Tez özetleri Astronomi ve Uzay Bilimleri Anabilim Dalı

Öncü Şoklar Ve Özellikleri, Türkiye’den Örnekler

Bu çalışmada, 1 Ekim 1995 Dinar (ML=6.0) ve 26 Temmuz 2003 Buldan (ML=5.6) depremlerine ait öncü şok etkinlikleri incelenmiştir. Kandilli Rasathanesi Deprem Araştırma Enstitüsü’nden sağlanan deprem kataloğu ile bölgelere ait, farklı dönemlerdeki, olağan deprem etkinliği, incelenmiştir. Hesaplamalar, Dinar için 37º-39ºK enlemleri ve 29º-31ºD boylamları arasında kalan alanda, Buldan için 37º-39ºK enlemleri ve 28º-30ºD boylamları arasında kalan alanda yapılmıştır. Ana şokların öncesinde ve sonrasında oluşan depremlerden yararlanarak, inceleme alanları poligon olarak sınırlandırılmıştır. Poligon alanlarında, 1900-2007, 1990-2007, 1995 (Dinar), 2003 (Buldan) dönemlerindeki deprem etkinliği, öncü şok ve artçı şok etkinlikleri karşılaştırılarak, farklılıklar ortaya konmuştur. Çalışmada, tüm dönemler için Oluşum Sayısı-Büyüklük İlişkisi’ndeki a ve b değerleri hem En Küçük Kareler hem de En Büyük Olasılık Yöntemleri ile hesaplanmıştır. Ayrıca, öncü şok ve artçı şok etkinlikleri için, Değiştirilmiş Omori Üstel Azalım İlişkisi kullanılarak p değerleri hesaplanmıştır. b değerinin, bölgenin olağan karakteristiğinden sapmalarının belirlenmesi için, pencere kaydırma methodu kullanılmıştır. Değişim hem olay hem de zaman pencerelerinde, farklı pencere boyları ve kaydırma miktarları kullanılarak incelenmiştir. Dış merkez dağılımları ve oluşum zamanları ayrıntılı olarak analiz edilerek, öncü şok etkinliklerine ait uzaysal ve zamansal dağılımlar belirlenmiştir. Ayrıca, her iki öncü şok etkinliğindeki en büyük depremlerin odak mekanizması çözümleri yapılarak, ana şok ile uyumuna bakılmıştır. Sonuçta; öncü şok etkinliği sırasında b değeri, bölgesel olağan deprem etkinliğinden ve artçı şok etkinliğinden elde edilen b değerlerinin tersine, belirgin bir şekilde azalmaktadır. Dinar poligon alanında öncü şoklar, ana şoktan 12 gün önce, Buldan poligon alanındaki öncü şoklar ise ana şoktan 25 gün önce, birikimli oluşum sayıları zamanla artarak meydana gelmişlerdir. Her iki öncü şok etkinliği, iki sismik suskunluk dönemiyle kesintiyle uğramıştır. Uzaysal dağılımları artçı şokların uzaysal dağılımından daha küçük bir alana yayılmaktadır. Dinar ve Buldan da oluşan en büyük iki öncü şokun odak mekanizmaları çözümleri ana şok ile benzer ve uyumludur.