Toshkent axborot texnologiyalari universiteti samarqand filiali

Sintaksisi:
C++ sintaksisi o'rganiladigan bir necha asosiy qoidalarni o'z ichiga oladi. Quyidagi asosiy konseptlarni bilishingiz lozim:

1. Obyektlar va sinflar: C++ obyektlar orqali dasturlash tilidir. Sinf (class) obyektlarni yaratish, ularga xususiyatlar va metodlar qo'shish imkonini beradi.

2. Peremenniye (Variables): C++ da peremenniyalar (variables) ma'lumotni saqlash uchun ishlatiladi. Sintaksisning asosiy qismi bo'lib, turini (type) ko'rsatadi.
3. Funksiyalar (Functions): Dastur boshqa funksiyalarni chaqirish orqali bajariladi. Funksiyalar ma'lumotni qaytarish uchun ishlatiladi.
4. Amallar (Statements): Dasturda bajariladigan amallar (statements) kodni yaratish va ma'lumotlarni boshqarish uchun ishlatiladi.
5. Operatorlar (Operators): C++da ko'p xil operatorlar mavjud, masalan, matematik, taqsim, o'zgaruvchi ishlash, taqoslash va boshqa operatorlar.
6. Qo'shimcha qo'shimchalar (Modifiers): C++da ma'lumotni o'zgartirish va boshqarish uchun qo'shimcha qo'shimchalar (modifiers) ishlatiladi, masalan, const, static va boshqalar.
7. Tanlovlar (Decisions): Shartlar (if, else if, else) va sikllar (for, while, do while) orqali tanlovlar va sikllar yaratish mumkin.
8. Massivlar (Arrays): Ko'p elementli ma'lumotlarni saqlash uchun massivlar ishlatiladi.
9. Klasslar va interfeyslar: C++ tilida sinflar va interfeyslar obyektlarni yaratish va ularga xizmat qilish uchun ishlatiladi.
10. Xotira kerakli sahifasi (Pointers): Xotira ko'chirish va xotiradan o'qish uchun ko'p qo'llaniladigan qo'shimcha operatorlar mavjud.

C++ dasturlash tilida sinflar (classes) va ularning metodlari obyektoriyentatsiya (OOP) asosida yoziladi. Sinflar, obyektlar (objects) yaratish uchun prototiplar sifatida ishlaydigan ma'lumotlarni (xususiyatlar) va funksiyalarni (metodlar) o'z ichiga olishi mumkin. Quyidagi C++ dasturlash tilida sinflar va metodlar haqida o'rganishingiz mumkin:

#include
using namespace std;

// Sinfning tanlanishi

class Shaxs {
public:
// Xususiyatlar (class members)
string ismi;
int yoshi;

// Konstruktor (constructor)

Shaxs(string nom, int yosh) {
ismi = nom;
yoshi = yosh;
}

// Metod (method)

void ma'lumotlarniChiqar() {
cout << "Ism: " << ismi << ", Yosh: " << yoshi << endl;
}
};

int main() {

Shaxs odam("Ali", 25);

odam.ma'lumotlarniChiqar();

return 0;

}

Yuqoridagi misolda, `Shaxs` nomli sinf (class) yaratildi. Uning ichida `ismi` va `yoshi` xususiyatlari bor. Konstruktor (`Shaxs`) obyektlarni yaratadi va ularning xususiyatlari (ismi va yoshi)ga qiymatlar beradi. `ma'lumotlarniChiqar` metod sinfning obyektlari uchun `ismi` va `yoshi` xususiyatlarini chiqaradi.

Asosiy jarayon quyidagicha bo'ladi:
1. `Shaxs` sinfini yaratish va uning xususiyatlarini (ismi va yoshi) aniqlash.
2. `ma'lumotlarniChiqar` metodini sinfning ichida yaratish.
3. Sinf obyektini yaratish va unga qiymatlar berish.
4. Obyektga metodni chaqirish.

Natijada, dastur natijasida obyektning ma'lumotlari chiqadi: "Ism: Ali, Yosh: 25".

C++ dasturlash tilida metodlar sinflar (classes) orqali amalga oshiriladigan funktsiyalardir. Bu metodlar sinf obyektiga oid amallarni bajarish uchun ishlatiladi. Ular sinfning xususiyatlariga murojaat qilish va ularga o'zgaruvchilarni kiriting yoki ulardan qiymatlar olish uchun ishlatiladi.

1. Metodlar va Sinflar:

Metodlar, sinfning bir qismidir va sinfning obyektlari uchun ishlov beradi. Metodlar sinfning ichidagi amallarni bajarish uchun ishlatiladi. Sinflar esa o'zlarining obyektlarini yaratish uchun prototiplar sifatida ishlaydilar. Metodlar sinflar ichida e'lon qilinishi va ularga murojaat qilinishi mumkin.

2. Metodlar va Xususiyatlar:

Sinflar obyektlarni aniqlaydigan xususiyatlarni (variables) o'z ichiga oladi. Metodlar esa sinfning xususiyatlarini boshqarish uchun yozilgan funksiyalardir. Metodlar sinfning xususiyatlariga murojaat qilish, ularga qiymat berish, ulardan ma'lumot olish uchun ishlatiladi.

3. Metodlar va Ob'yektlar:

Metodlar sinf obyektlari uchun chaqiriladigan funktsiyalardir. Sinf obyekti yaratilgandan so'ng, undan metodlar chaqiriladi. Metodlar obyektlarning xususiyatlariga murojaat qilish uchun sinf ichida ishlatiladi.

4. Metodlar va Konstruktorlar:

Konstruktorlar sinf obyektlarini yaratish uchun ishlatiladi va sinfda obyektning boshlanishi, xususiyatlari o'rnatingan. Konstruktorlar metodlarga o'xshash qilib yaratiladi, lekin ularning nomi sinf nomi bilan mos keladi.

5. Metodlar va Qaytish Qiymati:

Metodlar biror qaytish qiymati qaytarishi mumkin, va bu qiymat metodni chaqirishidan keyin boshqa amallarda ishlatilishi mumkin. Agar metod qaytish qiymati qaytarmasa, u `void` sifatida belgilanadi.

6. Sinf Ichidagi Metodlar:

Sinflar ichidagi metodlar sinfning xususiyatlari va obyektlari bilan ishlash uchun yaratiladi. Ular boshqa sinflar tomonidan chaqiriladigan metodlardir.

7. Metodlar va Sinfning Xususiyatlari:

Metodlar sinfning ichidagi xususiyatlarga murojaat qilishi mumkin. Ular xususiyatga murojaat qilish, uni o'qish va o'zgartirish uchun yoziladi.

C++ dasturlash tilida sinflar va ularning metodlari obyektoriyentatsiya prinsiplari asosida dasturlar yaratishda keng qo'llaniladi va sinf obyektlarining xususiyatlari va boshqarilishiga imkon beradi.

Vazifa

1. 
   Uchburchakning tomonlari berilgan. Uning a tomoniga tushuvchi medianasini topuvchi dastur tuzing (Yaxlitlashda format() dan foydalaning).