Tez özetleri Astronomi ve Uzay Bilimleri Anabilim Dalı

Küçükçekmece Lagünü’nden (İstanbul) İzole Edilen Enterik Bakterilerin Antibiyotik Direnç Profili

İstanbul’un batı kesiminde yer alan Küçükçekmece Lagünü, 41 º 00΄ K- 28 º 43΄ D koordinatlarındadır. Marmara Denizi’ne dar bir kanalla bağlıdır. Bu bağlantı yanında lagünün ana su kaynaklarını yeraltı suları, bazı cılız akarsular ve nütrientce zengin üç farklı dere (Sazlıdere, Ispartakule ve Nakkaş) oluşturmaktadır. Kıyısal alandaki yoğun yerleşim ve lagünün atıksularının sağlıksız arıtımı yoğun nütrient girdisi etkisini arttırmaktadır.

Örneklemeler, Haziran 2006 ile Nisan 2008 tarihleri arasında, bulutsuz ve açık günlerde aylık olarak alınmıştır. Lagünden alınan örneklerin Enterobacteriaceae familyasının en yaygın türlerinin varlığını belirlemek üzere analizi yapılmıştır. On su örneğinin 5 tanesi lagüne bağlı olan derelerde yüzeyden, kalan 5 örnek ise lagünde belirlenen farklı noktaların yüzey ve farklı derinliklerinden (50 cm, 1, 5, 10 ve 15 m) alınmıştır.

Çalışmanın amaçlarından biri Enterobacteriaceae familyasının yoğunluğunu, sucul alandaki bakteriyolojik kirliliğini ve insan sağlığı üzerine etkilerini belirleyebilmektir. Buna ilaveten fizikokimyasal veriler de kullanılmıştır. Sonuçlar Su Kirliliği ve Kontrolü Yönetmeliği Standartları ile karşılaştırılmış ve değerlerin uygun olmadığı belirlenmiştir.

Genel olarak değerlendirildiğinde, Escherichia coli olarak tek tür ile temsil edilen bu genusun %59,65 ile en yaygın tür olduğu belirlenmiştir. E. coli’nin yoğun olarak rastlanmadığı alanlarda ve baskın olmadığı durumlarda çevresel koşullara uygun olarak Citrobacter ve Enterobacter genusları ikinci ve üçüncü sırada yer almaktadır.

Bu çalışmanın diğer bir amacı da, Küçükçekmece Gölü’nde fekal kökenli bakterilerin yoğunluğunun, izole edilen türlerin antibiyotik direnç profillerinin ve halk sağlığına etkilerinin belirlenmesidir. Bununla birlikte, çalışmada rasyonel antibiyotik kullanımı için gereken önlemlere bilgi zemini hazırlanması hedeflenmektedir.

Antibiyogram testlerinde kullanılmak üzere, Kloramfenikol, Tetrasiklin, Nalidiksik Asit, Ampisilin, Imipenem, Seftazidim, Amikasin, Streptomisin ve Amoksilin + Klavulonik Asit antibiyotikleri seçilmiştir. Enterik bakterilerin antibiyotik direnç profilinde Ampisiline karşı direnç değeri %76,29 ve Imipeneme karşı en duyarlı değer %6,90 olarak belirlenmiştir. En yoğun bakteri olarak belirlenen E. coli için, aynı antibiyotik seçimleri ile antibiyogram testleri yapılmış ve %62,50 ile Ampisiline karşı direnç ortaya konmuştur.

Deniz suyuna ulaşan ve direkt etkilenen kıyısal ekosistemlerdeki bakteri genuslarının olumsuz etkilerinin tespit edilmesi amacıyla, özellikle ortama yayılma kabiliyetleri ve moleküler çalışmaların yapılması hedeflenmektedir. En yaygın türlerden olan E. coli, Enterobacter ve Citrobacter arasındaki virulans ve direnç genlerinin aktarımı, integron gen kasetlerinin tespiti önerilen çalışma olarak düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler : Antibiyotik direnç, Enterobacteriaceae, Antibiyogram, Küçükçekmece Lagünü, İstanbul