Toshkent axborot texnologiyalari universiteti samarqand filiali

Mustaqil ta’lim:
1-topshiriq . Taqdim etilgan tarkibdan birini tanlang va insho yozing .

• 
  falsafiy,
  
• 
  adabiy-tanqidiy,
  
• 
  tarixiy,
  
• 
  badiiy,
  
• 
  badiiy va jurnalistik,
  
• 
  ma'naviy va diniy va boshqalar.
  

Vazifa 2 . V. I. Vernadskiy haqida qisqacha hikoya o'qing. O'qishdan oldin, V.I. haqida javob olmoqchi bo'lgan savollarni tuzing. Vernadskiy olim.


VLADIMIR IVANOVICH VERNADSKY
( 1863-1945 )
Tabiatshunos olim, mutafakkir, gumanist V. I. Vernadskiy haqli ravishda ­jahon fanida eng sharafli o‘rinlardan birini egallaydi. 20-asrda tabiatshunoslik va zamonaviy ilmiy dunyoqarashning rivojlanishidagi butun bir davr uning nomi bilan bog'liq.
Vernadskiy tabiatshunos olim ­zamonaviy geokimyo, kosmokimyo, gidrokimyo, radiokimyo, radiogeologiya asoschilaridan biri edi. U yangi fan - biogeokimyoni yaratdi­.
Fanlarning differensiatsiya, parchalanish jarayonidan sintezi, integratsiyasigacha bo'lgan burilishni ko'rsatadi.­
Vernadskiyning bu bilim sohalarining rivojlanishiga inqilobiy ta'siri­, asosan, u ob'ektlarni tasvirlashdan jarayonlarni tahlil qilishga o'tganligi bilan bog'liq.
U biosfera (er yuzidagi hayot maydoni) va noosfera (inson ongining tabiiy jarayonlarga ta'sir doirasi) haqidagi ta'limotni yaratdi.
*****
U kasbi bo'yicha kim edi? Bu savolga aniq javob berish juda qiyin. Rasmiy ravishda u geokimyogar va mineralog edi, lekin agar biz savolni mohiyatiga ko'ra oladigan bo'lsak, bu u ishlagan sohalarning juda to'liq bo'lmagan ta'rifi ekanligini tan olishimiz kerak. U o'z faoliyati bilan ko'plab fanlarning*: kimyo, mineralogiya, geologiya, tuproqshunoslik, biologiya sohalarini haydab chiqardi, shu bilan birga yangi fanlarni yaratdi. Bu haqiqat hayratlanarli. Bizning eng chuqur ilmiy ixtisoslashgan davrimizda Vladimir Ivanovich Vernadskiy olim turi sifatida butun faoliyati davomida kamdan-kam hollarda istisno edi. Tabiatning eng keng sohalaridagi faktlarni hayratlanarli darajada bilish va qayerda qo'llanilishidan qat'i nazar, ilmiy uslub va texnikani bir xil darajada hayratlanarli tushunish uning o'ziga xos xususiyati edi. U ilm-fanni chuqur dialektik va tarixiy jihatdan, tirik o‘sib borayotgan bir butunlik sifatida qabul qilgan va uning o‘tmishini ajoyib bilgan... Uning aniq faktik bilimlari doirasi hayratlanarli edi. Bu uning hayotiy faoliyati - tadqiqotchi faoliyatining muvaffaqiyatini ko'p jihatdan ta'minladi. U kimyogar, geokimyogar, geolog, biolog va tuproqshunos edi. Lekin eng e’tiborlisi, albatta, bu sohalarning barchasida u ijodkor va keng miqyosda ijodkor bo‘lgan. U ilmiy tashkilotchilik sohasida ham buyuk ijodkor edi. Uning faoliyati davomida yangi ilmiy muassasalar, komissiyalar, laboratoriyalar, muzeylar va boshqalar tuzildi.
Shunday qilib, Rossiya Fanlar akademiyasida u mamlakat ishlab chiqaruvchi kuchlarini o'rganish bo'yicha tashkilot tuzdi, uning tashabbusi bilan va ko'p jihatdan uning rejasiga ko'ra, Ukrainada Fanlar akademiyasi tashkil etildi.
Shubhasiz, u keng miqyosdagi ilmiy tashkilotchi edi: tashabbuskorlik ko'rsatib, u to'g'ri harakatni taxmin qilishni bilgan, bu tashabbusni qanday amalga oshirishni bilgan, odamlarning kuchlarini muvaffaqiyatli boshqargan va ularni ishda mohirona tartibga solgan va o'z faoliyatini to'g'ri belgilagan. hamma uchun joy. Ta'kidlash joizki, | da odamlar bilan hech qanday ishqalanish yo'q u hech qachon bo'lmagan.
(B. L. Lichkovning "Olim va inson" so'zlariga ko'ra)