Akım Öteleme Metodu ile Hidroelektrik Potansiyelin Farklı Barajlar İçin Karşılaştırılması Bir ülkede sürekli artan enerji ihtiyacının karşılanmasında yenilenebilir enerji kaynakları önemli rol oynar. Yenilenebilir enerji, doğadaki enerji akışından elde edilen enerjidir. Yenilenebilir enerjinin gelişimi, insanların bu tür enerji kaynaklarından elde ettiği fayda ile doğru orantılıdır. Ülkemizde yenilenebilir enerji kaynaklarının en önemlilerinden biri hidroelektrik enerji kaynaklarıdır. Türkiye, enerji talebinin karşılanması bakımından çok önemli bir hidroelektrik potansiyele sahiptir. Türkiye’nin sahip olduğu bu teknik ve ekonomik hidroelektrik potansiyelin uygun bir şekilde değerlendirilmesinde, ülke sınırları içerisinde yer alan nehirlerin üretebilecek enerji potansiyellerinin doğru bir şekilde belirlenmesi gerekmektedir. Hidroelektrik potansiyelin belirlenmesinde kullanılan yöntemlerden biri akım öteleme metodudur. Bu metot ile herhangi bir nehrin ve buna bağlı olarak da üzerine inşa edilecek baraja ait baraj gölünün hidrolik modellemesi yapılabilir. Bu sayede enerji üretimi bakımından, nehirlerden elde edilebilecek maksimum fayda sağlanmış olur. Bu çalışmada akım öteleme metodu kullanılarak Yukarı Seyhan Havzası’nda bulunan Zamantı Nehri üzerinde kurulabilecek bir hidroelektrik santralinden (HES) farklı işletme debileri ile elde edilebilecek yıllık enerji kapasiteleri hesaplanmıştır. Bu amaçla barajdan çıkacak akımı elde edebilmek için yağış, buharlaşma, sızma ve barajın üzerinde kurulu olacağı nehrin akımı göz önünde bulundurulmuştur. Öncelikle seçilen bölgeye ait günlük yağış ve sıcaklık verileri 17802 No’lu Pınarbaşı Devlet Meteoroloji İstasyonu’ndan temin edilmiştir. Ayrıca, Zamantı Nehri’ne ait 2009 yılı günlük akım değerleri, 1822 No’lu Fraktin Akım Gözlem İstasyonu’ndan alınmıştır. Daha sonra Runge Kutta nümerik yöntemi kullanılarak akım öteleme metodu ile Zamantı Nehri üzerinde kurulabilecek bir hidroelektrik santralin hidrolik modellemesi yapılmıştır. Uygulama sonucunda elde edilen çıkış debisi değerleri ile, HES’in farklı işletme debileri için hidroelektrik potansiyeli hesaplanmış ve karşılaştırılmıştır.
