Toshkent davlat texnika universiteti muxandislik texnologiyalari fakulteti sanoat iqtisodiyoti va menejmenti kafedrasi

Davlat funkstiyalari - bu davlatning maqsad va vazifalarini amalga oshirishga qaratilgan davlat faoliyatining asosiy (bosh) yo’nalishlaridir. Davlat o’z oldiga qo’ygan maqsadga erishishi uchun ma’lum bir vazifalarni hal qilishi lozim, bu esa o’z navbatida, ushbu vazifalarni bajarishga qaratilgan tegishli funkstiyalarni amalga oshirishni taqozo etadi.
Falsafada funkstiya deganda biron-bir ob’ekt xususiyatlarini ma’lum munosabatlar tizimidagi tashqi ifodasi tushuniladi. Funkstiya – vakolat doirasidan kelib chiquvchi faoliyatdir. Chunki, ―funkstiya‖ lotin tilidan olingan bo’lib, ―faoliyat‖ degan ma’noni anglatadi.
Shuni qayd etish lozimki, ―maqsad‖, ―vazifa‖, ―funkstiya‖ tushunchalari bir-biridan ajralmas bo’lib, davlatning maqsad va vazifalariga mos kelish davlat funkstiyasining asosiy belgisini tashkil etadi. Maqsad bu muayyan davlatning taraqqiѐtidagi keyingi bosqichda erishmoqchi bo’lgan holati bo’lsa (masalan: fuqarolik jamiyatini shakllantirish, huquqiy demokratik davlat barpo etish), vazifa esa ushbu maqsadga erishish uchun hal etilishi lozim bo’lgan masalalar, funkstiya - vazifalarni echimiga yo’naltirilgan faoliyat yo’nalishidir.
Davlatning ichki funkstiyalari davlat ichki hayotini boshqarishga qaratilgan faoliyatdir. Ichki funkstiyalarga mamlakatni tartibga solish, boshqarish, qo’riqlash, muhofaza qilish kiradi. Davlat iqtisodiy, ijtimoiy, moliyaviy nazorat, davlatning huquq bilan mustahkamlangan va tartibga solinadigan ijtimoiy munosabatlarni ta’minlash va himoya qilishga qaratilgan faoliyatini amalga oshiradi.
Davlatning asosiy ichki funkstiyalariga quyidagilarni kiritish mumkin:
 iqtisodiy funkstiya;
 ijtimoiy funkstiya;
 siyosiy funkstiya;
 huquqiy tartibotni ta’minlash funkstiyasi;
 tinchlik va totuvlikni ta’minlash funkstiyasi;
 ekologik funkstiya va boshqa funkstiyalar.
Iqtisodiy funkstiya - bu davlat tomonidan iqtisodiѐtni rivojlantirish borasida asosiy yo’nalishlarini ishlab chiqish, boshqaruvni amalga oshirish hamda tartibga solib turishdan iboratdir. Bundan tashqari, davlat byudjetini shakllantirish, jamiyatning iqtisodiy rivojlanish strategiyasini aniqlash, turli xil mulk shakllarini tenglik sharoitida amal qilinishini ta’minlash, tadbirkorlik faoliyatini qo’llab quvvatlash kabilar ham davlatning iqtisodiy sohadagi funkstiyasi doirasiga kiradi.