Texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi toshkent axborot texnologiyalari
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
| ‘
x’ simvoli, aniq texnologiyaning nomini bildiruvchi birinchi simvol (belgi)ni belgilash uchun qo’llaniladi, DSL esa ( ingliz tilida Digital Subscriber Line ) raqamli abonent liniyasini bildiradi. xDSL texnologiyasi, eng yaxshi analog va raqamli modemlar ulanishi mumkin bo’lgan tezliklardan ham yuqoriroq tezlikda ma’lumotlarni uzatish imkonini beradi. Bu texnologiyalar, abonentlar va provayderlar uchun bir qancha afzalliklarni yaratgan holda ovozni, yuqori tezlikli ma’lumotlarni va videosignallarni uzatishni qo’llab-quvvatlaydi. xDSLning bir qancha texnologiyalari mujassamlashgan holda, yuqori tezlikli ma’lumotlarni va ovozni bir mis juftlik bo’yicha uzatish imkonini beradi. xDSL texnologiyasining mavjud turlari asosan, qo’llaniladigan modulyasiyaning shakli va ma’lumotlarni uzatish tezligi bo’yicha faqlanadi. 118 xDSL xizmatlari muayyan maqsadlarni hal qilish uchun ishlab chiqilgan ya’ni: ular mavjud telefon liniyalarida ishlashi, abonentning har xil apparaturalarini ishiga xalaqit bermasligi (masalan telefon apparati, faks va h.k), uzatish tezligi nazariy 56 Kbit/s chegaradan yuqori bo’lishi kerak va nihoyat, ular doimiy ulanishni ta’minlashi kerak. xDSLning asosiy turlariga ADSL, HDSL, IDSL, MSDSL, PDSL, RADSL, SDSL, SHDSL, UADSL, VDSLlar kiradi. Bu texnologiyalarning barchasi abonentning telefon liniyasi orqali yuqori tezlikli raqamli ulanishni ta’minlaydi. xDSL texnologiyalari ma’lum bir maqsadlarga erishish uchun va bozorning ma’lum bir zaruratini qondirish uchun yaratilgan. xDSLning ayrim texnologiyalari original ishlanmalardan hisoblanadi, boshqalari esa oddiy nazariy model deb faraz qilinadi, ayni shu paytda uchinchisi keng qo’llanilayotgan standartlardir. Mazkur texnologiyaning asosiy farqlari, ma’lumotlarni kodlash uchun qo’llaniladigan modulyasiyalash usullari hisoblanadi. ADSL (ADSL; ingliz tilida. Asymmetric Digital Subscriber Line assimmetrik raqamli abonent liniyasi) modemli texnologiya bo’lib, oxirgi mil muammolarini echish uchun mo’ljallangan. Abonentning analog telefon liniyalarini yuqori tezlikli kirish liniyalariga o’zgartiradi. Mazkur texnologiyaning asosiy afzalligi, abonentgacha kabel yotqizmaslik zarurati. Yotqizilgan mavjud telefon kabellarini qo’llaydi, telefon va modem signallarini ajratish uchun splitterlar o’rnatiladi. Ma’lumotlarni uzatish va qabul qilish uchun turli kanallar qo’llaniladi. Qabul qiluvchi kanal katta o’tkazuvchanlik qobiliyatiga ega. ADSL texnologiyasi, raqamli va analog ma’lumotlarni uzatish 119 liniyasini birlashtiruvchi gibrid tarmoqlarni qurishda qo’llaniladi. Bu esa ma’lumotlar oqimini uzatish uchun qo’llaniladigan simlar juftligidan odatdagi telefon aloqasining analog signallarini uzatish imkonini beradi. Mazkur texnologiya assimetrik hisoblanadi, ya’ni tarmoqdan foydalanuvchiga ma’lumotlarni uzatish yo’nalishidagi tezlik, foydalanuvchidan tarmoqqa ma’lumotlarni uzatish tezligidan yuqori. Telefon abonent kabellaridan foydalanuvchi kirish texnologiyalari oilasi DSL (Digital Subscriber Loop) yoki SSPAL (sifrovaya sistema peredachi po abonentskim liniyam – abonentlar liniyasi bo’ylab raqamli uzatish tizimi) qurilmasida keng polosali kirish kanalini tashkil etish sxemasini 5.2-rasmda keltirilgan tarzda tasavvur qilish mumkin. Rasmdan shuni ko’rish mumkinki, DSL ning barcha echimlari texnologik ravishda yopiq tizimlardan tashkil topadi. Telefon liniyasining oxirgi nuqtalarida DSL modemlar o’rnatiladi va ular raqamli ma’lumotlar oqimini modulyasiyalangan signalga o’zgartiradi. 5.2-rasm. xDSL turlari Tizimning chiqishida foydalanuvchilarga ma’lumotlarni uzatuvchi 120 standart interfeyslar taqdim qilinadi: E1, V.35/V.24, yoki Ethernet. DSL echimining ichki sohasida ishlab chiqaruvchilar raqamli signalni modulyasiya qilishning turli prinsip va usullaridan foydalanishlari mumkin. Shu tarzda, ba’zi texnologiyalardan tashqari (ADSL, ADSL2+VDSL), DSL texnologiyasida modemlarning moslashuvchanligi talab qilinmaydi. DSL texnologiyasi texnik echimlarning asosida yotgan turli prinsiplar bo’yicha klassifikatsiya qilingan. Ta’kidlash joizki, DSL ning barcha echimlari simmetrik va asimmetrikka bo’linadi. 121 xDSL texnologiyasining qiyosiy taxlili 5.1-jadval DSL texnologiyasi Maksimal tezlik (qabul qilish/uzatish) Maksima l masof a Telefon juftliklar i-ning soni Asosiy qo’llanilishi ADSL 24 Mbit/s 3,5 Mbit/s 5,5 km 1 Internetga ulanish, ovoz, video,HDTV (ADSL2+) IDSL 144 kbit/s 5,5 km 1 Ma’lumotlarni uzatish HDSL 2 Mbit/s 4,5 km 2 Tarmoqni birlashtirish, E1 xizmatlari SDSL 2 Mbit/s 3 km 1 Tarmoqni birlashtirish, E1 xizmatlari VDSL 55 Mbit/s / 11 Mbit/s 1,3 km 1 Tarmoqni birlashtirish, HDTV SHDSL 2,32 Mbit/s 7,5 km 1 Tarmoqni birlashtirish UADSL 1,5 Mbit/s / 384 kbit/s 1 Internetga ulanish, ovoz, video 122 |