Daosizm ta’limotining paydo bo‘lishi va asoschisi haqida qanday qarashlar mavjud?
Daosizm ta'limotining paydo bo'lishi va asoschisi haqida quyidagi qarashlar mavjud:
Daosizm Lao-tse paygambarning 600-517 yillar oralig’ida yashagan filosofi Lao-tse tomonidan asoslangan degan qarash.
Uning "Dao de cing" deb nomlangan asarida daosizmning ta'limoti bayon etilganligi haqidagi fikr.
Beshinchi-to'rtinchi asrlarda Shanchvi viloyatida vujudga kelgan, shu paytda uni filosofik-diniy ta'limot sifatida qabul qilganligi haqidagi fikr.
VI-V asrlarda Shanchvi viloyatida ko'pchilikka mashhur bo'lgan daosizm uchun Lao-tse matnrvatdor deb tushuniladi.
Daosizmning asosiy mazmuni insonning tabiattan chiqganligini, unga intilib turishni anglatuvchi "Tao" tushunchasidir.
Bunday vijdoniy ta'limotning asoschisi sifatida Lao-tse nomini ko'rsatishadi, lekin barcha fikrlar uni qo'llaganligi tasdiqlanmaydi.
Shunga ko'ra, Lao-tse bilan bog'liq fikrlarning rivojlanishi natijasida daosizm shakllandi degan fikr ustuvor.
2-mavzu: Buddaviylik va xristianlik dinining jamiyat taraqqiyotiga ta’siri
Buddaviylik qanday tarixiy jarayonda kelib chiqdi?
Buddaviylik quyidagi tarixiy jarayonda shakllandi:
Buddizm Siddharta Gautama (563-483 yillar oralig'ida yashagan) tomonidan asoslandi. U Hindistonning Lumbini shahrida tug'ilgan.
Siddharta 29 yoshida oiladan chiqib, 6 yillik samarali mashog'atda o'zi bilan nima yomonligini aniqladi.
U 49 yoshida Bodh Gaya shahrida yo'liqib, Budda darajasiga erishdi va bundan keyin 45 yil davomida o'z ta'limotini tarqatdi.
U vafotidan so'ng shogirdlari tomonidan uning ta'limoti va qoidalari yozib olingan.
Asosan shimoliy Hindiston, Tibet va uzoq mamlakatlarga tarqaldi. Mahayana va Hinayana yo'nalishlari shakllandi.
1 asr ichida Afrika, Sharkiy Osiyo, Yaponiya, Koreyaga tarqaldi.
7-8 asrlarda Chin, Vyetnam, Mongoliyaga, 9-14 asrlarda Movarounnahr, Tangritog'ga yetdi.
Jahon bo'ylab tarqalib, dunyoda eng ko'p tanilingan dinlardan biri bo'ldi.
Shunga ko'ra, Buddaviylik Budda tomonidan Hindistonda asoslangan va tarixan rivojlandi.
Dostları ilə paylaş: |