IV. ÜNİTE
MİLLİ EDEBİYAT DÖNEMİ(1911-1923)
1.MİLLİ EDEBİYAT DÖNEMİ’NİN OLUŞUMU
Tanzimat Fermanı ile Osmanlı devleti yenilikçi bir döneme girmiş olsa da Batı karşısındaki mağlubiyetlerimiz hemen her alanda devam etmiştir. Osmanlının yıkılışına doğru devleti ve milleti kurtarmak için birtakım fikir akımları oluşmuştur. Bunlar Osmanlıcılık, İslamcılık, Batıcılık ve Türkçülük akımlarıdır.
Fikir akımlarının ortak noktası hepsinin Osmanlının kötü durumunu düzeltmek amacını taşımasıdır.
OSMANLICILIK
Osmanlının etnik yapısı Fransız ihtilalinden dolayı milliyetçilik akımını tehlikeli kılıyordu. Azınlıkların, dini ve ırki grupların dışarıdan desteklenmesiyle de isyanlar başlamıştı. Herkesi bir arada tutacak çimentonun Osmanlılık şuuru olduğunu düşünenler bu akıma destek vermiştir.
Jön Türkler, Namık Kemal, Ziya Paşa, Âgâh Efendi, Ali Suavi gibileri Osmanlıcılık fikrine destek vermişlerdir.
Osmanlıcılığa bağlı olanların amacı dil, din, ırk, mezhep farkı ne olursa olsun herkesin Osmanlı kimliği altında birleşmesi gerektiği, böylece kötü günlerin geçeceğidir.
Osmanlıcılığın temel amacı, Osmanlının ihtişamlı günlerini yeniden kurabilmektir.
İSLAMCILIK
İslamcılık, Rusya’nın Panslavizm politikası, azınlık isyanları, siyasi otoritemizin zayıflaması gibi olumsuzlukları giderecek çimentonun İslam dini olduğunu savunan görüştür.
Amacı İslam’ın temel değerlerine bağlı kalmak, öze dönmek, din çatısı altında birleşmektir.
Temel düşüncesi, İslam’ın ilerlemeye karşı olmadığı, çalışmayı ve gelişmeyi dinin emrettiği, bütün Müslümanların kardeş olduğudur.
Mehmet Akif Ersoy, Said Halim Paşa, M. Şemsettin Günaltay vb. kişiler İslamcıdırlar.
BATICILIK
Ortaya çıkış sebebi, Batının fen, teknoloji, sanat gibi alanlarda Osmanlıdan ileri olmasıdır.
Amacı; fen, teknoloji, bilim ve sanat alanlarında Batıyı örnek almaktır.
Temel düşüncesi, Avrupalı gibi olmak için Avrupa’nın kültür ve yaşama biçimini almaktır.
Abdullah Cevdet, Tevfik Fikret, Celal Nuri vb. bu fikri desteklemişlerdir.
TÜRKÇÜLÜK
Balkan savaşları sonrasında Osmanlıcılık akımının çökmesi, Türk olmayan azınlıkların Osmanlıdan ayrılması bu fikri güçlendirmiştir.
Amacı yeryüzünün Türklerini bir çatı altında toplamaktır.
Dilde, dinde, hedefte(ülküde) birlik düşüncesi temel düşüncesidir.
Ziya Gökalp, Mehmet Emin Yurdakul, Enver Paşa vb. bu akıma bağlıdırlar.
Dostları ilə paylaş: |