Transport vositalari detallarining ishlash qobiliyatini tiklash I. B. As q arov

Zanjirli 
uzatmalar.
Uzatma 
yetakchi 
va 
yetaklanuvchi 
yulduzchali g‗ildirak hamda ularga o‗matilgan zanjirdan tashkil topgan 
bo‗ladi. Yulduzchalar va zanjirning taxtacha (plastina) lari 45, 40X 
rusumli po‗latdan, zanjirning barmoq, ichqo‗yma (vkladish) va roliklari 
esa 15, 20, 20X rusumli po‗latlardan yasaladi. Zanjirli uzatmada asosan 
yulduzcha tishlari, zanjirning detallari (rolik, ichki quyma, barmoq va 
vtulkalar) yeyiladi. 
 12.14-rasm. Tishlarni qayta tiklash usullari:
a-tishli tiqinla qo„yish; b-bashmoqlar o„rnatish; 1-tishli g„ildirak; 
 2-tishli tiqin; 3-vint; 4-bashmoq. 
 
Yeyilgan yulduzcha tishlari hamda zanjirning rolik va vtulkalari, 
elektr yoyli payvandlash (eritib qoplash) yo‗li orqali qayta tiklanadi. 
Yaroqsiz bo‗lgan detallar yangisi bilan almashtiriladi. Qayta tiklangan 
zanjir moyga solinib qaynatiladi. 
Zanjirni taranglash ikki xil usulda olib borilishi mumkin, ulardan 
biri yulduzchali vallardan birini surish bo‗lsa, ikkinchisi maxsus tishli 
rolik moslama orqali amalga oshiriladi. 
Yulduzcha o‗qlarining paralleligi
(a)
va ko‗chishini (
b
) aniqlash 
(12.15-rasm) uchun chizg‗ich 2 yulduzchali g‗ildirak 1 ning sirtiga 
parallel (val o‗qiga perpendikulyar) qilib o‗rnatiladi (12.16, a-rasm). 
 
 
 
 

---

254 
Shunda yulduzchali g‗ildirak 3 ning yuqori uchi chizg‗ichga tegib, 
ikkinchi pastki uchi chizg‗ichdan 5 ga siljigan bo‗lsa, ularning o‗qlari 
parallel emasligini bildiradi. Yulduzchaning ko‗chgan (siljigan) ye 
masofasi ham chizg‗ich yordamida, uni xuddi oldingidagi kabi 
yulduzchali g‗ildirak 1 ga qo‗yib aniqlanadi (12.16,
 b- 
rasm).