Avtomobil detallarida paydo bo‘ladigan iflosliklar tavsifi
T.
№
Iflosliklar
Avtomobil qismlari
Iflosliklarning
maksimal
qalinligi, mm
1
Yo‗ldagi iflosliklar
(balchiq, qum)
Yurish qismi, rama, shossi,
kuzov, kabina detallarida
30
2
Moyli iflosliklar
Dvigatel, uzatmalar quti-si,
orqa va oldingi ko‗p-riklarning
ustki qismi
10
3
Korroziya
mahsulotlari
Yurish qismi, rama, shossi,
kuzov, kabina detallarida
20
4
Nakip
Dvigatel silindrlar bloki va
kallagining suv yo‗llarida
5
5
Asfaltsmolali
iflosliklar
Tirsakli val bo‗yni, shatun,
dvigatel karteri
3
6
Chirk
Dvigatel silindrlar bloki
kallagi, chiqarish klapani, o‗t
so‗ndirgich
10
Mashinani ta‘mirlashga topshirishdan oldin uning tashqi yuzalari
loydan va boshqa iflosliklardan tozalanadi. Chang, loy va smolali
boshqa iflosliklar, odatda, 70...80°C gacha isitilgan suv bilan yuviladi.
Yonilg‗i-moylash materiallarining qoldiqlaridan tozalash uchun l..,2% li
kaustik sodaning suvdagi eritmasi qo‗llaniladi. Kaustik sodani
qo‗llashda ehtiyot bo‗lish darkor, chunki teriga tekkanda unga zararli
ta‘sir ko‗rsatadi. Kaustik soda bilan alyuminiy va uning qotishmalaridan
tayyorlangan detallarni yuvish tavsiya qilinmaydi, chunki ular bunday
materiallar uchun yemiruvchi ta‘sirga ega.
Mashinalami moyli va uglerodli iflosliklardan tozalash uchun
keyingi paytlarda sintetik yuvish vositalari keng qo‗llanilmoqda. Ular
ishqorli tuzlar va yuzaga aktiv ta‘sir ko‗rsatuvchi moddalar (PAD)
aralashmasidan iborat.
50
GOSNITI preparati qo‗llanganda ifloslangan detallar maxsus
eritmaga tushiriladi va uch daqiqa davomida ushlab turilgandan so‗ng
suv bilan yuviladi, so‗ngra kislota eritmasiga botirib olinadi va issiq
suvda chayiladi.
Odatda, mashinalaming sirtini tozalash uchun suv yoki eritmani
1,8 MPa gacha bosim bilan purkaydigan maxsus qurilmalar qo‗llaniladi.
M-1110 va M-1112 yuvish qurilmasi
kichik o‗lchamli shlangli
nasos bo‗lib, xo‗jalik ustaxonalarida va uncha katta bo‗lmagan
ta‘mirlash korxonalarida qo‗llaniladi. M-1110 qurilmasida suv sarfi 5
mVsoat bo‗lganda 1,1 MPa gacha bosim hosil qiladi. M-1112 qurilmasi
ikkita so‗rish shlangi bilan ta‘minlangan bo‗lib, bir vaqtning o‗zida suv
sarfi 4...5 m
3
/soat, purkash bosimi 1,5 MPa gacha bo‗lgan ikkita pistolet
bilan ishlashi mumkm
. M-107
va
OM-830 yuvish qurilmalari
elektr
yuritmali, uch plunjerli suv nasosidan iborat, suv sarfi 1,4 – 1,6 m
3
/ soat
bo‗lganda purkash bosimi 2,2 MPa gacha yetadi.
Mashina va agregatlaming sirtini yuvish vositalari bilan tozalash
uchun GOSNITI konstruksiyasi bo‗yicha yasalgan
OM-3360A va OM-
5285
markali bug‗-suv purkash tozalagichlari ishlatiladi. OM-5285
tozalagichi OM-3360A tozalagichidan shunisi bilan farq qiladiki,
mustaqil yuritmaga ega bo‗lib, yuqori va past bosimli ikkita nasos bilan
ta‘minlangan. Yuvish suyuqligi oqimining bosimi yuvish jarayonida 5-
5,3 MPa gacha yetadi.
Mashina agregatlarining sirtini statsionar sharoitda yuvish uchun
M-203 yuvish qurilmasi
qo‗llaniladi. Unda ikkita bak bo‗lib, ular yuvish
suyuqligi va issiq suv uchun ishlatiladi. Yuvish pistolet yordamida
amalga oshiriladi. Ilitmaning haroratini 95° gacha ko‗tarish uchun elektr
isitkichlar ko‗zda tutilgan. Yuvish suyuqligiga bosim berish uchun
0,3...0,7 MPa gacha siqilgan havodan foydalaniladi.
Ko‗rsatib o‗tilganlardan tashqari, ta‘mirlash korxonalari va ixtisos-
lashgan ustaxonalarda mashinalarning sirtini tozalash uchun maxsus
yuvish kameralari qo‗llaniladi, bunda mashinalarni ikki bosqichda toza-
lash nazarda tutilgan. Birinchi bosqichda mashina yig‗ilgan holda toza-
lanadi, ikkinchi bosqich esa mashinadan kabina, radiator, qanotlar, plat-
forma, gusenitsa va yonilg‗i baklari yechib olingandan keyin bajariladi.
OM-N38M
yuvish
mashinasi
mashinalar
sirtini
maxsus
kameralarda yuvishda eng ko‗p qo‗llaniladi. Traktorni tozalash uchun
aravachaga o‗rnatiladi va yuvish mashinasiga chig‗ir bilan tortib
51
kiritiladi. Bunday kameralarda yuvish suyuqligini yonilg‗i bilan isitish
ko‗zda tutilgan. Yuvish paytida purkash bosimi 0,4...0,5 MPa gacha
yetadi. Traktorni tozalash vaqti 10... 15 daqiqani tashkil qiladi.
Mashinalarni maxsus vannalarda ham tozalash mumkin. Bunda
mashina 75°...80° gacha isitilgan MS, «Labomit» yoki «Temp» turdagi
suyuqliklar bilan tozalanadi.
Odatda, maxsus korxonalarda mashinalarni tozalashda bir necha
bosqichda bajariladigan quyidagi texnologik tozalash sxemasi qo‗llani-
ladi: yig‗ilgan holdagi mashinalarning sirtini dastlabki tozalash; qisman
bo‗laklangandan so‗ng sirtini tozalash; qaynatish yo‗li bilan agregat,
uzel va detallarning sirtini tozalash.
Qismlarga ajratilayotgan detallar yuzasida hamma vaqt moyli qat-
lamlarni ko‗ramiz, bu qatlamlar kimyoviy xossasi jihatidan ikkita asosiy,
Dostları ilə paylaş: |