2.3.1. SES ÖZELLİKLERİ
Uygurcada bulunan sesler ve bu seslerin konumu; yani kelimenin başında, içinde ve sonunda bulunuş durumları, iki ses dışında Köktürkçe ile tamamen aynıdır. Farklı sesler n ve b ile ilgilidir. Bunlar dışında bir de eklerde bulunan veya yardımcı ses olarak kullanılan / ünlüsünün genişlemesi olayı vardır. Bunu da Uygurcaya özgü ses özellikleri arasında sayabiliriz. Böylece Uygurcanın Köktürkçeden farklı olan ses özelliklerini aşağıdaki şekilde tespit etmek mümkündür.
1. Köktürkçedeki n, Manici Uygur metinleriyle Köktürk harfli Uygur
metinlerinde n, Burkancı Uygur metinlerinde y'dir (Manici-Burkancı ayrımı
her zaman geçerli olmayabilir.):
K ańıg ~ U anıg/ayıg (kötü)
K çıgań ~ U çıgan/çıgay (yoksul)
K koń ~ U kon/koy (koyun)
K +kIńA ~ U +kInA/+klyA (küçültme eki).
2. Köktürkçe kelime içi ve kelime sonundaki b sesleri Uygur metinle
rinde çoğunlukla w olmuştur, b'li metinler azdır ve muhtemelen bu metinler
daha eski tarihlidir.
K ebir- ~ U ewir- (çevirmek)
K sebin- ~ U sewin-
K tebi ~ U tewe (deve)
K teblig ~ U tewlig (hilekâr)
K ubut ~ U uwut (utanma)
K yabız ~ U yawız (kötü)
K yablak ~ U yawlak (kötü)
K eb ~ U ew
K sab ~ U saw (söz)
K sub ~ U suw (su).
280 Ahmet B. ERCİLASUN
3. Yardımcı ses olarak kullanılan veya ekler içinde bulunan ı ünlüsü, Uygurcada bazen genişler: tınlıglarag"canlıları" (Hamilton 1998: 11), tıdu umadam< tıdu umadım "engel olamadım" (Hamilton 1998: 24), evig barkag "evi barkı" (Ş.Tekin 1976: 72), yaratag"iş, süs" (Ş.Tekin 1976: 79), olarnaŋ"onların" (Ş.Tekin 1976: 84).
Dostları ilə paylaş: |