Toshkent axborot texnologiyalari universiteti urganch filiali abonent kirish tarmoqlari fanidan

4. Ишни бажариш тартиби.

1. 
   UCSO – 4 – 6 муфтани монтажи учун комплектига кирувчи деталларни ўрганиш.
   
2. 
   Кабелни монтажга тайёрлашдан олдин кабел учларини арчиш билан танишиш.
   
3. 
   Муфта монтажини макетида кассеталарни монтаж теҳнологиясини ва пайвандловчи блок тегига модулларни жойлаштиришни ўрганиш.
   
4. 
   Кабелни муфтага киритилишида герметизация теҳнологиясини кўриб чиқиш.
   
5. 
   Муфтани бутунлай ёпиш жараёнини ўрганиш.
   

5. Ҳисобот тартиби.

5.1. Муфта тузилишини ёритиш.

5.2. Муфта монтажини бажаришда кетма-кетлик жараёнини келтириш.
5.3. Муфта монтажида кабел учларини тайёрлаш жараёни ва кабел учларини ажратиш чизмаларни келтириш.


5. Amaliy mashg’ulot
Tolali nur o’tkazgichlarni FSM-30S payvandlash apparati bilan montaj qilish
1.Ishdan maqsad
Bir modali nur o’tkazgichni payvandlash va payvand bo’lgan joyni termo siqiluvchi gilza bilan himoyalash ishlarini bajarishda ko’nikmalar ortirish.
2.Topshiriq

1. 
   Optik tola konstruktsiyasini o’rganish.
   
2. 
   FSM-30S payvandlash apparatini konstruktsiyasini o’rganish.
   
3. 
   Ish joyi uskunalari bilan tanishib chiqish.
   
4. 
   Optik modulni bo’lishni amalga oshirish.
   
5. 
   Optik tolani payvandlash ishiga tayyorlash.
   
6. 
   Optik tolani payvandlash apparatiga o’rnatish.
   
7. 
   Optik tolani payvandlash va o’stirilgan joyini so’nishni baholash.
   
8. 
   Payvandlangan joyni termo siquvchi gil’za bilan mustaxkamlash.
   

3.Asosiy nazariy ma’lumotlar
3.1. FSM-30S payvandlash apparatining konstruktsiyasi
FSM-30S payvandlash apparati kvartsdan tayyorlangan optik tolalarni payvandlash uchun ishlab chiqilgan. Bu apparat bilan birmodali (SM), ko’pmodali (MM), aralash dispersiyali (DS), kesib ajratadigan surilgan chastotali (CS), erbiya bilan ligerlangan (ED) tolalarni payvandlash mumkin. Shular qatorida titan qobiqli va uglerod qatlamli tolalarni ham payvandlash imkoni bor. Payvandlash apparatining tashqi ko’rinishi 8.1-rasmda keltirilgan.
Payvandlash apparati avtomatik tarzda tolalar orasidagi oraliqni o’rnatadi, tola o’zagini va qobig’ini yustirovkalaydi, o’rnatilgan mikroprotsessor yordamida payvandlangan tolalar joylashganligiga ko’ra yo’qotishlarni baholaydi.
O’zak yustirovkasi SM, DS, CS turdagi tolalar uchun qo’llanilsa, qobiq yustirovkasi MM, ED turdagi tolalar uchun qo’llaniladi.
Payvandlovchi apparatga uch turli atrof muxit datchiklari o’rnatilgan: ­bosim datchigi, termometr va gigrometr. Bu uchala datchik elektr yoy quvvatini atmosfera bosimi, xarorati va namligi o’zgarishiga qarab to’g’rilaydi.
Payvandlash apparati termo siqiluvchi gil’zani qizdirish uchun o’rnatilgan qizdirish uskunasiga ega. Payvandlash apparati o’zgaruvchan tokda 85-265 V kuchlanishda yoki o’zgarmas tokda 10-15 V kuchlanishda ishlaydi.
4.2-rasmda FSM-30S (yuqoridan ko’rinish) payvandlash apparatining asosiy elementlari ko’rsatilgan. Elementlarning nomlanishi 1.1-jadvalda keltirilgan.

4.1-rasm.FSM-30S payvandlash apparatining tashqi ko’rinishi
4.1-jadval

№	Nomlanishi	Element vazifasi
	Klaviatura	Payvandlash apparatini boshqarish uchun ishlatiladi
	termo siquvchi gil’zani qizdirish uskunasi	xaroratdan siqiluvchi gil’zani qizdirish uchun ishlatiladi
	termo siquvchi gil’zani qizdirish uskunasining qisqichi	termo siquvchi gil’zani qizdirish vaqtida optik tolani siqib ushlab turadi.
	Qizdirilganlik indikatori	qizdirish vaqtida yonib turuvchi svetodiodli indikator
	O’rnatilgan ekran	Avtomatik payvandlash vaqtida tolani yaqqol kuzatish imkononi beradi
	Ekran yorqinligini sozlovchi dasta	Ekran yorqinligini o’rnatadi
	Tolani uzatuvchi element himoya qopqog’ini fiksatori	Yuqoridagi qopqoq, tolani uzatuvchi elementni himoyaqilish uchun, shu fiksatorlarga qotiriladi

4.2-rasmda FSM-30S (old ko’rinish) payvandlash apparatining tasvirlangan. Elementlar vazifalari 4.2-jadvalda ko’rsatilgan.
4.3-rasmda FSM-30S yon tomondan ko’rsatilgan. Elementlar vazifalari 4.3-jadvalda keltirilgan.
4.2-jadval

№	Nomlanishi	Element vazifasi
	Yuqori qopqoq	Apparat ishlatilmayotgan vaqtda u uskunanig shikast yetishidan himoyalaydi
	Ishchi stolining qotirgichi	Ishchi stolini ushlab turish uchun

4.3-jadval

№	Nomlanishi	Element vazifasi
	Himoya qopqog’i	Elektrik yoyini shamoldan saqlaydi, chunki shamol elektr razryad ishining buzilishiga olib kelishi mumkin. Qopqoq ochiq bo’lganda elektr razryad avtomatik bloklanadi
	O’zgaruvchan tok saqlagichini o’rni	3,15 A ga mo’ljallangan saqlagich ishlatiladi
	O’zgarmas tok saqlagichini o’rni	6,3 A ga mo’ljallangan saqlagich ishlatiladi
	Doimiy kuchlanish kirish indikatori	Manbadagi doimiy kuchlanish darajasini ko’rsatadi (yashil–miqdorda, qizil-kam yoki oshiq)
	Xotira xaritasi qopqog’i	Xotira xaritasini himoyalaydi. Agar apparat xotira xaritasiga ega bo’lsa qopqoq ochilib IS xotira xaritasi o’rnatiladi.
	Manbadan uzish kaliti	Kalit uchta holatga ega (doimiy tok manbasiga ulangan-uzilgan- o’zgaruvchan tok manbasiga ulangan)
	Doimiy tok manbasining kirishi	Doimiy tok manbasini shnurini ulash uchun ishlatiladi
	Gigrometr	Havo namligini o’lchaydi
	Video chiqish raz’yomi	NTSC formatda video signallarni chiqarish uchun ishlatiladi
	Termometr	Xaroratni o’lchaydi
	RS-232 terminali	RS-232S protokolida asoslangan ma’lumotlarni kiritish va chiqarish
	O’zgaruvchan tok manbasining kirishi	O’zgaruvchan tok manbai shnurini ulash uchun ishlatiladi
	Yerga ulanish moslagichi	Doimiy tok manbai ishlatilayotganda,agar undagi raz’emda yerga ulanish klemmalari bo’lmasa.