Texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi toshkent axborot texnologiyalari



Yüklə 5,01 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə40/94
tarix13.12.2023
ölçüsü5,01 Kb.
#139718
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   94
61a1f77f51abb6.99162228

Nazorat savollari:
 
1.
NGN tarmoqlarida qanday protokollardan foydalaniladi va 
ularning vazifasi nimadan iborat? 
2.
Internet tarmog’i uchun qanday protokollardan foydalaniladi, ularning 
vazifasini tushuntiring 
3.
Axborot xizmatlari va boshqaruv uchun qanday protokollardan 
foydalaniladi va ularning vazifasi nimadan iborat? 
4.
SIP va SIP-T, H.323 protokollarining asosiy xususiyatlari 
nimadan iborat? 
5.
SIP protokolining afzalligi va kamchiligi nimada? 
6.
 
MEGACO /H.248 protokolining asosiy xususiyatlari nimadan 
iborat? 
7.
 
MGCP shlyuzlarni boshqarish protokolining vazifasini 
tushuntiring 
8. BICC, SIGTRAN protokolining asosiy xususiyatlari nimalardan iborat? 


114 
5.
 
KIRISH TARMOQLARI TEXNOLOGIYALARI
 
5.1.
 
xDSL texnologiyalari
 
Infokommunikatsiya tizimlarining bir qancha modellari mavjud. 
5.1-rasmda ko’rsatilgan model Xalqaro Elektr Aloqa Ittifoqi (ITU-T) 
tomonidan tavsiya etilgan. U infokommunikatsiya tizimlariga kirish 
tarmoqlarining o’rnini aniq belgilash imkonini beradi. 
Mijoz 
binosida
gi 
uskuna 
Kirish 
tarmog’i 
Transport 
tarmog’i 
Xizmat
ni 
qo’llab 
quvatlas

vositasi 
5.1-rasm. ITU-T tavsiya etgan infokommunikatsiya tizimlarining modeli 
Abonent binosidagi uskunaga misol, oddiy telefon apparati 
(xonadon sektori) kabi apparat-dasturiy vositalarning murakkab 
majmuasi-ATS idorasi (UATS), Ethernet lokal tarmog’i va boshqa 
uskunalar (ishlab chiqarish sektori) bo’lishi mumkin. 
Birinchi holatda kirish tarmog’i elementining funksiyasini, ikki 
simli fizik zanjir deb tasavvur qilinadigan abonent liniyasi bajarishi 
mumkin. 
Ikkinchi holatda kirish tarmog’i tarkibiga (elektr aloqaning mavjud 
tizimlari uchun): mahalliy telefon tarmoqlaridagi UATSga ulanish 
uchun E1 raqamli trakti (yoki shunday traktlardan bir nechtasi), Internet 
da lokal tarmoqlarni ulash uchun TCP/IP protokollari stekini qo’llab- 
quvvatlovchi raqamli trakt, agar zarur bo’lsa, telefon aloqasi tarmoqlari 


115 
yoki Internet qo’llanilmaydigan uskunalarni ulash uchun ijaraga olingan 
liniyalar kirishi mumkin. 
Kirish tarmog’ining asosiy vazifasi, operatorning potensial 
idorasida o’rnatilgan va tranzit tarmoqlarga mos keluvchi barcha turdagi 
uskunalar orasida ishonchli va sifatli aloqani ta’minlashdan iborat. 
Infokommunikatsiya 
tizimlarining 
uchta 
elementi 
mijoz 
idorasidagi uskuna, t ranzit tarmoq va xizmatlarni qo’llab-quvvatlash 
vositasi evolyusiyasi, kirish tarmoqlarini sifatli takomillashtirish
zaruratiga olib keldi. Bu jarayon murakkab taxlilni talab etadi. 
Shubxasiz, 
anchagina 
katta 
muammolar 
kirish 
tarmoqlarini 
takomillashtirish bilan bog’liq. 
Birinchi navbatda bu, ekspluatatsiya qilinayotgan abonent 
tarmoqlarining ob’ektiv xususiyatlari bilan tushuntiriladi ya’ni narxining 
yuqoriligi, ishonchlilik ko’rsatkichlari va ma’lumotlarni uzatish 
sifatining pastligi, xizmatlarni qo’llab-quvvatlashni, signallarni uzatish 
tezligini etarli darajada oshirishning murakkabligi. Boshqa tomondan 
kirish tarmoqlarini jiddiy takomillashtirish zarur. 
Birinchi variant, kirish tarmoqlarini minimal takomillashtirishni 
qarab chiqadi. Bunda barcha abonent liniyalari oldin yotqizilgan, mis 
simli ko’p juftlik kabellar hisobiga tashkil etiladi. Zarurat tug’ilganda 
magistral yoki taqsimlangan uchastkalarning ayrim kabellari shunga 
o’xshash vositalar bilan almashtiriladi. Agar kirish tarmoqlariga 
konsentratorlar o’rnatilsa, oldin tanlangan ma’lum usul bo’yicha 
juftliklar raqamli uzatish tizimlarida jichlashtiriladi. Shubxasiz, 
tarmoqni takomillashtirishdagi dastlabki xarajatlar va uni qoplash davri 
uncha katta bo’lmaydi. Albatta kelajakda operatorlarning daromadlari 


116 
o’sishdan to’xtaydi, chunki u yangi infokommunikatsiya xizmatlari 
bozorida raqobatbardosh bo’la olmaydi. 
Ikkinchi variantning farqli xususiyati, eng kamida magistral 
uchastkalarda keng polosali tarmoqni qurish hisoblanadi. Bu echim, 
FTTC (taqsimlovchi shkafgacha optik tola) strategiyasiga o’xshash. 
Bunday echim dastlab anchagina invistitsiyani talab etadi. Qoplanadigan 
davr ham birinchi variantning o’xshash qiymatlari bilan solishtirganda 
ancha oshadi. Boshqa tomondan operator, keng polosali kanallarni 
qo’llashga asoslangan yangi xizmatlar bozorida raqobatbardosh bo’la 
oladi. 
Uchinchi variant kirish tarmoqlarini radikal o’zgartirish bilan 
bog’liq. Bunday echimga misol qilib, barcha ko’p juftlik kabellarni 
almashtirishni 
tushunish 
mumkin. 
Kirish 
tarmoqlarini 
takomillashtirishning bunday strategiyasi FTTB (binogacha– ishlab 
chiqarish binosigacha yoki turar joygacha optik tola) abbreviaturasi 
bilan ma’lum. Dastlabki invistitsiya qiymati va qoplanadigan davr eng 
katta bo’ladi. Uchinchi variantning afzalligi, raqobatbardoshlik 
potensialining maksimal darajasidan iborat. 
Aloqa sohasida oxirgi mil (ingliz tilida 
last mile
), provayderning 
(aloqa operatorining) kirish uzeli bilan yakunlovchi (mijoz) uskunani 
ulash kanalidir. Masalan, Internet tarmog’iga ulanishda xizmatlarni 
taqdim
etishda 
oxirgi mil bu, provayder aloqa uzeli
kommutatori portidan mijoz ofisidagi marshrutizator portigacha 
bo’lgan uchastkadir. 
Kommutatsiyalanadigan (dial-up, dial-ap ko’rinishidagi) ulanish 
xizmati uchun oxirgi mil bu, foydalanuvchi modemi va provayder 


117 
modemi orasidagi uchastkadir. Oxirgi milga odatda bino ichida simlar 
ajratilmaydi. 
Oxirgi mil texnologiyalariga odatda xDSL, Wi-Fi, WiMax lar kiradi. 
xDSL-modemlari, kirish multipleksorlari, optik tolali modemlar va 
o’zgartirgichlar, radiomultipleksorlar oxirgi mil uskunalari hisoblanadi. 
xDSL—effektiv 
liniyaviy 
kodlarni, 
mikroelektronikaning 
zamonaviy 
yutuqlari 
asosida 
liniyaviy 
buzilishlarni 
adaptiv 
korreksiyalash va signallarni raqamli qayta ishlash usullarini qo’llash 
yo’li orqali mahalliy telefon tarmoqlarining abonent liniyalarini 
o’tkazuvchanlik 
qobiliyatini 
etarli 
oshirish 
imkonini 
beruvchi 
texnologiyalar oilasi. 
xDSL abbreviaturasida 

Yüklə 5,01 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   94




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin