Transport vositalari detallarining ishlash qobiliyatini tiklash I. B. As q arov

 
DMP-2 
ko‗chma 
defektoskopiyadan 
foydalaniladi. 
Og‗ir 
yuk 
ko‗taradigan 
avtomobillarning detallarini nazorat qilish uchun esa 
UMD-9000
rusumli universal magnitli defektoskopiya jihozi tavsiya etiladi. Tirsakli 
vallarni nazorat qilish uchun 
MED-2
magnitoelektrik defektoskopiya 
uskunasidan foydalaniladi, bu difektoskop diametri 
90 mm
va uzunligi 
800 mm 
gacha bo‗lgan detallarni nazorat qilishga mo‗ljallangan.
 
Tirsakli val va uni oltita shatun bo‗yni sirkulyar magnitlantirish yo‗li 
bilan nazorat qilinadi. Bitta valni nazorat qilish uchun 1,5 - 2 minut vaqt 
ketadi.
Darzlar chegarasida magnit qutblari hosil bo‗ladi, ular magnit man-
bai uzilgandan so‗ng, o‗zlarining magnit maydonini hosil qiladi. Bunday 
magnit maydonini aniqlash uchun detalning tekshiriladigan yuzasi 
maxsus suspenziya-ferromagnitli temir oksidi kukuni (1 litr dizel 
yonilg‗isi yoki kerosinga 50 g magnit kukuni) bor suyuqlik bilan 
qoplanadi. Buyumdagi darz bor joyning perimetri bo‗yicha kukunli 
maydoncha hosil bo‗ladi, bu darz chegarasini aniq ko‗rsatadi (4.4-rasm). 

---

71 
4.4- rasm. Darz bor joyning perimetri bo‘yicha kukunli maydoncha 
hosil bo‘lish sxemasi
Detallarni magnitlash yo‗nalishi unda bo‗lish ehtimoli bo‗lgan 
nuqson (darz)ning joylashishiga bog‗liq. Yuzadagi ko‗ndalangiga joy-
lashgan nuqsonni aniqlash uchun magnitlashni bo‗ylama yo‗nalishda 
o‗tkazish lozim (4.5-rasm). 
4.5-rasm. Tashqi yuzadagi ko‘ndalang darzlarni aniqlashdagi
bo‘ylama usulda magnitlash sxemasi: 
 1-solenoid, 2-ka‟ndalang darzlar; 3-magnit kuch chiziqiari 
Nuqsonlarning joylashishidan qat‘i nazar, ularni aralash magn 
itlash sxemasi asosida aniqlash ko‗proq qo‗llaniladi (4.5-rasm). 
Ta‘mirlash korxonalarida qo‗zg‗almas M-217, SNV-3, UMD-900 
va qo‗zg‗aluvchan 77 PMD-ZM, PDM-68 magnit defektoskoplari 
ishlatiladi. Shuni ta‘kidlash joizki, magnit defektoskopi yordamida 
po‗lat va cho‗yandangina yasalgan detallardagi nuqsonlarni aniqlash 
mumkin. Bunday usulda rangli melallardan yasalgan detallardagi 

---

72 
nuqsonlarni aniqlab bo‗lmaydi, chunki ular magnitlanish xossasiga ega 
emas.