| Triturus Karelini (Amphibia: Urodela)’Nin Erkek Bireylerinde Kloak Yapısı Ve Kloak Bezleri Fonksiyonunun Hormonal Kontrolü
Bu çalışmada, ürodel amfibi örneklerinden biri olan Triturus karelini’nin erkek bireylerinde, üreme periyodunda kloak yapısı ile kloak bezleri ve üreme mevsimi dışındaki bireylerde de, prolaktin ve testosteron hormonlarının kloak bezleri üzerine meydana getirebileceği değişikliklerin, ışık mikroskobu düzeyinde histolojik, histokimyasal ve histometrik yollarla incelenmesi amaçlanmıştır.
Triturus karelini’nin erkek bireylerinin kloakı, kloak tüpü ve kloak odası olmak üzere iki esas kısımdan oluşur. Kloak tüpü, kloak odası merkezi dorsal konumludur. Kloak odasının anteriyör kısmı genişlemiş bir oyuk şeklindedir, burayı fibromuskular bir yapı olan psödopenis işgal eder. Kloak tüpü ve kloak odası posteriyörde Y şeklindeki bir dorsal oyuk aracılığı ile birleşir ve kloak odası giderek daralır.
Triturus karelini’nin erkek bireylerinin kloakında dört farklı kloak bezi bulunmaktadır. Basit tübüler bez morfolojisindeki bu bezler; pelvik bezler, Kingsbury bezleri, ventral bezler ve dorsal bezler olarak adlandırılırlar. Pelvik bezler ve Kingsbury bezleri kloak tüpünün dorsal ve dorsolateral bölgelerinde yerleşiktirler. Ventral bezler bütün kloak odasını kuşatırlar. İlk üç kloak bezinin, spermatofor üretimi ile ilgili bezler olduklarını söyleyebiliriz. Dorsal bezler ise, pubis eklemi gibi oldukça anteriyör bir bölgeden kloak odasının en posteriyör bölgesine kadar uzanırlar. Kloakta, pelvik ve ventral bezler arasında konumlanmış olan bu bezler, feromon üretimi ile ilgili olabileceğini düşündüğümüz bezlerdir.
Uyguladığımız hormonlardan biri olan prolaktin, pelvik ve dorsal bezlerde aktivitede azalmaya yol açarken, ventral bezlerde salgılama aktivitesini arttırmıştır; Kingsbury bezlerinde ise, herhangi bir etki oluşturmamıştır. Uyguladığımız ikinci hormon testosteron, dorsal bezlerde ve ventral bezlerde belirgin bir değişiklik meydana getirmemiştir. Diğer taraftan pelvik bezlerde aktiviteyi azaltmış, Kingsbury bezlerinde ise, aktivitede arttırıcı bir etki ortaya çıkartmıştır. Farklı kloak bezlerinin, hormonların aynı doz ve aynı uygulama süresine farklı cevaplar vermesi, bu bezlerin aynı hormona olan duyarlılıklarının farklı olduğunu düşündürmektedir.
Dostları ilə paylaş: |
