Türk dünyasi iŞletme fakültesi uluslararasi iLİŞKİler böLÜMÜ YÜksek lisans biTİrme tezi

Dağlık Karabağ Sorununun Ortaya Çıkışı

Ermenistan-Azerbaycan, Dağlık Karabağ münakaşasını incelediğimiz zaman sorunun kaynağını daha iyi anlayabilmek için Ermenilerin hangi dönemlerden geçerek devlet kurma fırsatı elde ettiğini belirtmek de gerekir.

Tarihte hiçbir zaman bir devlet kuramamış, hatta Osmanlı İmpara­torluğu döneminde “millet-i sadıka” olarak bilinen Ermenilerin bir millet veya bir devlet kurma fikrinin nereden beslendiğini ve bunu adım adım gerçekleştirmek için 19. yüzyılın başlarından itibaren nelere başvurduklarını aydınlatmamız gerekir. Ermenilerin bu fikrini sömürgeci devletler desteklemişlerdir. Bunun esas nedeni Ermenilerin azınlık halinde yerleştikleri Doğu Anadolu ve Kafkasya bölgesinin sağladığı jeopolitik avantajlar olmuştur. Bu bölge, Karadeniz, Hazar Denizi ve Basra Körfezi üçgeni arasında yer almasından ve İran-Kaf­kasya yoluyla Asya’nın içlerine açılma imkanına sahip olmasından dolayı devletlerin ilgi odağı olmuş ve rekabet alanına dönüşmüştür.²⁴

Belirtilmesi gereken en önemli hüsuslardan biride Ermenilerin Azerbaycan topraklarında ne zamandan beri yerleştikleridir. Mesele şu ki, Ermeniler Azerbaycan’a, Dağlık Karabağ’a çoğunluk halinde sonralar göçürülmüşlerdir.²⁵

Hem Ermeni devletinin kurulması hem de Azerbaycan topraklarında Ermenilerin yerleştirilmesi gibi iki hüsusu birlikte ele alarak incelediğimizde Dağlık Karabağ sorununun hangi mantık üzerinde ortaya çıkmış olduğunu daha iyi bir şekilde algılamak mümkün olacaktır.

1.