Tshkent davlat iqtisodiyot universiteti moliya " kafedrasi"

Microsoft Corporation,	Walmart	Apple
JAMES'S PLACE PLC ORD 15P
Beta koeffitsienti	1.074446	0/4956	1.1308	-0,0020
Bozor qaytimi	14.96%	11.55%	8.72%	1.57%
Risksiz stavka	4.81%	4.75 %	4.75%	4.75%
E(R)	15.71%	8.12%	9.24%	4.76%

Olingan natijalarni tahlil qiladigan bo’lsak, Apple kompaniyasining beta koeffitsienti qolgan kompaniyalarning beta koef qaraganda katta chiqdi. Beta koef 1.1308 degani kompaniyaning aktivlaridan kutilayotgan kutilayotgan daromad bozorga qaraganda 1.1308 riskli ekanligini bilishimiz mumkin. JAMES’S PLACE PLC ORD 15P kompaniyasining beta koef -0.0020 ekanligini ko’rishimiz mumkin. Bu degani kompaniyaning aktivlaridan kutilayotgan daromad bozorning o’zgarishiga nisbata teskari degani. FTSE indeksini manfiy chiqqanligini asosiy sababi Covid -19 pandimiyasi davrida so’ngi yildagi Buyuk Britaniyadagi inflatsiyaning kuchayishi fonida fond bozorlarining payasganligi bilan izohlash mumkin.
Umumiy natijalarga qaraydigan bo’lsak, eng yaxshi natija Microsoft Corporation kompaniyasiga tegishli bo’lib, 14.96% ni tashkil qilmoqda.
CAPM ni natijalari va kompaniyalarning moliyaviy hisobotlari asosida Kapitalni o’rtacha tortilgan qiymatini topib olamiz.

T/r	Microsoft Corporation,	Walmart	Apple	JAMES'S PLACE PLC ORD 15P
Foiz xarajatlari	2063	2128	2931	209
To’langan soliq	10978	5724	19300	-404700
Soliqqacha bo’lgan daromad	83716	17016	119103	700
Umumiy qarz	61270	58923	120069	280400
Kapitalizatsiya hajmi	2297000	405182	2743000	2743000
Rd	3.37%	3.61%	2.44%	0.07%
T	13.11%	33.64%	16.2%	-57814.29%
Re	15.71%	8.12%	9.24%	4.76%
E/(E+D)	97.33%	87.30%	95.81%	90.73%
D/(E+D)	2.67%	14.54%	4.19%	9.27%
WACC	15.38%	7.44%	8.94%	8.73%

Youqoridagi jadvalni tahlil qiladigan bo’lsak, umumiy kapital tarbibida xususiy kapitalni ulushi ko’p bo’gan kopmaniya bu Apple kompaniyasidir. Eng yomon ko’rsatgich Walmart Inc kompaniyasiga tegisshli bo’lib, qarz kapitalini ulushi 14.54% ga teng. Shuning uchun ham Apple komaniyasining CAPM va WACC natijalari orasida farq katta.

Diskontlagan dividend modeli asosida aksiyani ichki qiymatini hisoblash
Bu model aksiyani ichki qiymatini baolash uchun fond bozoridagi investorlar foydalanadiga asosiy modellardan biri hisoblanadi. Bu modelni formulasi quydagicha:

Bu yerda
D-oxirgi yili to’langan dividend moqdori
G – dividend larni o’rtacha o’sish surati
Re – diskont Stavka (CAPM yoki WACC ni natijasini – ni o’rniga qo’yib hisoblanadi.
Bu modelni amal qilishi uchun 2 ta shart bajarilishi kerak. Bular

1. 
   Kompaniya har yili dividend taqsimlagan bo’lishi shart
   
2. 
   > g bo’lishi shart, aks holda bu modeldan aksiyani ichki qiymatini baholash uchun foydalanib bo’lmaydi.
   

Bu model asosida tahlil qilish uchun kompaniyalarning oxirgi 5 yilda to’lagan dividentlar miqdoridan kelib chiqiladi. Bu ma’lumotlarni biz www.finance.yahoo.com saytidan olamiz.

	To’langan dividend miqdori
Yillar	Microsoft Corporation,	Walmart	Apple	JAMES'S PLACE PLC ORD 15P
2018	1.72	2.08	0.705	45.94
2019	1.89	2.12	0.76	48.22
2020	2.09	2.16	0.8075	51.22
2021	2.3	2.2	0.865	61.26
2022	2.54	2.24	0.91	56
g	9.7%	1.85%	6.38%	4.95%
WACC	15.38%	7.44%	8.94%	8.73%
Aksiyani bozordagi qiymati	49.03279	40.84984	37.791	1555.851
Aksiyani ichki qiymati	313.95	313.95	313.95	313.95
Farqi	0.15618	0.1301	0.120373	4.95573