TÜSTÜNÜ GÖRMƏKDƏN ODDA YANMAĞA QƏDƏR Mühəqqiq Tusi (r.ə) elmül-yəqin, eynul-yəqin və həqqul-yəqin mərifətinin dərəcələrini aydınlaşdırmaqdan ötrü belə bir misal çəkmişdir: Uzaqda müəyyən bir yerdən tüstü qalxdığını görən şəxs, orada nə isə bir şeyin yandığını bilir. Bu elmül-yəqin mərtəbəsidir. Sonra yaxınlaşıb həmin tüstünün həqiqətən də atəş olduğunu müşahidə edir. Bu elmül-yəqindir. Daha da yaxınlaşaraq atəşin istiliyini hiss edir, bədəni yanır və artıq bu həqqul-yəqin mərtəbəsidir. Bizim nəzərimizə görə bundan yaxşı misal çəkmək olmaz. Hər şeydən zəruri şəxsin inkişaf etməkdən ötrü çalışması və nə qədər də yüksəyə ucalsa həmin yerdə dayanmamasıdır. Elmə çatmağın çox əhəmiyyəti vardır. Qurani-Kərim də öz növbəsində bu işə əmr etmişdir: «Bil ki, Allahdan başqa Allah yoxdur».Təkcə icmali və əqli mərifətə deyil, həqiqi elmə çatmaq lazımdır. Elə bir elmə ki, onda heç bir şəkk qalmayıb kamil xatircəmliyə səbəb olsun. Əgər yer üzündə Allahı tanıyan təkcə özü olsa belə, bu onun qəmlənməsinə deyil, həqiqi əmniyyətinə və qəlbinin kamil sakitliyinə səbəb olacaqdır. Elmül-yəqindən daha da yüksəklərə ucalıb, hal-hazırda özünü ruhani behiştlərdə görür. Bu məqamda məhbubu olan Allahı həmişə görür artıq Onu dərk edir.
