TezYazimSablonu

Eda becer

BİYOKİMYA

DOKTORA

2012

Adınızı soyadınızı giriniz

Tez kabul edildikten sonra yapılan sabit ciltte sırt yazısı bu şablona göre yazılacak. Yazılar tek satır olacak

Cilt sırtı yazıların yönü yukarıdan aşağıya

(sol yandaki gibi) olacak .

Tez, Yüksek Lisans’sa, YÜKSEK LİSANS TEZİ;

Doktora ise DOKTORA TEZİ ifadesi kalacak

Tez Sınavının yapılacağı yılı yazınız



K.K.T.C.

YAKIN DOĞU üniversitesi

sağlık bilimleri enstitüsü



OBEZ KİŞİLERDE Q223R POLİMORFİZMİ İLE LEPTİN, ADİPONEKTİN, RESİSTİN VE İNSÜLİN DİRENCİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ


EDA BECER

BİYOKİMYA PROGRAMI

DOKTORA TEZİ

LEFKOŞA

2012

K.K.T.C.

YAKIN DOĞU üniversitesi

sağlık bilimleri enstitüsü

danışman

Prof. dr. güldal mehmetçik

lefkoşa

2012

EDA BECER

OBEZ KİŞİLERDE Q223R POLİMORFİZMİ İLE LEPTİN, ADİPONEKTİN, RESİSTİN VE İNSÜLİN DİRENCİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

BİYOKİMYA PROGRAMI

doktora TEZİ

Tez onayı

(Bu sayfa yerine, başarılı geçen Tez Sınavı sonrası sınav tutanağı ekinde yer alan Tez Onay sayfası gelecektir.)

teşekkür

Doktora eğitimimim boyunca ilminden faydalandığım, insani ve ahlaki değerleri ile örnek edindiğim, yanında çalışmaktan onur duyduğum, tez çalışmam sürensince her aşamada göstermiş olduğu hoşgörü, inanç ve desteğinden dolayı değerli danışman hocam Sayın Prof. Dr. Güldal Mehmetçik’e,
Lisans ve yüksek lisans eğitimim sırasında genetik alanındaki başarılarını takip ettiğim, doktora eğitimim sırasında sürpriz bir şekilde tanıştığım, yardımcı tez danışmanım olmayı kabul ederek beni onurlandıran, tez çalışmamın her aşamasında bilgi ve deneyimlerini benimle paylaşan, açtığı kapılar ve desteği için hocam Sayın Prof. Dr. Nedime Serakıncı’ya,
Doktora eğitimim ve tez çalışmam sırasında gösterdikleri destek için Eczacılık Fakültesi dekanı Sayın Prof. Dr. Rümeysa Demirdamar’a ve dekan yardımcısı Sayın Yrd. Doç. Dr. Dudu Özkum’a,
Çalışmam sırasında deneysel aşamalarda yardımları, destekleri ve en önemlisi dostlukları ile her zaman yanımda olan Yakın Doğu Üniversitesi Hastanesi, Tıbbi Genetik Laboratuarı çalışanlarına,
Tez çalışmamda kullandığım verilerin ve materyallerin temin edilmesinde yardımları, destekleri için Gazimağusa Devlet Hastanesi Başhekimi Sayın Dr. Erdal Özcenk ve tüm hastane personeline,
Tez çalışmam sırasında laboratuarının kapılarını açan ve destek veren Sayın Yıldız Özkan’a,
Her zaman yanımda olan aileme hoşgörü ve sabırları için,
Teşekkür ve şükranlarımı sunarım.

ithaf

Aileme ithaf ediyorum.

özet

Becer, E. Obez Kişilerde Q223R Polimorfizmi ile Leptin, Adiponektin, Resistin ve İnsülin Direnci Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yakın Doğu Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Biyokimya Programı, Doktora Tezi, Lefkoşa, 2012.
Obezite, genetik, endokrinolojik, hipotalamik ve çevresel faktörlerin etkileşimi sonucu ortaya çıkan bir sağlık sorunudur. Yağ dokusu oldukça aktif bir metabolik ve endokrin organ görevine sahiptir. Adipokinler yağ dokusundan salgılanan ve önemli endokrin göreve sahip moleküllerdir. Obezitede yağ dokusu miktarının artması ile adipokinlerin salgılanma seviyeleri değişmektedir. Leptin, adiponektin ve resistin yağ dokusundan salgılanan en önemli adipokinler arasındadırlar. Adiponektin ve resistin, insülin direnci ile ilişkili adipokinlerdir. Leptin hipotalamusta iştah merkezinde bulunan leptin reseptörüne bağlanıp, iştahı azaltarak metabolik etkisini ortaya çıkarmaktadır. Q223R polimorfizmi leptin reseptöründe meydana gelen genetik bir değişimdir. Birçok toplumda Q223R polimorfizmi ile obezite arasındaki ilişki incelenmiştir. Çalışmamızda, obez kişilerde Q223R polimorfizminin leptin, adiponektin, resistin ve insülin direnci arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda 110 obez ve 90 normal kiloya sahip kontrol grubundan oluşan toplam 200 kişilik bir çalışma grubu oluşturulmuştur. Araştırmaya katılan tüm bireylerin antropometrik ölçümleri yapılmıştır. Ayrıca serum açlık glukoz, total kolesterol, LDL-kolesterol, HDL-kolesterol, trigliserit, leptin, adiponektin ve resistin seviyeleri ölçülmüştür ve HOMA değerleri hesaplanmıştır. Bireylerin kanından DNA’ları izole edilerek Q223R leptin reseptör polimorfizmi taşıyıp taşımadıkları belirlenmiştir. Yapılan istatistiksel değerlendirme sonucunda antropometrik ve biyokimyasal değerler bakımından obez ve kontrol grubu arasında anlamlı fark bulunmuştur. Q223R polimorfizminin kontrol ve obez grupta görülme oranlarında anlamlı bir fark saptanmamıştır, fakat kontrol grubunda Q223R polimorfizmini homozigot taşıyan bireylerin total kolesterol ve LDL-kolesterol düzeylerinde istatistiksel olarak anlamlı bir yükseklik saptanmıştır. Çalışmamız KKTC toplumunda önemli bir sağlık sorunu olan ve yaygın olarak görülen obezitenin genetik nedenlerinin ve metabolizmada yarattığı değişimi belirlemek amacıyla atılan ilk adımdır. Obezite, tüm dünyada ve ülkemizde önlenebilir en önemli ölüm nedenlerindendir. 21. yüzyılın en önemli toplum sağlığı problemi olarak tanımlanan obezite konusunda, temel nedenleri ve etkilerinin daha kapsamlı anlaşılabilmesi için daha da geliştirilmiş çalışmalar yapılması gerekmektedir.
Anahtar Kelimeler: Obezite, leptin, adiponektin, resistin