TüRKÇE – DİLBİLGİSİ kelime biLGİSİ Kelime (sözcük)


Bıraktım ardını yıllarca koştuğum hevesin



Yüklə 2,21 Mb.
səhifə18/363
tarix04.01.2022
ölçüsü2,21 Mb.
#52327
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   363
Bıraktım ardını yıllarca koştuğum hevesin.

Tahsilin ticarette yeri yok.

 

]Tamlanan sıfat-fiil veya sıfat-fiil grubu da olabilir. Tabi bu isim tamlamaları ya isim olarak kullanılacaklardır ya da bir simin sıfatı olarak.

 

Bingöl çobanlarının / koyun otlatırken çaldıkları

Tyn. Tnn.

Asabî bir ağırlığın / göğsümden yükseldiği (an)

Tyn. Tnn.

Çılgın fırtınaların / döve döve yosunlattığı (kayalar)

Tyn. Tnn.

Parçaların / hızla kayarak etrafa yayıldığı(nı)

Tyn. Tnn.

 

Buradan şu sonucu çıkarabiliriz: İlgi eki almış olan bütün kelimeler ve kelime grupları tamlayan, iyelik eki almış bütün kelimeler ve kelime grupları da tamlanandır.

 

]Tamlayan ya da tamlanan söylenmemiş olabilir.

 

­Genellikle tamlayanı zamir olan tamlamaların tamlayanı düşer. Bu yüzden iki isimden de zincirleme tamlama oluşabilir:

 

Konuşması herkesi rahatsız edersi.

Yürüyüşünde de bir asalet vardı.

Kalemimin ucu bitti. Benim kalemimin ucu:

 

­Karşılıklı konuşmalarda tamlayan da tamlanan da düşebilir:

 

Şu gelen kimin kızı?



Hüseyin’in (kızı)

 

Bu bey Ali’nin nesi?



(Ali’nin) Amcası.

 

­Tamlanan tekrardan kaçınmak için söylenmeyebilir.

 

Bu ev bir zamanlar bizim(evimiz)di.

 

]Bazen tamlayan bir şeyin değil de bir niteliğin kime ait olduğunu bildiriyor olabilir:

 

öğrencinin çalışkanı,

sporcunun zekî, çevik ve ahlâklı olanı...

 

]Senli benli konuşmalarda “koca, karı, oğul” gibi kelimeler ve iyelik ekleri düşebilir:

 

Emine’nin oğlu Duran→Emine’nin Duran.

Asımoğulları’nın Ali(si)

Bizim evimiz→bizim ev

 

]“-den” eki tamlayan ekinin yerini tutabilir:

 

öğrencilerin bazıları→öğrencilerden bazıları

onların biri→onlardan biri

 

]Tamlayan ekinin ikiden fazla tekrarı anlatım bozukluğuna yol açar.

 

Masanın ikinci çekmecesinin kulpunun koptuğunu biliyorum.

Pencerenin kenarının tamirinin yapılması gerekli.

 

 





Yüklə 2,21 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   363




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin