Toshkent viloyati oqqo`RG`on tumani umumta`lim maktabining 8 – “ ” sinf o`quvchisi

Sana Ball Imzo


Amaliy ish №4
Mavzu: Azot guruhchasi elementlari mavzusiga oid tajribaviy masalalar
yechish
Darsning maqsadi: Azot guruhchasi elemantlari mavzusiga oid tajribaviy
masalalar yechish orqali o’tilganlarni takrorlash.
Kerakli jihozlar va reaktivlar. ammoniy xlorid, kalsiy gidroksid, nitrat
kislota,mis (II) oksidi, mis gidroksidi, malaxit, natriy sulfat bariy xlorid,
kumush nitrat, sulfat kislota, temir (II) oksid, temir (II) gidroksid, temir (II)
xlorid, temir qoshiqcha, tqinlar, shisha va rezina naylar, pirobirkalar, pipetka,
shtativ, stakanlar, quruq yonilg’i (urotropin).
Ishning borishi: (Xavfsizlik qoidalariga rioya qiling)
l.Ammiak hosil qilish:
Ammoniy xlorid (kristall) tuziga teng miqdorda so’ndirilgan ohak kukuni
aralashtiriladi. Aralashma ohistalik bilan probirkani 1/3 qismiga solinadi quruq
yonilg’i bilan qizdiriladi. (Reaksiya tenglamalariniyozing!)
O’tkir hidli gaz ammiak ajralayotganligini bilgandan so’ng qizdirish
to’xtatiladi. Ammiakni probirkaga yig’ib olinib suvga aralashtiriladi. Ammiak
suvda juda yaxshi eriydi va ammoniy gidroksid (novshadil spirit) hosil bo’ladi.
NH3+H2O→NH4OH
Bu reaksiyada NH4 va OH ionlari borligi eritmani ishqoriy muhitga ega
ekanligini bildiradi (indikator qog’oz tekkizib aniqlanadi). Demak tajriba
natijasida ammiak hosil bo’lgan.
Xulosa.
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Sana Ball Imzo


Amaliy ish №5
Mavzu: Mineral o’gitlami aniqlash
Darsning maqsadi: Mineral o’gitlar bilan tanishish va ulami aniqlay olish
ko’nikmasini hosil qilish.
Kerakli jihozlar va reaktivlar:mineral o’g’itlar kolleksiyasi, sirka kislotasining 2N eritmasi, bariy xlorid 0,5N eritmasi, sirka kislota, natriy gidroksidning 2N
eritmasi, kumush nitrat, probirkalar, pipetka, shtativ, stakanlar, quruq yonilg’i.
Ishning borishi: (Xavfsizlik qoidalariga rioya qiling)
3 ta probirkaga 3 xil mineral o’g’it olinib (1- kaliy nitrat, 2- ammoniy nitrat, 3-
superfosfat) raqamlanadi. Kaliy nitrat, ammoniy nitrat, superfosfat ekanligini
aytiladi qaysi biri nechanchi raqamli probirkada ekanligini tajriba orqali
aniqlanadi. Tajribani o’tkazishda quydagi jadvaldan foydalaniladi. (24- bet)
Jadvaldan ma’lumki, kaliy nitrat- och kristall modda, ammoniy nitrat- oq kristall, superfosfat- och kul rang kukun modda. Raqamlangan probirkadagi minerallarni aniqlash uchun oz miqdorda olib har ucha lasiga 3 ml dan suv quyiladi. 1-probirkada juda tez eriydi, 2- probirkadagisi ham yaxshi eriydi, 3- probirkadagisi esa yomon eriydi. Har uchala probirkadagi minerallarga bariy xlorid eritmasidan 3 ml dan qo’shildi. lva 2 probirkada o’zgarish bo’lmadi, 3- probirkada esa oq cho’kma tushdi.
Yana uchta probirkada berilgan mineral o’g’itlar eritmasidan 3ml dan olinb har bir probirkadagi eritmaga NaOH eritmasi qo’shiladi va probirkalar qizdiriladi.
Ammiak hidi kelishi probirkada ammoniy nitrat ekanligi ma’lum bo’ladi.
Demak, 1- kaliy nitrat, 2- ammoniy nitrat, 3- superfosfat.
Xulosa________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________