Transport vositalari detallarining ishlash qobiliyatini tiklash I. B. As q arov
Yüklə 8,44 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Инновацион ривожланиш нашриёт-матбаа уйи », 2020. 3 KIRISH
|
UO‘K: KBK Taqrizchilar: K. Ismailov – t.f.d., prof. A. Egamov – t.f.n., dots. ISBN 978–9943– © « Инновацион ривожланиш нашриёт-матбаа уйи », 2020. 3 KIRISH Bugungi kunda Respublikamiz o‗zining ishlab chiqarayotgan minglab avtomobillari bilan jahon bozoriga o‗z hissasini qo‗shmoqda. O‗zbekiston Respublikasida avtomobillashtirish darajasining yildan- yilga o‗sib borishi va avtotransport xizmatlari sohasining rivojlanishi barobarida ularga texnik xizmat ko‗rsatish, ta‘mirlash va ehtiyot qismlar ta‘minoti kabi ishlarni bajaruvchi avtomobil transporti korxonalari faoliyatini takomillashtirish va rivojlantirishni talab etadi. Avtomobil transportining mustaqil mamlakatimizni xalq xo‗jali- gini rivojlantirishda respublikamizni korxonalariga, tashkilotlariga va aholisiga ko‗rsatayotgan transport xizmati katta ahamiyatga egadir. Transport kompleksini rivojlantirish uni ish unumdorligini oshirishdan iborat. Avtomobillarning mustahkamligi, ishonchliligi, samaradorligi, uzoq vaqt ishonchli ishlashi asosan uni ekspluatatsiyasida ishlatiladigan materiallarning sifatiga bog‗liq. So‗nggi yillarda davlatimiz rahbari Sh.M.Mirziyoyev tomonidan ushbu sohani rivojlantirish bo‗yicha ko‗plab qarorlar qabul qilindi. Jumladan, 2017-yil 7-fevralda qabul qilingan ―2017-2021-yillarda O‗zbekiston Respublikasi rivojlantirishning beshta ustuvor yo‗nalishi bo‗yicha harakatlar strategiyasi‖ to‗g‗risidagi PF-4947-son, 2019-yil 1- fevralda qabul qilingan ―Transport sohasida davlat boshqaruv tizimini tubdan takomillashtirish chora-tadbirlari to‗g‗risida‖gi PF-5647-son Farmonlari e‘lon qilindi. Har bir mashina ham ekspluatatsiya jarayonida eskirib o‗zining birlamchi ekspluatatsiyaviy ko‗rsatgichlarini yo‗qotib boradi. Uning doimiy ishlashini ta‘minlash uchun unga qo‗shimcha mehnat sarf qilib sodir bo‗lgan nuqsonlarni o‗z vaqtida bartaraf qilib borish kerak. Shu bilan birga avtomobillarning ekspluatatsiya davri qanchalik oshsa ya‘ni uning agregat va qismlari qanchalik ko‗p ishlatilsa, avtomobilning normal holatda ishlashini ta‘minlash uchun unga shunchalik ko‗p hajmda va xilma-xil turlardagi ta‘mirlash ishlarini o‗tkazish lozim bo‗ladi. Shu sababli davlat tasarrufidagi avtotransport hamda shaxsiy avtomobillarga texnik xizmat ko‗rsatish va ta‘mirlash (TXKvaT) korxo- nalari salohiyati, zamonaviy texnologiyalarni yuqori sur‘atlar bilan tatbiq qilinishi va xalqaro iqtisodiy munosabatlar jihatidan rivojlanib 4 bormoqda. Zamonaviy avtomobillarga texnik xizmat ko‗rsatish uchun TXK va T korxonalarida ishlab chiqarish jarayonini boshqarishni tashkil etishda, xizmatga bo‗lgan talab qondirilishida, mablag‗ va boyliklardan foydalanishda kam vaqt sarflash va shu bilan birga yuqori sifatga erishish lozim. O‗zining ishlash muddatlarini tugatgan va ekspluatatsiyaviy para- metrlari talab darajasidan pasayib ketgan avtomobillarni va uning agre- gatlarini ishlash qobiliyatini to‗liq tiklash maxsus ta‘mirlash korxo- nalarida amalga oshiriladi. Avtomobillar va agregatlarning qismlarini saralash jaryonida ishga yaroqsiz sifatida ajratilganlarining 75% ga yaqini ishlash qobiliyatini tiklash mumkin. Shu sababli ishlatilgan qismlarni ta‘mirlash yo‗li bilan tiklash va ulardan foydalanish bo‗yicha ishlab chiqarish jarayonlarini tashkil qilish maqsadga muvofiqdir. Ko‗plab sinov va tajribalardan ma‘lum bo‗ldiki ko‗pgina yaroqsiz deb hisoblangan qismlar o‗z massasi- ning faqatgina 1-2 % ni yo‗qotadi va bunda ular o‗zlarining mustahkam- ligini saqlab qoladi, ularning ko‗pchilik qismining ishlash qobiliyatini har xil yo‗llar bilan tiklash mumkin. Bu fanni o‗zlashtirish mobaynida talabalar qo‗l mehnatidan ko‗proq foydalanadilar. Bu esa o‗z navbatida qomusiy olim bo‗lgan Abu Ali ibn Sino bobomizning bola tarbiyasidagi beshta tavsiyalaridan (aqliy tarbiya, jismoniy tarbiya, mehnat tarbiyasi, estetik tarbiya va axloqiy tarbiya) biri mehnat tarbiyasini shakllantirishda muhim ahamiyat kasb etadi. Shuningdek, ushbu darslik O‗zbekiston Respublikasi Preziden- tining 2019-yil 19-martdagi ijtimoiy, ma‘naviy-ma‘rifiy sohalardagi ishlarni yangi tizim asosida yo‗lga qo‗yish bo‗yicha 5 ta muhim tashabbusdan to‗rtinchi tashabbus yoshlar ma‘naviyatini yuksaltirish, ular o‗rtasida kitobxonlikni keng targ‗ib qilish bo‗yicha tizimli ishlarni tashkil etishga yo‗naltirishga xizmat qiladi. |