Tez özetleri Astronomi ve Uzay Bilimleri Anabilim Dalı

Tuz Stresindeki Populus tremula L. (titrek kavak) x Populus alba L.

(akkavak) 717-1B4'de proteomik araştırmalar
Araştırmamızda kullandığımız Populus (Kavak), odun formasyonu, uzun-süreli çok yıllık büyüme, sonbahar senesensi, tomurcuklanma, mevsimsel özellikler, çiçeklenme kontrolü, biyotik etkileşimler ve adaptasyon gibi ağaçlara özgü bazı özelliklerin araştırılmasında önemli ve model olarak kullanılan odunlu bir bitki türüdür. İlgili araştırmalarda, Agrobacterium tumefaciens tarafından değiştirilebilmesi nedeniyle, Populus tremula x Populus alba (717-1B4) genotipi tercih edimektedir.

Tuz stresi dünyanın birçok bölgesinde verimliliği sınırlayan önemli bir abiyotik strestir. Bu çalışmada Populus tremula x P. alba (717-1B4)' daki tuz stres yanıtlarını anlamak için entegre edilmiş fizyolojik ve proteomik yaklaşımlar kullanıldı. Bir yaşındaki klonların çeliklerine 51 gün süreyle 75 mM ile 150 mM NaCl konsantrasyonu uygulandı. Uygulama süresince, toplam yaprak alanı, gövde boyu, toplam yaprak sayısı ve radyal büyüme ölçüldü ve bazı farklılıklar belirlendi. Tamamen gelişmiş yaprakta CO₂ asimilasyonu ve yaprak stoma iletkenliğinin su buharına dönüşümü ölçüldü. NaCl uygulamasının büyüme, CO₂ asimilasyon oranı ve stoma iletkenliğini anlamlı olarak düşürdüğü saptandı. NaCl uygulanan ve uygulanmayan bitki kök, yaprak ve kambiyal örneklerinden toplam proteinler ekstre edildi ve iki boyutlu jel elektroforez ile ayrıldı. 2-D elektroforez sonucunda, kök örnekleri için jel başına 600 nokta, yaprak örnekleri için 900 ise nokta olmak üzere araştırılması gereken proteinler belirlendi. Stres uygulamasının sonucunda, genç ağaçların kök, çelik, gövde ve yapraklarındaki element dağılımı ölçüldü ve kontrole göre birçok farklılıkların olduğu görüldü. Günümüzde, tuz stresinin kavaklar üzerindeki etkisiyle ilgili bu yönde yapılmış çok az literatür bulunmaktadır. Araştırmamızla elde edilen sonuçlar, odunlu bitkilerin abiyotik streslere karşı geliştirdikleri cevaplar hakkındaki bilgimizi artıracaktır.