TüRKÇE – DİLBİLGİSİ kelime biLGİSİ Kelime (sözcük)

Sayısı

 

Bir cümlede aynı veya farkı türden birkaç tane zarf tümleci bulunabilir. Zaman zarfı genellikle diğer zarf çeşitlerinin önünde, miktar zarfı da yüklemden önce kullanılır.

 

Kızılay’a indiğim zaman, kalabalığa takılmamak için insanlar arasından hızla ilerlerim.

“Gece bülbül ağaran vakte kadar ağlarmış

Eski Şîrâz’ı hayal ettiren ahengiyle.” (YKB)

Çocukları ilk gördüğünde çok sevinmişti.

 

EK BİLGİ

ZARF TÜMLECİ :
Kural: Yüklemi tamamlayan öğedir. Yüklemin durumunu, nasıl ve nice olduğunu belirtir.
Yüzüme , anlamsız anlamsız baktı. (nasıl baktı?)

D.T. Z.T. Y
Sessizce, odaya girdik. (odaya nasıl girdik?)

Z.T D.T. Y
Sen bu kitabı mutlaka okumalısın. ( nasıl okumalısın?)

Özne N.T Z.T. Y

Dün sana bir tepeden baktım aziz İstanbul. ( Ne zaman baktım?)

Z.T. Y

Şimdi cevapları söyleyemem. ( Ne zaman söyleyemem?)




Z.T. N.T. Y

Dikkat : Zarfı bulmak için yükleme; nasıl, ne şekilde, ne kadar, ne zaman …vb. sorular sorulur. Alınan cevap yüklemi belirtir, niteler durumdaysa zarftır.

Eğer nasıl, ne şekilde, ne kadar soruları bir isme soruluyorsa alınan cevaplar Sıfattır. Karıştırılmaması gerekir.

Çalışkan öğrenci başaralı olur. ( nasıl olur?başarılı yüklemi tanımlıyor,

sıfat Z.T. Y yükleme sorulan soruya yanıt veriyor)




Özne
( nasıl öğrenci? Çalışkan öğrenci kelimesini tanımlıyor SIFATTIR.)

Uygun Sıfatları Yerleştiriniz.
Okullar………………açılacak. (Zaman zarfı)

………………çıkmayınız.(yer-yön zarfı)

Gülü……………seviyormuş. (miktar zarfı)

………………konuşmuyorsun? (soru zarfı)

…………………uzaklaştılar. (durum zarfı)

Aşağıdakilerden Hangisinde Zarf Tümleci Yoktur?

1. 
   Emrahlar bu geziye katılacaklar.
   
2. 
   Sabah erken uyanacağız.
   
3. 
   Sorular pek zora benziyor.
   
4. 
   Sabahtan beri yoldayız.
   
5. 
   Sorunları konuşarak halledelim.
   

Cümlelerin Hangisinde “Sen” Sözcüğü Asıl Vurgulanmak İstenen Sözcüktür?

1. 
   Sen ödevini yapmalısın.
   
2. 
   Ödevini sen yapmalısın.
   
3. 
   Sen yarın akşam gelirsin.
   
4. 
   Ödevini yapmalısın sen.
   
5. 
   Yarın akşam gelirsin sen.
   

NOT: Yükleme en yakın öğe asıl vurgulanmak istenen öğedir.
Aşağıdaki tanımı tamamlayınız.
Yüklemi……………öğe zarftır. Zarfı bulabilmek için yükleme;………………, ……………,……………,……………,……………,………………, sorularını sorarız, aldığımız cevap o cümlenin………………dır.

Nesne
Tanımı

Türü

Çeşitleri

Sayısı