Distributivlik xossasi. Yuqorida bitta algebraik amalga nisbatan assotsiativlik va kommutativlik xossalari ko`rildi, ushbu xossalar o`rinli bo`lgan algebraik amalni o`zida saqlovchi ifodalarda shakl almashtirishlar amalga oshirildi. Endi esa ikkita algebraik amal bilan bog`langan ifodalarni ko`ramiz.
Faraz qilaylik, bizga to’plam va unda *,• -algebraik amallar berilgan bo`lsin.
3-ta’rif. to’plamidan olingan ixtiyoriy elementlar uchun
munosabat o`rinli bo`lsa, • algebraik amal * amalga nisbatan cha’ tomondan distributivlikka ega deyiladi.
4-ta’rif. to’plamidan olingan ixtiyoriy elementlar uchun
munosabat o`rinli bo`lsa, • algebraik amal * amalga nisbatan o`ng tomondan distributivlikka ega deyiladi.
5-ta’rif. to’plamidan olingan ixtiyoriy elementlar uchun
munosabatlar o`rinli bo`lsa • algebraik amal * amalga nisbatan distributivlik xossasiga bo`ysinadi deyiladi.
Misollar.
1) Natural sonlar to’plamida ko`paytirish amali qo`shish amaliga nisbatan distributiv, chunki
.
2) Butun sonlar to’plamida ko`paytirish amali ayirish amaliga nisbatan distributivdir, chunki
3) Qo`shish amali ko`paytirish amaliga nisbatan distributivlik xossasiga bo`ysinmaydi.
4) To’plamlar kesishmasi to’plamlar birlashmasiga nisbatan distributivlik xossasiga bo`ysinadi.
5) To’plamlar birlashmasi to’plamlar kesishmasiga nisbatan distributivlik xossasiga bo`ysinadi.
6) Ratsional sonlar to’plamida bo`lish amali qo`shish amaliga nisbatan faqat o`ng tomondan distributiv, chunki
.
Natija. Ko`paytirish amali qo`shish amaliga nisbatan distributiv bo`lganidan
o`rinli bo`ladi. Yana bir marta ko`paytirishning qo`shishga nisbatan distributivlik qonunidan foydalanish bilan
kelib chiqadi.
Agar berilgan *, • ikkita algebraik amallardan birinchisi * amali assotsiativlik xossasiga va • amali * amalga nisbatan distributivlik xossasiga bo`ysinsa, bu algebraik amallarga nisbatan quyidagi tenglik o`rinli bo`ladi.
Dostları ilə paylaş: |