TüRKÇE – DİLBİLGİSİ kelime (sözcük)
Yüklə 2,2 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 8. SOMUT ANLAM
- 9. GENEL ve ÖZEL ANLAM
- Kelime Gruplarının Görevleri ve Özellikleri
7. SOYUT ANLAMBeş duyu organından biriyle algılanamayan, maddesi olmayan, varlıkları inançla ve his ile bilinen kavram ve varlıkları karşılayan kelimelere soyut kelimeler denir; bu kelimelerin gösterdiği anlam özelliklerine de soyut anlam denir.
“Yazınızda kuru bir anlatım görüyorum.” “Adam yıldızlara basa basa yürüyordu.”
Genel anlamlı kelimeler birden fazla kelimeyi bünyesinde bulunduran, birden çok türü kapsayan kelimelerdir. Özel anlamlı kelimeler ise daha dar bir anlamı, kesin ve net olarak anlatır. Anlam özelleştikçe kesinlik de artar.
MetinÒparagrafÒcümleÒkelimeÒheceÒharf
Kelime Gruplarının Görevleri ve Özellikleri 1. İSİM TAMLAMALARI Tanımı Özellikleri a. Belirtili İsim Tamlaması b. Belirtisiz İsim Tamlaması Takısız isim tamlaması Zincirleme isim tamlaması Karma tamlama KELİME GRUPLARIYan yana dizilen kelimeler, ya yargı bildirerek cümleyi, ya da varlık ve hareketleri karşılayarak kelime gruplarını meydana getirirler. Bu diziliş, Türkçenin söz diziminin bazı kurallarına bağlıdır. Türkçe söz diziminin en belirgin özelliği, ana unsurun genellikle sonda bulunmasıdır. Kelimelerin, bir varlığı, kavramı, niteliği, durumu, hareketi karşılamak üzere, belirli kurallar içinde yan yana gelerek oluşturdukları kelime topluluklarına kelime grubu denir. Varlıklar, kavramlar, nitelikler, durumlar, hareketler birer kelimeyle de karşılanır. Ama bir kelime bunlardan birini karşılamaya yetmiyorsa, yani bir varlığı, kavramı, niteliği, durumu, hareketi ancak birden fazla kelimeyle karşılayacaksak kelime gruplarını kullanırız. Kelime ile kelime grubu arasındaki fark, kelime grubunun belli kurallar dahilinde bir araya gelen kelimelerden oluşuyor olmasıdır. Yani kelime grubunun birden fazla kelimeden oluşması.
Meselâ, “ipek” ve “böcek” kelimeleri tek başlarına birer varlığı karşılarlar. Ama “ipek böceği” kelime grubunun karşıladığı varlığı tek kelime ile karşılayamayız.
] Kelime gruplarının en küçüğü iki kelimeden oluşur. ]Varlık, kavram, nitelik, durum ve hareketleri, anlamlarını genişleterek, belirterek, pekiştirerek, niteleyerek karşılar. Meselâ, “Çocuk çiçeği arkadaşına uzattı.” cümlesini, “Küçük çocuk, elindeki kır çiçeklerini çok sevdiği arkadaşına uzattı.” şeklinde, varlıkların nitelik ve niceliklerini de bildirerek ifade edebiliriz. ]Cümle ve diğer kelime grupları içinde, tek kelime gibi (isim, sıfat, zarf ve fiil) görev yapar.
İsim isim isim fiil
İsim zarf isim derinliklerinde / kayboluyordu. fiil
isim
sıfat
sıfat
ikileme
isim
Mehtabı sürükledik sularda.
Hâlâ dilimdedir tuzu engin denizlerin.
Türkçedeki kelime grupları şunlardır:
Yüklə 2,2 Mb. Dostları ilə paylaş:
|