QARIŞQA VƏ TELEQRAF DİRƏYİ İNSAN VƏ BAŞQA ALƏMLƏRƏ
Tədqiqatçılardan biri maraqlı bir misal gətirir: Teleqraf dirəyinin kənarından ötən qarışqa qarşısındakı dirəyin böyük bir cisimdən başqa bir şey olduğunu bilmir. Görəsən qarışqa bu dirəyin insan əliylə yerləşdirildiyini və onun üzərində olan məftillərin şəhərlər arsında rabitə bərqərar etməsini bilirmi? Bir halda ki, çoxlu ictimai, siyasi və iqtisadi ehtiyaclar bu teleqraf dirəklərin öhtəsinə qoyulmuşdur. Qarışqa isə bu işlərdən xəbərsiz olub, ancaq onun zahirini dərk edir.
İnsan da belədir. O, maddədən yüksəkdə olan ruh aləmi, onların bir-biri ilə rabitəsi, necə yaşayıb və necə həyat sürmələrindən xəbərsizdir. İnsan mələklər aləmindən xəbərsiz olub ancaq şeyin zahirini və sürətini görür. Amma əqlin hökmünə görə, bir şeyin nişanəsini tapmamaq, onun yoxluğuna dəlalət etmir. Bir şeyi bilməyən aqil onu heç vaxt inkar etməz.
Həqiqi və təkvini təsbih batini aləmə aiddir. Bizim zahiri qulağımız o səsləri eşidə bilməyib, ancaq havada sürtünmə nəticəsində əmələ gələn sədaları eşidə bilir.
Dostları ilə paylaş: |