Tillar va adabiyot kafedrasi

la
, o‘y
la
, so‘z
la
, arra
la
kabi. 
Lug‘aviy polisemiyada lug‘aviy birliklarning, ya’ni leksik birliklarning va 
frazeologik birliklarning ko‘p ma’noliligi o‘rganiladi. 
Leksik birliklarni so‘zlar, frazeologik birliklarni iboralar tashkil etadi. 
So‘zning, leksemaning bir ma’noliligi va ko‘p ma’noliligi leksikologiyada 
o‘rganiladi. 

---

28 
So‘z yangi yaratilgan, yangi o‘zlashtirilgan davrida bir ma’noli bo‘ladi. 
Taraqqiyot natijasida keyinchalik u ko‘p ma’noli so‘zga aylanishi mumkin. 
Shuningdek, terminlar ham bir ma’noli bo‘ladi. Masalan, 
fonema, morfema, sintaksis 
(tilshunoslikka oid), broker, menejer, menejment
(iqtisodga doir), 
agregat, 
traktor, kultivatsiya
(qishloq xo‘jaligiga oid). 
So‘zning birdan ortiq leksik ma’noga ega bo‘lishi 
leksik 
polisemiya deyiladi. 
Masalan, Buloqning ko‘zi ochildi. Uning ko‘zi yaxshi ko‘ra boshladi. Misollarda 
ko‘z
so‘zi ikki xil ma’nosida kelgan. 
Leksik polisemiyaning asosiy xususiyati shuki, so‘z qanchalik ko‘p ma’noli 
bo‘lmasin, leksik ma’nolar orasida ma’lum munosabat, bog‘lanish bo‘ladi. Buni 
joy
so‘zining leksik ma’nolari misolida ko‘rishimiz mumkin: 
Joy1. 
Aravalar 
joyidan
quzg‘alishdi (S.Ahmad). – «Shaxs yoki narsa-predmet ishg‘ol qilgan, egallagan, band 
qilgan yuza, sath, makon» ma’nosida. 
Joy2.
Nizomjon qurilish bo‘layotgan 
joyda 
mashina gurillaganini eshitgan edi. (S.Ahmad) – «Voqea yoki hodisa sodir bo‘ladigan, 
ish-harakat bajariladigan yuza, sath, punkt» ma’nosida. 
Joy3
. Yunusobod degan 
joydan
kelayapman. (Oybek) –«Qandaydir ism bilan ataladigan geografik maydon, 
yuza, sath, territoriya» ma’nosida.