Tez özetleri Astronomi ve Uzay Bilimleri Anabilim Dalı

AKYILDIRIM Berrin ,

Danışman : Prof.Dr. Tuna EKİM

Prof.Dr. Mehmet SAKINÇ

Anabilim dalı : Biyoloji

Program : Botanik

Yılı : 2006

Tez savunma Jürisi :Prof.Dr. Orhan KÜÇÜKER

Prof.Dr. Tuna EKİM

Yard.Doç.Dr. Oya ÖZULUĞ Yard.Doç.Dr. Cüneyt KUBANÇ

Yard.Doç.Dr. Gülriz BAYÇU

İstanbul’daki Orta Dereceli Öğretim Kurumlarında Bulunan Bitki Ve Hayvan Koleksiyonlarının Envanteri

Bu çalışma İstanbul’daki ortaöğretim kurumlarında bulunan, eski yıllarda oluşturulmuş canlılara ait koleksiyonların envanteri üzerine yapılmıştır. 2005 ve 2006 yıllarında yapılan araştırma sonunda, İstanbul’da çalışma kapsamı içine giren 394 ortaöğretim kurumu içinde, genel ortaöğretim kurumlarından 11 okul, özel ortaöğretim kurumlarından 36 okul olmak üzere toplam 47 okulda hayvan, bitki ve jeoloji örneklerinden oluşan koleksiyon bulguları saptanmıştır. Bunlardan 16 okuldaki örneklerin bu çalışma amaçlarına uygun koleksiyon oluşturabilecek nitelikte ve sayıda olduğu belirlenmiştir.

Koleksiyonu olan okullardaki örneklerin günümüzdeki durumları incelenerek hangi büyük kategoriler içine girdiği, koleksiyon tarihçesi ve saklanma koşulları saptanmıştır. Çalışmayı iki bölüme ayırmak mümkündür. Birinci bölümde koleksiyonlar ve doğa tarihi müzeleri ile ilgili genel bilgiler verildikten sonra İstanbul’daki okullarda bulunan koleksiyonlar ile ilgili bilgilerin verildiği bölümler yer almaktadır.

İstanbul’daki ortaöğretim kurumlarında bulunan koleksiyonların örneklerinin gruplandırılmasında kullanılan sistematik kategori ve taksonlar verildikten sonra koleksiyonu olan okullar sınıflandırılıp koleksiyonlarının durumları incelenmiştir. Okul kayıtlarından ve ilgili öğretmenlerden alınan bilgilerden koleksiyonun geçmişteki ve günümüzdeki durumu arasında oluşan farklılıklar ele alınmış, yapılması gerekenlere değinilmiştir.

Koleksiyonu olan okullar içinden, örnek zenginliği ve oldukça eski tarihli olması nedeniyle 16 adet okulun koleksiyonları üzerinde durulmuş, bunların envanteri verilmiş ve halen bulundukları okullarda sergilendikleri mekanlardaki fotoğrafları ile birlikte sunulmuştur. Bunlara ek olarak okulların tarihçesine de değinilmiş, bu koleksiyonların genellikle okulların kuruluş tarihleri kadar eski olduğu ve toplanan örneklerin biyoloji eğitiminde kullanıldıkları tespit edilmiştir.

Çalışma sonucunda, İstanbul’da araştırılan okullar içinde hangi okullarda bitki, hayvan ve jeoloji koleksiyonlarının olduğu ilk defa bu çalışma ile belirlenmiştir. Bu okullar içinde Özel Saint Joseph Fransız Lisesi tabiat müzesinin İstanbul’daki en zengin içerikli ve iyi korunan koleksiyonu olduğu saptanmıştır. Diğer okullarda bulunan, büyük çoğunluğu Türkiye’den toplanan koleksiyonların ise okullardaki bakımsızlık ve uygun olmayan saklanma koşulları nedeniyle yakın gelecekte kaybolma tehlikesi altında olabilecekleri büyük olasılıktır.