KAYIKÇI KUL MUSTAFA
Yeniçeri şairlerindendir. Savaşlara katılmış, şiirler söylemiştir. Şiirleriyle Gevheri gibi şairleri etkilemiştir. Halkın ve askerlerin ağzında dolaşan Genç Osman menkıbelerini destanlaştırarak yapay bir destan düzmüştür. Şiirleri, yeniçeriler arasında, levent kahvehanelerinde, serhat boylarında uzun zaman söylenmiştir. Pek çok şiiri tarihi belge niteliğindedir. Gençliğinde “Murat Reis” adlı bir denizciye hizmet ettiği için “Kayıkçı” lakabını almıştır. Şiirlerini çöğür eşliğinde söylemiştir. Divan şiirinden etkilenmemiştir.
ÂŞIK ÖMER
Küçüklüğünde medrese eğitimi görmüş, Arapça-Farsça öğrenmiş, hikemiyat ve tasavvufa ilgi duymuştur; fakat hocası ölünce kahvehanelerde saz çalmaya başlamıştır. Kısa sürede meşhur olmuştur. Aruzla yazdığı şiirlerde divan dilini, semai, koşma, destan ve tekerlemelerinde halk dilini ihmal etmemiştir. Genç yaşından itibaren tambura çalmıştır. Bestekâr yönü de vardır. Âşık Ömer en çok şiiri olan saz şairidir. Çok yazdığı için bazı savruklukları olsa da bunların yazıcılara ait olup olmadığı belirsizdir. Türkiye’ye geldiğinde ordu saflarına katıldığı, yeniçeri olduğu sanılmaktadır. Şiirlerinde her tür konudan bahsetmiştir. Tarihi ve mitolojik bütün mazmunlara hâkimdir.
Âşıklığı
Medreseden sıkıldığı için derslerden kaçar, mezarlıklara gidip namaz kılarak ağlardı. Böyle yaptığı bir gün mezarlıkta uykuya dalar. Rüyasında bulutlar arasında güzel bir kız görür. Kız sağ elindeki sazı ona verir. Âşık Ömer, ona: Lailaheillallah, der. Kız da ona “Allahüekber!”der. Sonra Ömer’e:
“Ey Ömer, ayağa kalk, kaderinden şikâyet etme, sen seçkin bir insansın, bundan sonra insanları aklınla yenecek, türkülerinle onlara huzur getireceksin!” Uykusundan uyandığında sazı elindedir. Artık saz çalmaya başlar, Dağıstan, Azerbaycan, İran ve Türkiye’yi dolaşır.
Dostları ilə paylaş: |
