TüRKÇE – DİLBİLGİSİ kelime biLGİSİ Kelime (sözcük)



Yüklə 2,21 Mb.
səhifə50/363
tarix04.01.2022
ölçüsü2,21 Mb.
#52327
1   ...   46   47   48   49   50   51   52   53   ...   363

b. “-de” Hâl Eki


 

İsim çekim eklerindendir.

İsmin bulunma hâlini yapan hâl ekidir.

Yer ve zaman bildirir.

Sesli uyumlarına uyar.

de” bağlacının yalnız “de”, “da” biçimleri varken; “-de” hâl ekinin “-de”, “-da”, “-te”, “-ta” biçimleri vardır. Bunun sebebi ekin bitişik yazılıyor olmasıdır.



Yapım eki olarak da kullanılabilir:

 

Eski İstanbul'da ne güzel günler yaşanmış.



Saat yedide mi gelecekmiş?

Her şey yerli yerinde.

Suyu bir yudumda içti.

Siz ayakta kaldınız.

Çamaşırları elde yıkıyormuş.

Yılda yirmi gün izni var.

Yüzde yetmiş başarı vardı.

Ayda yılda bir uğrar oldu.

Elde avuçta ne varsa bitti.

Parmak kalınlığında yaprakları var.

Peyami Safa'nın "Sözde Kızlar"ını okudun mu?

 

 


7. “ki” Bağlacının, “-ki” İlgi Zamirinin ve “-ki” Yapım Ekinin Yazımı


 

Aşağıda bu bağlacın ve iki ekin birbirinden ayırt edilmesi için dikkat edilmesi gereken noktalar da verilmiştir.

 

a. “ki” Bağlacı


 

Sadece “ki” biçimi vardır.

Kendinden önceki ve sonraki kelimelerden ayrı yazılır.

Türkçe değil, Farsça bir bağlaçtır ve Türkçe cümle yapısına aykırı olarak kullanılır.

ki” ile başlayan bir ara cümle asıl cümlenin içinde kısa çizgiler arasında verilebilir:

 

Bu ezanlar -ki şahadetleri dinin temeli-

Yağmur yağmadı ki mantarlar ortaya çıksın.

Atatürk diyor ki: ...

Bir şey biliyor ki konuşuyor.

Ben ki hep sizin için çalıştım.

Sınavı kazanabilir miyim ki...

Baktım ki gitmiş.

 

Ancak bu bağlaç birkaç örnekte kalıplaşarak bitişik yazılmaktadır.

 

belki, çünkü (ünlü uyumuna girmiş), hâlbuki, mademki, meğerki, oysaki, sanki.

 


Yüklə 2,21 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   46   47   48   49   50   51   52   53   ...   363




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin