Toshkent tibbiyot akademiyasi davolash va tibbiy profilaktika fakulteti teri-tanosil kasalliklari kafedrasi

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI SOLIQNI SAQLASH VAZIRLIGI
TOSHKENT TIBBIYOT AKADEMIYASI
DAVOLASH VA TIBBIY PROFILAKTIKA FAKULTETI
TERI-TANOSIL KASALLIKLARI KAFEDRASI
Ro`yxatga olindi: Oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi
№

_______________________ 201__yil "___" ____
201__yil "___" ____
TERI-TANOSIL KASALLIKLARIFANI BO’YIChA

ISHCHI DASTUR.

Bilim soxasi:	100000 500000 -	Gumanitar soxa Solikni saqlash va ijtimoiy ta’minot
Ta’lim soxasi :	5111000 -	Kasbiy ta’lim (5510100-Davolash ishi)
Ta’lim yo’nalishi	5510100 -	Davolash ishi
:	5510300 -	Tibbiy profilaktika ishi
		-Harbiy –davolash ishi

Toshkent - 2016
Fanning ishchi o’quv dasturi o’quv, ishchi o’quv reja vao’quvdasturiga muvafiq ishlabchikildi.


Tuzuvchilar: ttaning teri-tanosil kasalliklar kafedrasining k.o’qituvchi Karimova M.K.., dost. Tashkenbaeva U.A., assistent Ergasheva N.B.
Takrizchilar:Ismailova G,A,,- teri va tanosil kasalliklar kafedrasining professori

Vaisov A.Sh. - teri va tanosil kasalliklar kafedrasining professori

Fanning ishchi o’quv dasturi Teri-tanosil kasalliklar kafedrasida 2016 y may - soni yiilishida muxokamada o’tgan va fakultet kengashida muxokama qilish uchun tavsiya etilgal


Kafedra mudiri Tashkenbaeva U.A


Fanning ishchi o’quv dasturimalaka oshirish fakultetikengashida muxokama etilgan va fodalanishga tavsiya qilingan (2016 y .... Iyundagi ....-sonli bayonnoma)

Fakultet kengash raisi Irnazarov A.A.

Kelishildi:
O’quv –uslubiy boshqarma boshlig’i Rahimov B.B.

Fanning dolzarbligi

Dermatovenerologiya fan va klinik jixatdan terining funksiyalarini va strukturasini normada va patologiyada o’zgarishlarini, ichki a’zolar va tizimlarning patologiyasini teri bilan uzviy bolanishini, har xil teri kasalliklarini, jinsiy yo’l bilan yuqadigan infeksiyalarni o’rganadi. Bakalavr tayyorlashda dastur orqali - keng tarqalgan dermatozlar va jinsiy a’loqa yo’li bilan yuqadigan kasalliklarni aniqlash, davolash va oldini olish uslublarini o’rganish.Teri va o’iz bo’shlii shilliq qavatining, jinsiy a’loqa yo’li bilan yuqadigan kasalliklarni etiopatogenezi, klinik kechishi, tekshirish usullari va taqqoslash, diagnozi bo’yicha bilimlarni shakllantirish. Urgent dermatologik holatlarda birinchi tibbiy yordamini ko’rsatish qoidalariga o’rgatish, teri-tanosil dispanseriga davolashga o’tqazish uchun ko’rsatmalarni aniqlash, kattalar va bolalarning teri va oiz shillik qavatini yallilanishi, allergik va zamburu kasalliklarini davolash qoidalariga, teri va tanosil kasalliklarini oldini olish chora tadbirlari va dispanserlashtirish qoidalarini o’rgatadi. Ushbu dastur ko’rsatilgan yo’nalishlar bo’yicha kvalifikatsion xarakteristikalar, Davlat Ta’lim Standartlari asosida tuzilgan.

Fanning o’quv rejadagi boshqa fanlar bilan o’zaro bog’liqligi
Teri va tanosil kasalliklar, OITS klinik fan hisoblanib, 7,8,11,12-semestrlarda o’qitiladi. Dasturni amalga oshirish o’quv rejasida rejalashtirilgan tabiiy-ilmiy fan (normal va patologik fiziologiya, gistologiya, ichki kasalliklar, endokrinologiya, asab kasalliklari, akusherlik va ginekologiya, psixiatriya, tuberkulez, yuqumli kasalliklar, kasb kasalliklar, ijtimoiy gigiena va solikni saqlash tashkil qilish)
Fanning o`quv rejadagi boshqa fanlar bilan o`zaro bog’liqligi va uslubiy jihatdan uzviyligi
Teri-tanosil kasalliklari fani va amaliyotida muhim o’rin tutadi. Teridagi surunkali kasalliklar bemorlarini hayot sifatini pasayishiga olib keladi. Psoriaz, po’rsildok yara, teri limfomalar, fotodermatozlar uzoq vaqt davom etib oir asoratlarga olib kelishi mumkin. Bu va boshqa teri kasalliklarni turi tashxislash, oldini olish va rastional davo – choralarini tayinlash uash shifokorlari oldida muxim ahamiyat kasb etadi. Jinsiy a’loqa vositasida uchraydigan kasalliklarning keng tarqalishini oldini olish va davolash uash shifokorining zimmasida kiradi. Dermatovenerologiya bu va boshqa dolzarab masalalarini o’rganish solikni saqlash tizimini bir bo’lagi hisoblanadi.
-chet tili va lotin tili (mikroorganizmlar takonomik guruxlarining nomlarini bilish,Internetda, chet tildagi darslik va jurnallardagi ma`lumotlar bilan ishlashda)

-normal fiziologiya (turli sistema organ va hujayralarning normada ishlashining umumiy qonuniyatlarini bilishda, ularni boshqarilish mexanizmlarni-xususiy mikrobiologiya, virusologiya va immunologiyaning barcha bo`limlarida bilish kerak).

Shu bilan bir qatorda bu fan ayniqsa infekcion kasalliklarni va epidemiologiyasini o`rganishda terapiya va xirurgiya cikllari uchun asos bo`lib xizmat qiladi ( barcha xususiy mikrobiologiya va immunologiya mikrobiologik ximioterapiyaning asoslarini, laborator diagnostikani vakcinalar va boshqa immunobiologik preparatlar) yiringli va yarali xirurgiya (aerob va anaerob yiringli infekciyalarning qo`zg`atuvchilari ,sterilizaciya, aseptika va antiseptika va b.) LOR, oftal`mologiya akusherstvo va ginekologiya, onkologiya, ichki kasalliklar, endokrinologiya, asab kasalliklari, klinik farmakologiya.
Fanni o’qitishda zamonaviy axborot va pedagogik texnologiyalar
Talabalarning teri va tanosil kasalliklar fanini o’zlashtirishlari uchun o’qitishning ilor va zamonaviy usullaridan foydalanish, yangi informastion-pedagogik texnologiyalarni tatbiq qilish muhim ahamiyatga egadir. Fanni o’zlashtirishda darslik, o’quv va uslubiy qo’llanmalar, ma’ruza matnlari, tarqatma materiallar, kompyuter dasturlari, elektron materiallar hamda zamonaviy video tizimlardan foydalaniladi. Ma’ruza va amaliy darslarda mos ravishdagi ilor pedagogik texnologiyalar qo’llaniladi.
O’қuv jarayoni bilan boғliқ ta’lim sifatini belgilovchi ҳolatlar қuyidagilar: yuқori ilmiy-pedagogik darajada dars berish, muammoli ma’ruzalar o’қish, darslarni savol-javob tarzida қiziқarli tashkil қilish, ilғor pedagogik texnologiyalardan va multimediya vositalaridan foydalanish, tinglovchilarni undaydigan, o’ylantiradigan muammolarni ular oldiga қo’yish, talabchanlik, tinglovchilar bilan individual ishlash, erkin muloқot yuritishga, ilmiy izlanishga jalb қilish.

“Teri va tanosil kasalliclar”fanini o’қitishkursini loyiҳalashtirishda қuyidagi asosiy konseptual yondoshuvlardan foydalaniladi:

Shaxsga yo’naltirilgan ta’lim. Bu ta’lim o’z moҳiyatiga ko’ra ta’lim jarayonining barcha ishtirokchilarini to’laқonli rivojlanishlarini ko’zda tutadi. Bu esa ta’limni loyiҳalashtirilayotganda, albatta, ma’lum bir ta’lim oluvchining shaxsini emas, avvalo, kelgusidagi mutaxassislik faoliyati bilan boғliқ o’қish maқsadlaridan kelib chiққan ҳolda yondshilishni nazarda tutadi.

Tizimli yondoshuv. Ta’lim texnologiyasi tizimning barcha belgilarini o’zida mujassam etmoғi lozim: jarayonning mantiқiyligi, uning barcha bo’ғinlarini o’zaro boғlanganligi, yaxlitligi.

Faoliyatga yo’naltirilgan yondoshuv. Shaxsning jarayonli sifatlarini shakllantirishga, ta’lim oluvchining faoliyatni aktivlashtirish va intensivlashtirish, o’қuv jarayonida uning barcha қobiliyati va imkoniyatlari, tashabbuskorligini ochishga yo’naltirilgan ta’limni ifodalaydi.

Dialogik yondoshuv. Bu yondoshuv o’қuv munosabatlarini yaratish zaruriyatini bildiradi. Uning natijasida shaxsning o’z-o’zini faollashtirishi va o’z-o’zini ko’rsata olishi kabi ijodiy faoliyati kuchayadi.

Ҳamkorlikdagi ta’limni tashkil etish. Demokratik, tenglik, ta’lim beruvchi va ta’lim oluvchi faoliyat mazmunini shakllantirishda va erishilgan natijalarni baҳolashda birgalikda ishlashni joriy etishga e’tiborni қaratish zarurligini bildiradi.

Muammoli ta’lim. Ta’lim mazmunini muammoli tarzda taқdim қilish usuli ta’lim oluvchi faoliyatini aktivlashtiradi. Bunda ilmiy bilimni ob’ektiv қarama-қarshiligi va uni ҳal etish usullarini ijodiy tarzda қo’llanilishi dialektik mushoҳadani shakllantiradi va rivojlantiradi natijada talabani mustaқil ijodiy faoliyati ta’minlanadi.

Axborotni taқdim қilishning zamonaviy vosita va usullarini қo’llash – yangi kompyuter va axborot texnologiyalarini o’қuv jarayoniga tatbiқ etish.

O’қitishning usullari va texnikasi. Ma’ruza (kirish, mavzuga oid, vizuallash), muammoli ta’lim, keys-stadi, pinbord, paradoks va loyiҳalash usullari, amaliy ishlar.

O’қitishni tashkil etish shakllari: dialog, polilog, muloқot ҳamkorlik va o’zaro o’rganishga asoslangan frontal, kollektiv va guruҳ.

O’қitish vositalari o’қitishning an’anaviy shakllari (darslik, ma’ruza matni) bilan bir қatorda – kompyuter va axborot texnologiyalari.

Kommunikastiya usullari: tinglovchilar bilan operativ teskari aloқaga asoslangan bevosita o’zaro munosabatlar.

Teskari aloқa usullari va vositalari: kuzatish, blist-so’rov, oraliқ, joriy va yakuniy nazorat natijalarini taҳlili asosida o’қitish diagnostikasi.

Boshқarish usullari va vositalari: o’қuv mashғuloti bosқichlarini belgilab beruvchi texnologik xarita ko’rinishidagi o’қuv mashғulotlarini rejalashtirish, қo’yilgan maқsadga erishishda o’қituvchi va talabaning birgalikdagi ҳarakati, nafaқat auditoriya mashғulotlari, balki auditoriyadan tashқari mustaқil ishlarning nazorati.

Monitoring va baҳolash: o’қuv mashғulotida ҳam butun kurs davomida ҳam o’қitishning natijalarini rejali tarzda kuzatib borish. Kurs oxirida preparatlar diagnostikasi va test topshiriқlari yordamida tinglovchilarning bilimlarini baҳolash.

“Teri va tanosil kasalliclar” fanini o’қitish jarayonida kompyuter texnologiyasidan, o’rgatuvchi kompyuter dasturlaridan foydalaniladi, mavzular bo’yicha tarқatma materiallar tayyorlanadi. Tabalar bilimini baҳolash oғzaki, kompyuterli test shakllarida amalga oshiriladi.
O’quv fanining maqsadi va vazifalari
Fanni o’qitishdan maqsad – dermatovenerologiya amalliyotidan kerak bo’ladigan ma’lum hajmdagi bilimlarga , qobiliyat va amalliy ko’nikmalarga , teri va tanosil kasalliklari bo’yicha o’qitish usullarini egallagan yuqori malakali mutaxassislar – umumiy amaliyot shifokorlari tayorlashdan iborat.
Faninng vazifalari:

• 
  Teri va oiz bushlii shilliqqavatining, jinsiy a’loqa yo’li bilan yuqadigan kasalliklarni etiopatogenezi, klinik kechishi, tekshirish usullari va taqqoslash diagnozi bo’yicha bilimlarni shakllantirish
  
• 
  Urgent dermatologik holatlarda birinchi tibbiy yordamini ko’rsatish qoidalariga o’rgatish, teri-tanosil dispanseriga davolashga o’tkazish uchun ko’rsatmalarni aniqlash, kattalar va bolalarning teri va oiz shilliqqavatini yallilanish, allergik va zamburu kasalliklarini davolash qoidalariga, teri va tanosil kasalliklarini profilaktika va dispanserlashtirish qoidalariga o’rgatish
  

Fan bo’yicha talabalarning bilimiga, ko’nikma va malakasiga qo’yiladigan talablar

Teri va tanosil kasalliklar, OITS o’quv fanini o’zlashtirish jarayonida amalga oshiriladigan masalalar doirasida bakalavr:

• 
  Fanni maqsad va vazifalari va ularni umumiy amaliyot shifokorlari professional ish faoliyatidagi mohiyatini, bolalar va kattalarning yoshiga xos teri va oiz bo’shlii shilliq qavatining anatomofiziologik xususiyatlarini, ularning yoshi bilan boliq bo’lgan rivojlanish, jarayonlarini, derma va epidermisdagi umumiy patologik o’zgarishlarni, kattalarda va bolalarda teri va oiz shilliq qavatining orttirilgan va tuma, zamburuva o’sma kasalliklarni klinik kechishini bilish
  
• 
  O’quv, ilmiy adabiyot va ma’lumotnomalar bilan mustaqil ravishda ishlay bilish, bolalar va kattalardagi teri, teri hosilalari, shilliq qavatlarining tuma va orttirilgan hastaliklarini, zamburuli va o’sma kasalliklarini va jinsiy a’loqalar vositasida yuqadigan kasalliklarini (jibyuk) mustaqil ravishda aniqlash, teri va shillik qavatlarining patologik urgent holatlarda birinchi tibbiy yordamni ko’rsatish.
  

• 
  Teri va oiz bo’shligi shilliq qavatlarining tekshirish usullarini egallamoq, birlamchi va ikkilamchi morfologik toshmalarni aniqlamoq, tashxis qo’yishda asosiy fenomen va sinamalarni o’tkazish usullarini bilmoq, OIV/OITS va zaxm kasalliklarini aniqlashda serologik tekshiruvlar hamda zamburu, gonokokk va trixomonadalarni aniqlashda mikroskopik tekshiruvlar uchun patologik materiallar olish usullarini o’zlashtirish.
  
• 
  Onadan bolaga infeksiyani o’tishga olib keladigan omillar. Bolalarda OIV/OITS ni kechishini xususiyatlari
  
• 
  Xomilador ayollarda OIV/OITS oldini olishda va davolashda yordam berish xizmatlarini integrastiyasi. Bolalarda OIV ni tashxis qo’yish asoslari. Birlamchi bosqichda OIV ga duchor bo’lgan bolani xolatini baholash.
  
• 
  Teri kasalliklarining mahalliy davolash tamoyillarini, anafilaktik shok, o’tkir eshakemi, Kvinke shishi tez yordam ko’rsatish usullarini o’zlashtirish hamda tibbiyot hujjatlarini olib borish va laborator-uskunaviy tekshiruvlarning natijalarini tahlil qilish tamoyillarini o’zlashtirish vazifalarini.Laborator va instrumental tekshirish usullari yordamida klinik tekshiruv o’tkazish
  
• 
  Asosiy kasallikning klinik kechishini o’ziga xos xususiyatlarini aniqlay bilish
  
• 
  Asoratlar va yo’ldosh kasalliklari aniqlay bilish.
  
• 
  O’zbekiston respublikasida qabul qilingan kasalliklar tasnifiga muvofiq klinik tashxisni ta’riflash va asoslash.
  
• 
  Kasallik rivojlanishining individual va patologik xususiyatlarini hisobga olgan holda kompleks taktikani aniqlash.
  
• 
  Vaqtinchalik ishga qobiliyatsizlikni ekspertizasini o’tkazish
  
• 
  Reabilitastion, profilaktik, sanitar-gigienik va epidemiyaga qarshi tadbirlar rejasini ishlab chiqish,dispanser kuzatuvini o’tkazishni bilishi kerak
  

Kasallik tarixini yozish kunikmalariga ega bo’lishi kerak.

1. 
   Be’morni professional ko’ruvi (Status localis)
   
2. 
   Psoriazda diagnostik uchlikni aniqlash
   
3. 
   Siydik chiqarish kanalidan surtma olish
   
4. 
   Akantolitik (Tsank xujayralarini tekshirish)
   
5. 
   Balster sinamasi
   
6. 
   Yara yuzasidan rangsiz trepomemaga tekshirish uchun surtma olish uslubi.
   
7. 
   Ko’tir qo’zgatuvchilarini aniqlash
   
8. 
   Kerion Stelsni aniqlash.
   
9. 
   Mahalliy davolash - primochkalar
   

Bilimga ega bo’lishi kerak:

• 
  Internet tarmoғidan foydalanishni, ma’lumotlarni: tekstlarni, tablistalarni қayta ishlash texnikasini;
  
• 
  Shifokor va pastientning kasallanishini oldini olish maқsadida asbob uskunalarni sterilizastiya, dezinfekstiya va antiseptik ishlov berish prinstiplarini;
  

Amaliy ishlarning turi bo’yicha vazifalarning majburiy minimumi.

Amaliy mashulot mavzusi ichki kasalliklar,asab kasalliklari,akusherlik va ginekologiya, yuqumli kasalliklar, kasb kasalliklar, normal va patologik fiziologiya, normal va patologik anatomiya fanlaridan yetarli bilim va ko’nikmalariga ega bo’lishlik talab etiladi.

Fan modulining dasturi (module syllabus)

Namuna

O’quv kursining to’liq nomi:	Teri va tanosil kasalliklar
Kursning qisqacha nomi:	TTK		Kod:TTK
Kafedra:	Teri va tanosil kasalliklar
O’qituvchi haqida ma’lumot	F.I.O.				E-mail.
Семестр ва ўқув курсининг давомийлигиsemestr va o’quv kurslarning davomiyligi	7,8,11,12 semestr
O’quv soatlari hajmi:	Yo’nalish	Davolash		Tib.prof	Tib.ped.	Harbiy
	Жами:	219		126	219	87
	Shu jumladan:
	Ma’ruza	20		14	20	6
	Amaliy	-		-	-	-
	Mustaqil ta’lim	116		62	116	48
O’quv kursning statusi	Klinik
Dastlabki tayyorgarlik	Kurs Anatmoiya, gistologiya, patofiziologiya fanlaridan o’zlashtirish bilimlarga asoslangan