Tez özetleri Astronomi ve Uzay Bilimleri Anabilim Dalı 2

BENMOKHTAR Nabil

Danışman : Doç. Dr. Cenk ALHAN

Anabilim Dalı : İnşaat Mühendisliği

Programı : -

Mezuniyet Yılı : 2014

Tez Savunma Jürisi : Doç. Dr. Cenk ALHAN

Prof. Dr. Namık Kemal ÖZTORUN

Prof. Dr. Fahriye KILINÇKALE

Doç. Dr. Özlem ÇELİK SOLA

Yard. Doç. Dr. Barış ERKUŞ

Yakın Fay Katsayılarının Betonarme Taşıyıcısistemlerin Deprem Performansına Ve Maliyetine Etkileri
Türk Deprem Yönetmeliği’nde (‘Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik’, DBYBHY2007) birinci derece deprem bölgeleri, depremde oluşacak yer ivmesinin en yüksek olarak kabul edildiği bölgelerdir. Ancak bu bölgelerde bulunan binaların tasarımlarında, faya olan yakınlıkları arasında herhangi bir fark gözetilmeksizin aynı tasarım ivme spektrumu kullanılmaktadır. Halbuki faya genellikle 15 km'den yakın bölgelerdeki deprem kayıtlarına ait ivme spektrumlarından gözlenen olgu, genellikle faya daha yakın olan kayıtlar için oluşturulan ivme spektrumlarının daha büyük olduğudur. Bir Amerikan Deprem Yönetmeliği olan UBC97'de (Uniform Building Code, 1997) ise, büyük deprem üretme kapasitesi olan faylar söz konusu olduğu durumlarda, tasarım ivme spektrumu “yakın-fay katsayıları” kullanılarak faya olan en yakın mesafeye bağlı olarak büyütülmektedir. Bu katsayıların kullanılması ile büyütülen tasarım ivme spektrumunun kullanılması, esasen yapıların taşıyıcı sistemlerinin daha büyük deprem kuvvetlerine göre tasarlanması anlamına gelmektedir. Bu durumda maliyetin artması, buna karşılık deprem performansının da daha yüksek olması beklenmektedir. Ancak, bu maliyet artışının mertebesi ve buna karşılık deprem performansındaki olası artışın değerlendirilmesi, yakın-fay katsayılarının kullanılmasının gerekliliği ve yeterliliği hakkında bir değerlendirme yapılabilmesi için önemlidir. Bu sebeple, bu çalışmada UBC97'de tanımlanan yakın-fay katsayılarının bina türü yapıların betonarme taşıyıcı sistemlerinin maliyetine ve deprem performansına olan etkileri araştırılacaktır. Bu amaçla, farklı kat sayısına sahip (2, 5, 10 ve 15 katlı) prototip binalar yakın-fay katsayıları ile büyütülmüş (faya olan r = 2,5,10 ve 15 km mesafeler için) ve büyütülmemiş tasarım ivme spektrumları kullanılarak tasarlanacak ve her iki şekilde de tasarımı yapılmış olan betonarme taşıyıcı sistemlerin maliyet karşılaştırmaları yapılmıştır. Son olarak, tasarımı yapılan taşıyıcı sistemler yakın-fay ve uzak-fay türü tarihi deprem kayıtlarına maruz bırakılarak deprem performansları karşılaştırılmıştır. Bu tezin sonucu olarak faya daha yakın olan binalar daha büyük bir maliyete sahiptir, aynı anda depreme karşı daha dayanıklı olduğu gösterilmiştir.