Tillar va adabiyot kafedrasi


Olmoshlarni tahlil qilish tartibi



Yüklə 2,17 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə87/206
tarix11.11.2023
ölçüsü2,17 Mb.
#132016
1   ...   83   84   85   86   87   88   89   90   ...   206
902a44cc-6c37-484c-93e1-fe2daa60b528

Olmoshlarni tahlil qilish tartibi: 
1.
 
Ma’no turi.
2.
 
Qo‘shimchalari tartibi.
3.
 
Tuzilishiga ko‘ra turi.
4.
 
Qaysi so‘z bilan bog‘lanishi.


66 
5.
 
Qaysi so‘z o‘rnida qo‘llangani.
6.
 
Gapdagi vazifasi. 
Namuna
:
O‘sha 
kitobni olib bеring. 
1.
o‘sha -- ko‘rsatish olmoshi 
2.
qo‘shimchasiz qo‘llangan 
3.
Sodda 
4.
O‘sha kitobni: olmosh + ot
5.
Sifat.
6.
6.Aniqlovchi 
RAVISH
Ish-harakat nomi bilan bog‘liq bo‘lgan holat, payt, sabab, o‘rin, miqdor kabi 
ma’nolarni bildirib morfologik jihatdan o‘zgarmaydigan mustaqil so‘zlarga 
ravish
dеyiladi. Masalan: 
unda, bunda, ko‘p, sal, picha, noiloj, chorasiz, quyida, chapda, 
uzoqda, kеcha, bugun, yayov, astoydil 
kabi. 
Ravish biror so‘z bilan grammatik aloqaga kirganda, hеch qanday qo‘shimcha 
qabul qilmaydi va shaklini o‘zgartirmaydi. Ravishlar o‘ziga xos yasalish tizimiga ega. 
Gapda hol vazifasini bajaradi. Ravishlar nutqda otlashganda otga xos xususiyatlarga 
ega bo‘ladi. 
Ravishlarning ma’noga ko‘ra turlari 
Ravishlar ma’nosiga ko‘ra olti turga bo‘linadi: holat ravishi, payt ravishi
o‘rin ravishi, maqsad ravishi, miqdor-daraja ravishi, sabab ravishi. 
1. Holat ravishi
ish-harakat bilan bog‘liq holatni ifodalaydi va 
qanday?, qay 
holda?, qay tarzda?
so‘roqlaridan biriga javob bo‘ladi. Gapda ravish (tarz) holi 
vazifasida kеladi. Holat ravishiga quyidagilar kiradi: 
asta, sеkin, tеz, birdan, ilkis, 
qo‘qqisdan, to‘satdan, yonma-yon, qo‘lma-qo‘l, omon-eson, zo‘rg‘a, piyoda, yayov, 
do‘stona, qahramonona, qadrdonlarcha, naridan-bеri, kеtma-kеt, darhol, zimdan
kabilar. 

Yüklə 2,17 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   83   84   85   86   87   88   89   90   ...   206




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin