Texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi toshkent axborot texnologiyalari

3.2.4.
 
xWDM texnologiyalari
 
Turli 
to’lqin 
uzunligi 
bo’yicha 
multipleksorlash 
texnologiyalarining tanlovi turli mavjud magistral texnologiyalari SDH, 
ATM, Gigabit Ethernet va boshqalarning trafigini uzoq masofaga va 
yuqori darajadagi ishonchlilik bilan uzatishni ta’minlovchi universal 
transport muhitini qurish zaruriyati bo’lganda asoslidir. Qoidaga 
muvofiq xWDM tarmoqlari trafigining sezilarli oshishi, SDH/ATM 
tarmoqlarining mantiqiy rivojlanishi hisoblanadi. 
xWDM texnologiyalarining rivojlanishini to’htatib turgan asosiy 
kamchiligi, dastlabki bosqichda qurilmalarning narxini qimmatligidir. 
Ko’pgina mamlakatlarda xWDM magistrallariga talab uncha katta emas. 
Bu asosan shaharda yirik operatorlar soni ko’pligi, xozirgi kunda shahar 
tarmoqlarida 
xWDM 
magistralida 
qo’llaniladigan 
yirik 
invistitsiyalarning tayyor emasligi bilan bog’liq. 

---

75 
3.2.5
 
POS texnologiyasi
 
ATM/SDH tarmoqlarida IP trafikni uzatishda foydali axborot SDH 
tarmog’ining o’tkazish qobiliyatining 80% dan kam qismini ishlatadi. 
Bu muammoni echishda bevosita foydali ma’lumotning SDH ning har 
bir kadrida aks etishini ta’minlovchi POS (Packet Over SDH) 
texnologiyasi ishlatiladi.(bunda 155 Mbit/s tezlikda o’tkazish qobiliyati 
149,76Mbit/s ga teng). Bu texnologiyaning ishlatilishi ATM bilan 
solishtirganda tarmoq infrastrukturasini sezilarli darajada soddalashtiradi 
va shu bilan birga uning narxini tushiradi va uzatish qobiliyati 
samaradorligini oshiradi. 
O’zbekistonda POS texnologiyasi hali keng tarqalmagan, bundan 
tashqari POS interfeysli qurilmalar hanuzgacha qimmat. 
Mavjud transport tarmoqlarining xususiyatlari 3.2-jadvalda 
keltirilgan. 

---

76 
+
+
GE
RPR
ATM
SDH
Texn
o
lo
g
iy
al
ar
+
+
–
+
Soddaligi 
Xu
su
si
y
at
lari
+
+
+
+
Rezervlash 
mexanizmining 
mavjudligi 
–
–
+
+
tiniq aloqa 
kanalining mavjudligi 
Rivojlanishga 
moyilligi 
–
–
Texnologik o’zaro 
moslashuvchanlk 
+ 
– – + Arzonligi 
Qurilmalarni sozlash 
osonligi 
+
+
+
–
Kanaldan samarali 
foydalanish 
+
+
+
–
O’tkazish polosasining 
dinamik boshqaruvi 
+
+
+
–
QoS ni ta’minlash 
Ma
v
ju
d
tr
ans
p
o
rt 
tar
m
o
q
la
rini
n
g
q
iy
o
si
y
ta
x
lil
i 
3.2
-ja
d
val
. 

---

77