Tez özetleri Astronomi ve Uzay Bilimleri Anabilim Dalı

Alın Dişlilerin Bilgisayar Simülasyonu

Alın Dişlilerin Bilgisayar Simülasyonu” isimli tez çalışmasında, bilgisayar simülasyonunda ilk basamak olan ve ileri nümerik analizler içinde referans teşkil eden dişli çarkların katı modellemesi gerçekleştirilmiştir. Sayısal metodlarla gerilme analizinde kapsayan güvenilir kompüterize edilmiş dişli dizaynı için öncellikle diş yüzeylerinin hassas geometrik ifadesi gereklidir. Dişli çarkların analitik mekaniği esas alınarak, literatürde evolvent diş yanağı ve kök profilini tanımlayan ifadeler sunulmaktadır. Tez çalışmasında kullanılan matematik model profilin hassas ifadesini sağlayan Litvin’in Vektör Yaklaşımı’nı esas almaktadır. Vektör gösterim, matris dönüşüm, diferansiyel geometri ve eş çalışma denklemlerini kullanılarak dişli çark profili hassas olarak ifade edilmiştir. Alttan kesme incelenmiştir. Çeşitleme konstrüksiyonuna örnek olan asimetrik evolvent diş profili çalışmada göz önüne alınmıştır. Asimetrik profil mekanizmanın boyut ve ağırlığını düşürmekte ve yük taşıma kapasitesini artırmaktadır. Dişli çark matematik modelinin bilgisayar ortamına aktarılması Matlab programlama dili ile yazılan bir program ile gerçekleştirilmiş. Hazırlanan bu programın çıkış dosyaları dişli çarkın geometrisini tayin eden noktaların koordinatları ile AutoCAD katı modelleme programında diş geometrisini otomatik çizen komut listesini içermektedir. İki ve üç boyutlu diş geometrisini gösteren grafikler elde edilmiştir. Ayrıca kesici takımın diş açmada takip ettiği yörüngesi simüle edilerek görselleştirilmiştir. Geliştirilen program farklı dizayn parametreleri için çalıştırılmış ve kavrama açısının, asimetrinin ve profil kaydırmanın imal edilen asimetik evolvent profilli helisel dişli üzerindeki etkileri görselleştirilerek incelenmiştir. Sonuçlar karşılaştırılmış ve yorumlanmıştır. Sonuç olarak, bu çalışmada incelen matematik model ve sunulan programlama yaklaşımı kremayer-tipi kesici takımın dizayn parametrelerinin imal edilen alın dişli çark geometrisi üzerindeki etkilerini imalattan önceleme inceleme fırsatını sağlamaktadır. Ayrıca bu simülasyon uygun düzenlemelerle bundan sonra yapılabilecek dişli çark sonlu eleman modellemesinde de kullanılabilir.