Hâl Ekleri
İlgi hâli eki
Ünsüzle biten kelimelerden sonra +Iŋ biçimindedir: ben+iŋ (benim), biz+iŋ (bizim), siz+in, bodun+ıŋ, kagan+ıŋ. Ünlüyle biten kelimelerden sonra +nlŋ biçimindedir: Bayırku+nıŋ.
Yükleme hâli eki
İyelik eki almamış isimlerden sonra +(X)g biçimindedir: bodun+ug bay kıltım (milleti zenginleştirdim), kişi+g yontmaz ermiş (kişiyi yürütmezmiş), sab+ıg alıp (sözü alıp), il+ig tutmış (devleti muhafaza etmiş), törü+g itmiş (kanunları düzenlemiş), bedizçi+g ıttı (bezekçiyi gönderdi).
İyelik eklerinden sonra +(I)n biçimindedir: sabım+ın eşidgil (sözümü i-şit), kanıŋ+ın kodup içikdiŋ (hânını bırakıp tutsak oldun), eligi+n tuttı (-onun- elini tuttu), içi+n taşı+n urturtum (içini dışını yazdırdım). İyelik eklerinden sonra gelen +(I)n, bazı edatlarla bağlantı kurmak için de kullanılır: eçisi+n teg (amcası gibi), yarlıkadukı+n üçün (buyurduğu için), kaganı+n birle (kağanı ile).
İşaret ve şahıs zamirlerinden sonra +nl biçimindedir: bu+nı, *a+nı, biz+ni. Ben ve sen zamirlerinde «'nin biri düşmüştür: bini, sini. +nl yükleme hâli eki bazı edatlarla bağlantı kurmak için de kullanılır: anı üçün (onun için), antag (onun gibi, öyle).
Dostları ilə paylaş: |
