Transport vositalari detallarining ishlash qobiliyatini tiklash I. B. As q arov
Yüklə 8,44 Mb. Pdf görüntüsü
|
| Metallash texnologiyasi –
metallash texnologik jarayoni detal sirtini metallashga tayyorlash, metall qatlamini hosil qilish va metallashdan so‗ng detal yuzasiga ishlov berish bosqichlaridan iborat. Detal yuzasini metallashga tayyorlash . Metall zarrachalarining o‗rnashish mustahkamligi ko‗p jihatdan detal yuzasini metallashga tayyorlash sifatiga bog‗liq. Qoplama materiallari zarrachalarining asosiy 144 metall yuzasiga o‗rnashish mustahkamligi ta‘minlanishi uchun ta‘mirlanadigan detal yuzasida oksidlar, namliklar, yog‗lar va boshqa iflosliklar bo‗lmasligi hamda mazkur yuza g‗adir-budurlikka ega bo‗lishi kerak. Ushbu talablarni hisobga olgan holda detal yuzasini metallashga tayyorlash detalni yog‗sizlantirish va tozalashni, unga to‗g‗ri geometrik shakl berish uchun xomakiga ishlov berishni, yuzada g‗adir-budurlik hosil qilish operatsiyalarini o‗z ichiga oladi. Detalning yuzasini tozalash va yog‗sizlantirish avval ko‗rib o‗tilgan usullardagi kabi amalga oshiriladi. Detalga to‗g‗ri geometrik shakl berish uchun unga xomaki ishlov berish metall kesish stanoklarida bajariladi. Yuzani metallashga tayyorlashda unda g‗adir-budurlik hosil qilishning keng tarqalgan usullari detalga po‗lat kukunlari bilan ishlov berish, yuzani naqotkalash, detal yuzasiga simlar urash yoki elektr uchquni bilan xomakiga ishlov berishdan iborat. Istalgan qattiqlikdagi detal yuzasini metallashga tayyorlashning mukammalroq va unumliroq usullaridan biri po‗lat kukunlari bilan purkab ishlov berishdir. O‗lchamlari 0,8 – 1,5 mm bo‗lgan po‗lat kukunlarini 0,4 – 0,6 MPa havo bosimi ostida 25 – 40° li burchak bilan purkash tavsiya qilinadi. Purkash natijasida detal yuzasida hosil bo‗lgan naklyop qoplamaning asos bilan yaxshi yopishishini ta‘minlaydi. Detalning qattiqligi NV 325 dan katta bo‗lganda sim o‗rash usulidan foydalaniladi. Bunda detal tokarlik stanogining markazlariga mahkamlanib, simning bir uchi xomut yordamida detalning qoplanmaydigan tomoniga qotiriladi, simning ikkinchi uchi esa yog‗och tutqichlarning qiskichlari orasidan o‗tkaziladi. Stanok ishga tushirilgach, sim detal yuzasiga o‗raladi. Simning diametri 1 – 1,5 mm, o‗ram qadami esa sim diametridan 3 – 5 marta katta qilib olinadi. Detal yuzasining qoplanmaydigan qismlari pergament qog‗ozi, karton yoki temir listdan yasalgan ekran bilan himoya qilinadi. Metal- lashni yuzani tayyorlash tugashi bilanoq, ya‘ni tayyorlangan yuzaning oksidlanishi ro‗y bermasdan o‗tkazish zarur. Yuzani tayyorlash va metallash orasidagi vaqt 1,5 – 2 soatdan oshmasligi lozim. Metall qatlamini hosil kilish . Kundalang kesimi doiradan iborat bo‗lgan detallarning yuzasini metall bilan qoplash uchun tokarlik stanoklaridan foydalaniladi. Bunda detal stanokning markazlariga yoki patroniga mahkamlanadi, metallovchi uskuna esa stanokning supportiga 145 o‗rnatiladi. Gazli va elektrli metallashda sim materialining qovushoqligini kamaytirish maqsadida metallashdan oldin uni 800- 900°C da yumshatib, qum bilan tozalanadi. Detallarni metallash uchun ishlatiladigan simlar 65 G markali po‗latdan yasaladi. Metallashdan so„ng detal yuzasiga ishlov berish . Detallar yuzasida metall qatlami hosil qilingandan so‗ng unga kerakli ko‗rinish va o‗lcham berish uchun mexanik ishlov beriladi. Purkalgan qatlamning qattiqligi detal asosiy metalining qattiqligidan yuqori bo‗lganligi hamda oksid pardalarining mavjudligi tufayli unga yakuniy ishlov berishda ancha qiyinchiliklar yuzaga keladi. Tokarlik stanogida ishlov berishda tez kesuvchi po‗latlardan yasalgan va qattiq qotishmali plastinkalardan iborat keskichlar qo‗llaniladi. Bunda T15K6 qattiq qotishmadan tayyorlangan plastinkali keskichlar yaxshi ko‗rsatkichlarga ega. Keskichlarni noto‗g‗ri charxlash va tezligi yuqoriroq rejimda kesish natijasida purkalgan qatlam tiklangan detal yuzasidan ko‗chishi yoki yulinib chiqishi mumkin. Tarkibida 0,30% gacha uglerodi bo‗lgan po‗lat simdan hosil qilingan metall qotlami hamda rangli metalldan hosil qilingan qoplamalar yo‗niladi va shundan so‗ng jilvirlanadi. Tarkibida 0,30% dan ortiq uglerodi bo‗lgan qoplamalarga tokarlik ishlovi berib bo‗lmaydi, shuning uchun ham ular faqat jilvirlanadi. Metallangan qatlamni jilvirlashning asosiy kamchiligi jilvirlash toshlarining tezda moylanishidir, bu esa ularni tez-tez tozalab turishni talab qiladi. Yüklə 8,44 Mb. Dostları ilə paylaş:
|