Tmmob makina m ühendisleri odası yayını
Yüklə 1,66 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- C- Kontrol
- Tablo
- KAYNAK ROBOTLARI
- El ile kaynak
- KAYNAK
- Tam Zaman
Hareket açısı Kaynak ekseni Şekil - 5 Kaynak Töreninin Hareket Doğrultuları 10 Mühendis ve Makina Cilt: 33 Sayı : 387 Nisan 1992 C- Kontrol İşlemleri Kaynakçı işlem sırasında iki değişik yol kullana- rak yapılan hareketleri kontrol edebilir. Bunlar da: - Kaynak parametrelerinin peryodik olarak kontrolü Tablo -1 Yıllara Göre Robotların Ülkelerdeki Dağılımı
- İşlemin gidişatına göre parametrelerin değişti- rilmesi Kontrol işlemi üç grupta toplanabilir Geri beslemeli kontrol Kaynak işlemlerinin verimli ve kaliteli bir şekilde yapılabilmesi için kaynak parametrelerinin sabit de- ğerlerde tutulması gerekmektedir. Bu amaçla, işlem kontrol ünitesinde geri besleme bölümü kullanılır. Tablo - 2 Amerikada Yıllara Göre Satılan Robot Sayıları Tablo - 3 Robotların Kullanılma Alanları
çilmiştir. İlk robotlu nokta kaynağı uygulamalarını değişik müesseseler değişik şekillerde kullanmıştır. British Leyland ilk uygulamalarında robotu, karose- rinin çeşitli parçalarını birleştirmek için gerçekleştir- miştir. İngiliz Ford fabrikalarında ise bir Unimat ro- bot, sabit nokta kaynak makinalanna daha önce el ile yerleştirilen parçaların verilmesinde ve alınma- sında kullanılmıştır. 1970 yılında General Motors, ilk defa tümüyle kaynak robotlarının çalıştığı bir mon- taj hattını kurmuştur. Lordstovvn'daki bu hatta, göv- delerin kaynak istasyonlarına taşınması için, kaynak sırasındaki istasyonlara kilitlenen bir taşıyıcı mekik kullanmıştır. Toplam 8 istasyonda, ortalama 20'şer kaynak yapan, 22 robot çalışmıştı. İşlemin geniş Tablo - 4 Robot Üreten Müesseselerin Piyasa- daki Hisseleri
Hareket kontrolü Bilgisayar desteğinden faydalanılarak kontrol yapılmaktadır. Kontrol işleminin değiştirilmesi iş parçasından istenen toleranslara göre, yeni- den kontrol programı yapılır KAYNAK ROBOTLARI Kaynak robotlarının gelişmesi Robotun kaynak işlemlerine girmesi 1960 yılın- dan itibaren nokta kaynağının otomatizasyonu ile başlar. 1970 yılında da sanayide kullanılmasına ge-
hareket becerisi getirmesine mukabil, bu uygula- mada robotların hareket serbestliğinin 5. dereceden olması yeterli gelmişti. Fiat, Comau ile ortaklaşa olarak, robotları en ekonomik kılacak bir robotage sistemini geliştirmiş- tir. Bu sistemde, iş parçaları, robotlara gelmeden el ile puntalanmakta ve daha sonra da robotlar, oluşan gövdede kaynakları yapılmaktadır Böylece 6 Robo- tage ile 500 kadar nokta kaynağı yapılmıştır. Fiat'ın Mühendis ve Makina Cilt: 33 Sayı : 387 Nisan 1992 11 Tablo - 5 Parça Kalınlığına Göre Kaynak Hızları a- Kaynak robotu ile yüksek kaynak hızları elde edilmektedir. Parça kalınlığına göre imal edilen parça sayısı büyük önem taşır. Dolayısıyla da robotlu kay- nağın verimi el ile yapılan kaynağa göre üç misli, bazı hallerde daha da fazladır (Tablo-5 ve 6, Şekil- 6). Yıllık Üretim Parça sayısı 6000 ardından Japon Nissan ve Mitsubishi de benzeri ro- botlu birimleri kurmuştur. Geleneksel elektrot ve MIG/MAG kaynak yön- temleri ile robotun birlikte kullanılmasına 1974 yılın- dan itibaren başlanmıştır. Günümüzde robot Tablo-1'de robotların yıllara göre ülkelerdeki da- ğılımı görülmektedir. Bu tablo manuel manupletörler ile sabit sıralı robotları kapsamaktadır. Tablo-2,3 ve 4'de robotlara ait diğer bazı bilgiler verilmektedir. Tablo - 6 Parça Kalınlığına Göre Robotlu Kaynağın Kullanılma Oranları 4000 10 12 14 1000 Bir parçanın ttretlü sUreıl Şekil - 7 Yıllık Üretimde Parça Sayısına Göre Bir Parçanın Üre- tim Süresi b- Kaynak robotları dar toleranslarda çalıştığın- dan, daha kaliteli kaynak dikişleri elde edilir. (dak.) El ile kaynak Kaynak robotları Kaynak robotun kullanılmadaki faydaları Kaynak robotların kullanılmasıyla aşağıdaki fay- dalar sağlanmaktadır: Parça/saat w \ 00 iJf M* Kavnak .dikişi uzunlumu (cm) Şekil - 6 Kaynak Dikişi Uzunluğuna Göre Saatte imal Edilen Parça Sayısı Otomatik kaynak Yıllık parça •ayısı Şekil - 8 Yıllık Parça Üretiminde Parça Bağına Maliyetler c- Kaynak robotları ile daha güvenilir bir çalışma ortamı sağlanır. Kaynak sırasında ortaya çıkan du- man ve ark ışınları çevredeki makinalara zarar ver- memesine mukabil, kaynak operatörünün mutlaka kendini koruması gerekir. . d- El ile yapılması gereken bir kaynak işleminde, az sayıda parça imal etmek için bir kaç kaynakçı bu- lunabilir; fakat çok sayıdaki parçaların imali için birçok kaynakçının aynı anda bulunması mümkün değildir. Bu durumda robot ile kaynak yapmak en doğru ka- rardır. Şekil-7'de, kaynak robotu kullanarak bir iş parçasının imalinde, üretim zamanının minimuma in- diği görülmektedir. ' M 12 Mühendis ye Makina Cilt: 33 Sayı: 387 Nisan -1992 ııııımılıııııııııımııııımmııııııııııııııııııımııı ııııı ıııııııııııııııııııııııııııı ııı mı mı ııııııııııııııııııııııııuıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııı ııııııııı ıııı Şekil - 9 Robot ile /tıstın Gücünün Karşılaştırılması e- Farklı kaynak yöntemlerinin kullanılması duru- munda, parça başına maliyetin durumu da Şekil - 8'de verilmiştir. Yılda 400 adet parça imalinde el ile yapılan kaynak daha ekonomik olmasına rağmen, yılda 60000 adet parça için kaynak robotu kullanmak daha doğrudur. f- Şekil - 9'da bir kaynak robotu ile bir insan gü- cünün çeşitli fonksiyonları yerine getirmedeki perfor- mansları, kıyaslamalı bir şekilde gösterilmektedir. SONUÇ 2000'li yıllara gireceğimiz bu günlerde, üretici ve kullanıcıların ortak isteği şüphesiz kaliteli, verimli ve ekonomik bir mamule sahip olmaktır. Kaynaklı ima- latta bu istekler, otomtizasyon sistemleri ile sağlan- maktadır. Otomatizasyon sistemlerinin ilk yatırım maliyetleri yüksek olmasına rağmen seri üretimde bu dezavantajın ortadan kalkacağı görünen bir ger- çektir. KAYNAKÇA
DVS - Rerichte Band 73, 1982 DVS - Verlag, Düsseldorf 5. Herden, G. "Schweissroboter" VEB Verlag Technik Berlin, 1985 Mühendis ve Makina Cilt: 33 Sayı : 387 Nisan 1992 13 Tam Zamanında (JIT) Üretim Sisteminin Türk Otomotiv Endüstrisinde Uygulanabilirliğinin Bursa Bölgesi için Değerlendirilmesi Nursel ÖZTÜRK' Türk endüstrisinin en önemli sektöründen biri olan otomotiv endüstrisinin, pazardaki rekabet gücünün anabilmesi için yapılacak başlıca çalışmalardan biri JIT Üretim Sisteminin uygulanabilmesidir. Bu çalışmada, J ÎT Ü retim Sisteminin otomotiv endüstrisi için önemi anlatılmış ve JIT in otomotiv endüstrimizde uygulanabilirliğinin Bursa Bölgesi için bir değerlendirilmesi yapılmıştır. The significant consideration nıust be given to implement JIT production systcm in Turkish automotive iııdustıy This is essential factor far the automotive iııdustıy, which is öne of the most important sectors of Turkish iııdustıy, to be able to compete in marketplace. İn this stııdy, the importaııce of JIT production systemfor the automotive industry is e.\plained and the results of a case study ar e gıven to evaluate îhe possibility of JIT implementation in the automotive iııdustıy establishments in Bursa. Uludağ Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Endüstri Mühendisliği Bölümü üksek kalite, düşük maliyet, zamanında teslim gibi faktörlerin giderek önem kazandığı reka- bet ortamında var olabilmenin başlıca şartı bu fak- törleri rakiplerden daha iyi yerine getirebilmeye ça- lışmaktır. Türkiye'nin en önemli sektörlerinden biri olan otomotiv sektörünün 2000'li yıllarda da güçlenerek önemini devam ettirmesi ve ekonomimize katkısının artması için bu yönde yapılacak çalışmalar hızlandı- rılmalıdır. Türk otomotiv endüstrisi, artan iç talebe daha fazla karşılık verebilmen, kalite ve fiyat bakımından ithal araçlardan daha çok tercih edilebilmeli, dış pa- zarlarda da payını arttırabilmelidir Bu hedeflere ulaşmak için izlenecek başlıca yol- lardan biri tam zamanında (JIT) üretim sisteminin uygulanabilmesidir Yüklə 1,66 Mb. Dostları ilə paylaş:
|