Azerbaycan’ın Bağımsızlık Kazanması
Ermenilerin eylemlerinin sonucunda doğal olarak Azerbaycan’da milliyetçi akımın faaliyeti artdı ve 1988’in yazında Azerbaycan Halk Cephesi (AHC) kuruldu. Bundan sonra, AHC etrafında toplanan Azerbaycanlı aydınların yön vermesile mevcut duruma karşı itiraz olarak yapılan ayaklanmalar Sovyet yönetimini rahatsız etti ve korkuya saldı.
Aslında ise, Azerbaycan’da o dönemde ortaya çıkmış bu durum, bağımsızlık yolundaki değerli bir dönüm noktası niteliğindeydi. AHC tesis edildikten hemen sonra Azerbycan’da doğrudan onun yönetiminde yapılan eylemler, Sovyetler Birliği’nin bir tek Azerbaycan’da değil, bütün Güney Kafkasya’daki ekonomik ve siyasi yönetiminde olumsuz yönde etki yapmaya başladı.57 Bundan rahatsız olan Moskova yönetimi, Dağlık Karabağ olaylarını protesto etmek için Bakü’deki gösteri yürüşlerini behane ederek, 19 Ocak 1990 tarihi itibariyle Bakü ve bazı bölgelerde ölağanüstü hal ilan etmişti. 20 Ocak gecesi ise Kızıl Ordu birlikleri Azerbaycan’a çıkarma yaptı. Azerbaycan’da öncesinde sadece Dağlık Karabağ konusu ile sınırlı kalan muhalefet ve toplumsal tepki, bu tarihten itibaren aynı zamanda Moskova yönetimine karşı ve tam bağımsızlıktan yana bir eyleme de dönüşmüştür.58
Ayrıca, 19 Ağustos 1991 tarihinde Moskova’da Gorbaçov yönetimine karşı başarısız hükümet darbesinin gerçekleştirilmesi sadece Gorbaçov ve Kömünist Partisini yıkmakla kalmamış, aynı zamanda Komünist zulmü altında kalan halkların özgürlüğe kovuşmalarına da yol açmıştır.59 Nitekim, Darbe girişiminin başarısızlığından sonra artık SSCB’nin dağılacağı anlaşılınca60 30 Ağustos 1991’de “Bağımsızlık Bildirisi”ni, ardından 18 Ekim 1991’de, “Azerbaycan’ın Bağımsızlığına İlişkin Anayasal Akt”ı kabul eden Azerbaycan Milli Meclisi, 26 Kasım 1991’de de Dağlık Karabağ’ın özerk statüsünü kaldırdığını duyurmuştur.61
Dostları ilə paylaş: |
