bağımsız nitelikteki veya sermayesinin en fazla %25’i büyük işletmelere ait olan Mikro, Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler KOBİ olarak tanımlanmıştır.
KOBİ DESTEK UNSURLARI:
1. Gümrük vergisi ve toplu konut fonu istisnası
2. Katma değer vergisi istisnası
3. Vergi, resim ve harç istisnası
4. Kredi tahsisi
KOBİ TEŞVİK UYGULAMALARI (48)
Mevzuatın kapsamı son düzenleme ile genişletilmiş olup,
İmalat Sanayi Yatırımları( Çırçır yatırımlarıhariç),
Tarımsal Sanayi Yatırımları(S.hava yat.dahil),
Madencilik Yatırımları,
Yazılım Geliştirme Yatırımları,
Kalkınmada Öncelikli Yörelerde yapılacak sağlık ve Eğitim( Diğer yörelerde tevsi modernizasyon) Yatırımları,
Kapadokya ve Sahil Kentleri dışında yapılacak Konaklama Yatırımları ile mevcut konaklama yatırımlarının Modernizasyonu kapsama alınmıştır.
KOBİ TEŞVİK UYGULAMALARI (49)
İmalat ve Tarımsal Sanayi sektöründe faaliyette bulunan işletmelerin yasal defter kayıtlarında, arsa ve bina hariç, makine-teçhizat, tesis, taşıt araç ve gereçleri, döşeme ve demirbaşları toplamı net tutarının 950 Milyar Türk Lirasını aşmaması, ayrıca tüm sektörler için azami 950 Milyar Türk Lirası Sabit Yatırımın (İnşaat,makine-teçhizat ve işletme ve hammadde harcamaları) yapılması gerekmektedir.
Yatırım süreleri 1 yıl ( inşaat harcaması içerenlerde 2 yıl) olup, mücbir sebepler için 12 aya kadar ek süre verilebilri.
Normal ve Gelişmiş Yörelerde--------------------%25
KOBİ TEŞVİK UYGULAMALARI (59)
YATIRIM KONULARINA GÖRE GÖREVLENDİRİLEN BANKALAR:
Bu sistemde doğrudan aracı bankalara müracaat edilmesi gerekmektedir.
A.Ş. Statüsündeki
TURİZM, EĞİTİM, SAĞLIK, TARIMSAL SANAYİ
yatırımları için
T.KALKINMA BANKASI
KOBİ TEŞVİK UYGULAMALARI (60)
Bunun dışındaki şirket ve diğer sektörler için
T.HALK BANKASI, T. SINAİ KALKINMA BANKASI
KOBİ TEŞVİK UYGULAMALARI (61)
Kredi Vadeleri:
KOBİ’lere Yatırımları Teşvik Hizmetleri Ödeneğinden kullandırılan kredinin azami vadesi;
Yatırım Kredilerinde azami 4 yıl,
İşletme Kredilerinde 2 yıldır.
Yatırım Kredilerinde 1 yıl ödemesiz dönem uygulanmaktadır.
KOBİ TEŞVİK UYGULAMALARI (62)
KOBİ’lere yönelik olarak uygulanan düşük faizli kredi sistemi aracılığı ile tahsis edilen kredi tutarı, projenin başlangıcı olan 1997 yılı başından 31.12.2002 tarihine kadar;
KOBİ TEŞVİK UYGULAMALARI (63)
6.280 adet KOBİ Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenmiş ve
bu belgeler kapsamında 259 Trilyon 291 Milyar Türk Liralık sabit yatırım için,
toplam 154 Trilyon 525 Milyar Türk liralık kredi tahsisi yapılarak,
toplam 45.074 kişilik istihdam yaratılmıştır.
1-5084 ve 5350 sayılı Kanun’un kapsamı nedir?
a) Vergi ve sigorta primi teşvikleri ile enerji desteği açısından; Devlet İstatistik Enstitüsü Başkanlığı’nca 2001 yılı için belirlenen fert başına gari safi yurt içi hasıla tutarı 1.500 ABD Doları veya daha az olan iller ile DPT tarafından 2003 yılı için belirlenen sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralamasına göre endesk değeri (-) eksi olan iller.
b) Bedelsiz arsa ve arazi temini açısından Aşağıda belirtilen iller ile Kalkınmada Öncelikli Yöreler kapsamındaki illeri kapsar
2-5084 ve 5350 sayılı Kanun kapsamına giren iller hangileridir?
3-Enerji Desteği Uygulamasından yararlanma şartları nelerdir?
a)İşletmelerin imalat sanayi, madencilik, hayvancılık (su ürünleri yetiştiriciliği ve tavukçuluk dahil), seracılık,sertifikalı tohum yetiştiriciliği, soğuk hava deposu, turizm-konaklama tesisi, eğitim ve sağlık alanlarında faaliyet göstermeleri ve 09.06.2004 tarih ve 25487 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2004/1 sayılı Tebliğin EK-2 listesinde yer alan asgari kapasitelerde olmaları
(www.hazine.gov.tr/mevzuatlar/enerji tebligi)
b) 01.04.2005 tarihinden itibaren faaliyete geçen fiilen ve sürekli olarak; hayvancılık (su ürünleri ve tavukçuluk dahil), seracılık, sertifikalı tohumculuk ve soğuk hava deposu yatırımlarında asgari on (10); imalat sanayi, madencilik, turizm konaklama tesisi, eğitim veya sağlık alanlarında ise otuz (30) işçi çalıştırmaları,
c) 1/4/2005 tarihinden önce yukarıdaki sektörlerde faaliyete geçmiş olan işletmelerin, 1/1/2005 tarihinden önce ilgili idareye (Sosyal Sigortalar İl Müdürlüğü) bildirmiş oldukları işçi sayılarını fiilen ve sürekli olarak en az %20 oranında arttırmaları (mevcut işçi sayısına %20 ilave yapıldığında toplam istihdamın imalat,mad., eğt., tur. ve sağ.yat. da 30’un altında kalması halinde istihdam sayısının 30’a tamamlanması, yukarıda belirtilen diğer sek.de 10’a tamamlanması ), gerekmektedir.
4-Enerji Desteği ile ilgili müracaatta istenilen belgeler nelerdir?
Destekten yararlanılması istenilen her bir tesis için ayrı ayrı olmak üzere aşağıdaki bilgi ve belgeler;
a) 2004/1 sayılı Tebliğde yer alan EK-3’teki örneğe uygun olarak hazırlanmış Bilgi Formu,
b) Yeni kurulan işletmeler için şirket kuruluşuna yönelik Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi (TTSG), faaliyette olanlar için şirket kuruluşuna ve en son durumu gösterir TTSG,
c)2004/1 sayılı Tebliğin EK-4’ündeki örneğe uygun olarak hazırlanmış taahhütname,
d)Mevcut işletmeler için 2004 yılına ait II. Dönem bordrosu,
e)İmalat sanayindeki tesislere yönelik kapasite raporu,
f)Turizm-konaklama tesislerinde Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca düzenlenen Turizm İşletme Belgesi, eğitim alanında faaliyet gösteren tesislerde Milli Eğitim Bakanlığı Çalışma İzni, sağlık alanında faaliyet gösteren tesislerde Sağlık Bakanlığı Çalışma İzni,
g) Elektrik Abone No ve destekten yararlanılacak döneme ait elektrik enerjisi tüketim değerini gösterir fatura,
h) Aktarım yapılacak T.C. Ziraat Bankası Şube Adı ve Hesap No’su.
(www.hazine.gov.tr/mevzuatlar/enerji tebligi)
5-Enerji Desteği ile ilgili müracaatlar nasıl ve nereye yapılır?
Müracaatta aranan bilgi ve belgelerle, işletmenin bulunduğu ildeki Valilik nezdinde bulunan Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğü’ne her bir tesis için ayrı ayrı müracaat edilir.
6-Yani kurulmuş işletmeler için yararlanılacak Enerji Desteği oranı nasıl tespit edilir?
İstihdam sayısı 30 (yukarıda belritilen hayvancılı, s.hava,sertifikalı tohum ve seracılık yatırımlarında 10)olan işletmeler için asgari Enerji Desteği oranı %20’dir. 30’un ( veya 10’un) üzerinde yapılan her bir ilave istihdama 0.5 puan Enerji Desteği ilave edilerek yararlanılacak Enerji Desteği oranı belirlenir.
7-Faaliyette olan işletmeler için Enerji Desteği oranı nasıl tespit edilir?
Faaliyette bulunan işletmelerden mevcut işçi sayısını %20 oranında arttıranların (%20 ilave yapıldığında toplam istihdam 30’un -10- altında kalıyor ise istihdam sayısının 30’a -10’a- tamamlanması gerekmektedir) Enerji Desteği oranı %20’dir. Bu istihdamın üzerinde yapılan her ilave istihdama, 0.5 puan ilave edilerek yararlanılacak Enerji Desteği oranı belirlenir.
8-Enerji Desteği oranı azami ne kadardır?
Orgazine Sanayi Bölgelerinde veya Endüstri Bölgelerinde bulunan işletmeler için Enerji Desteği oranı en fazla %50, diğer alanlarda kurulu işletmeler için en fazla %40’dır.
9-Yeni kurulmuş işletmeler için asgari istihdam sayısı kaçtır?
30 ( hayvancılık, soğuk hava, seracılık ve sertifikalı tohum üretimi yatırımlarında 10) kişidir.
10-Kanun kapsamında aynı firmaya ait birden fazla tesisin bulunması halinde Enerji Desteği uygulaması nasıl olacaktır?
Her bir tesis için ayrı ayrı müracatta bulunularak her bir tesis için ayrı olarak Enerji Desteğinden yararlanılabilir.
11-Aynı kaynaktan enerji kullanan idari ve teknik birimler, su deposu, lojman, misafirhane, kazan dairesi gibi birimler üretim tesisleri ile birlikte bir bütün olarak değerlendirilebilir mi?
Kanun kapsamında yer alan sektöre yönelik üretim tesisleri ile, bu tesislere ait idari ve teknik birimler bir bütün olarak değerlendirilir.
12-Aynı kaynaktan enerji kullanan tesislerin bir kısmının Kanun kapsamında olmaması durumunda Enerji Desteği uygulaması nasıl olacaktır?
Enerji Desteğinden faydalanması öngörülen tesis veya tesislerin elektrik enerjisi tüketimi yönünden diğerlerinden ayrılması ve müstakil sayaç kullanması zorunludur.
13-Mevcut işletmenin kapatılarak değişik ad, ünvan veya iş birimi olarak tekrar açılması halinde firma Enerji Desteğinden faydalanabilir mi?
Mevcut işletmelerde 01.1.2005 tarihi itibarıyla çalıştırılan mevcut işçi sayısı en az %20 oranında arttırılması halinde, tekrar faaliyete geçen işletmeler Enerji Desteğinden faydalanabilir.
14-Firmanın fabrika binasının kiralık olması durumunda Enerji Desteği uygulaması nasıl olacaktır?
Kiralayanın Enerji Desteğinden yararlanabilmesi için kendi adına SSK İşyeri Numarası alması ve kendi adına elektrik aboneliğini devralması gerekmektedir.
15-Elektrik Enerjisi Desteği uygulamasında faturanın KDV dahil tutarı mı KDV hariç tutarı mı esas alınır?
KDV hariç tutarı esas alınır.
16- Enerji Desteği uygulaması LPG, motorin, fueloil, doğalgaz gibi imalatta ve üretimde kullanılan diğer enerjileri kapsar mı?
Enerji Desteği uygulaması sadece elektrik enerjisi giderleri için yapılmaktadır.
17-Başka yörelerde 5084 sayılı Kanun kapsamında olan 49 ilden birine tesis taşındığı takdirde firma Enerji Desteğinden faydalanabilir mi?
Yönetim ve kontrolü elind ebulunduracak şekilde doğrudan veya dolaylı ortaklık ilişkisi bulunan şirketler arasında istihdamın kaydırılması, şahıs işletmelerinde işletme sahipliğinin değişmesi gibi ek bir kapasite ve istihdam artışına neden olmayan, sadece
teşviklerden yararlanmak amacıyla yapılan işlemler, yeni işe başlayan firma olarak değerlendirilemez ve teşviklerden yararlanamaz. Bu firmaların Enerji Desteğinden yararlanabilmeleri için istihdamlarını asgari %20 oranında artırmaları gerekmektedir.
18-Firmanın kapasitesini belirlemede kapasite raporundaki değer mi yoksa fiili üretim miktarı mı dikkate alınacaktır?
Firmanın kapasitesinin belirlenmesinde kapasite raporundaki değerin gözönüne alınması gerekmektedir.
19-OSB’nin veya dağıtım şirketlerinin kestiği fatura kabul edilir mi?
OSB’nin veya dağıtım şirketlerinin kesmiş olduğu faturadaki enerji ve güç bedelleri dikkate alınır.
20-Enerji Desteği uygulama süresi nedir?
Enerji Desteği uygulması 31.12.2008 tarihine kadar devam edecektir.
21-Yatırımı devam eden işletmeler için Enerji Desteği uygulama süresi nedir?
Bu Kanun kapsamına giren illerde 31.12.2007 tarihine kadar tamamlanan yeni yatırımlar için arsa-arazi desteği hariç diğer teşvik ve destekler, yatırımın tamamlandığı tarihi izleyen beş yıl süresince uygulanır.
