TüRKÇE Özne (İşi yapan, üstlenen)

6. Aşağıdaki cümlelerden hangisi biçimce olumsuz, anlamca olumludur? (2003/2 KPSS)

1. 
   Olayların böyle sonuçlanmasına engel olamadı.
   
2. 
   Çok istediği halde onu düğününe çağıramadı.
   
3. 
   Dün yapılan doğum günü partisine
   arkadaşlarından hiçbiri katılmadı.
   
4. 
   Bugünkü toplantıya hiç kimse gelmezlik etmedi.
   

E) Çok çalıştı; yine de işini zamanında bitiremedi.

A, B, C ve E seçeneğindeki cümleler hem biçimce hem anlamca olumsuzdur. Ancak D seçeneğindeki cümle biçim yönünden olumsuz gözüktüğü halde anlamının olumlu olduğunu görüyoruz. Çünkü toplantıya herkesin katıldığı ifade edilmektedir. Aynı zamanda iki olumsuzluk eki arka arkaya kullanılarak anlamı olumlu hale getirdiği için doğru cevabımız "D".

(Cevap D)

16-

-GENEL YETENEK GENEL KULTUR DERGISI-

7. (I) Dalış yaptığımız su altı mağarasında 15 cm'lik küçük sazan balıkları vardı. (II) Bu balıkların buraya nasıi geldiğini ve neyle beslendiğini anlayamadık. (III) Mağaranın içi güneş görmediğinden, burada su bitkileri yoktu. (IV) Suyun altında ağaç parçaları ve kütükler vardı. (V) Her yer olanca netliğiyle görünüyordu.

Bu parçadaki numaralandırılmış cümlelerin hangisinde "nerede, ne" sorularının cevabı vardır? (2004 KPSS)

A) 1,11 C) III, IV E) II, V

B) D)

IV

I ve IV. cümlelerde nerede V9 ne sorularının cevabı

vardır. Bu cümleleri incelediğimizde

I. cümle: Dalış yaptığımız su altı mağarasında 15

cm.lik küçük sazan balıkları vardı.

Ne vardı? -15 cm.lik küçük sazan balıkları

Nerede vardı? - Dalış yaptığımız su altı

mağarasında

IV. cümle: Suyun altında ağaç parçaları ve kütükler

vardı.

Ne vardı? - Ağaç parçaları ve kütükler

Nerede vardı? - Suyun altında

(Cevap D)

-MATEMATIK-

17

Problem çözülürken şunlara dikkat edilmelidir.

• 
  Problemdeki bilinmeyenlere uygun değişkenler
  seçilmelidir.
  
• 
  Problemde anlatılan olaylara ilişkin doğru denk-
  lemler kurulmalıdır.
  
• 
  Kurulan denklemler çözülmelidir.
  

1. DENKLEM KURMA PROBLEMLERİ

SORU:

Su ile dolu iken bir kabın ağırlığı 30 kg. dır. Bu kap-taki suyun ağırlığı boş kabın ağırlığının 5 katı olduğu-na göre, boş kabın ağırlığı ne kadardır?

2. KESİR PROBLEMLERİ

Herhangi bir kesre karşılık gelen sayı aranırken o kesrin tümüne karşılık gelen sayı ile kesir çarpılır.

SORU:

Bir memur maaşının önce — 'ünü sonra da kalan

maaşının — 'ünü harcıyor. Geriye 9 ımilyon lirası kalıyor. 4

Bu memurun maaşın ne kadardır? ÇÖZÜM:

Kabın ağırlığı = x dersek Suyun ağırlığı = 5x otur.

Su dolu iken kabın ağırlığı:

5x + x = 30 kg olacağından 6x = 30

x = 5 kg boş kabm ağırlığıdır.

SORU:

Bir çubuk 8 eşit parçaya bölünüyor. Parçalardan her birinin uzunluğu 10 cm daha kısa olsaydı 12 eşit parçaya bölünecekti. Buna göre çubuğun boyu kaç cm dir?

8x

I 1 1 =>12(x-10)

x- 10

8x = 12. (x -10) (4 ile sadeleştirirsek)

2x = 3x - 30

x = 30

Çubuğun boyu 8x olduğu görülür. 8x30 = 240'tır.

DERGİS	Maaşı 4 eşit parçaya bölelim			12
IIKLIM KPSS	I
	^1 4	4		4 9 ^-—	4
	^( / * Harcama 1
Yfcü
	^1 3	3		3	3

Harcama

Kalan 12'lik parçayı 4 parçaya bölersek 3br'lik parça-lar oluşur.

Harcanan kısım= 4br + 3br = 7br Kalan kısım=16br - 7br= 9 milyon. O halde maaş 16 milyondur.

SORU:__Ahmet_bir_işi_4_günde,_Veli_aynı_işi_3_günde_yapa-bilmektedir._İkisi_birlikte_işi_kaç_günde_bitirirler'>SORU:

Bir varilin içinde belli bir miktarda su vardır. Varile 1 kova su ekienirse varilde a litre su oluyor. Varilden 1 kova

a su alınırsa varilde - litre su kalıyor. İlk durumda varilde

ö

kaç kova su vardır? CÖZÜM:

Varilde x litre su olsun. Kovanın aldığı su miktarı da Kolsun.

18-

-GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR DERGİSİ-


Ozaman, x + K = a (I)

x-K=|(2)

(2) numaralı denklemi 3 ile çarparsak 3x - 3K = a olur.

a = x + K olduğu için, 3x - 3K = x + K

x = 2K yani başlangıçta 2 kova su vardır.

3. YAŞ PROBLEMLERİ

Yaş problemleri çözülürken şu noktalara dikkat edil-melidir.

• 
  Kişiler arasındaki yaş farkı sabittir.
  
• 
  Bahsedilen farklı yıllar için kişilerin yaşları ayrı
  ayrı yazılıp denklemler kurulur.
  

SORU:

44 yaşındaki bir babanın üç çocuğunun yaşları top-lamı 12'dir. Kaç yıl sonra çocukların yaşları toplamı babanın yaşının yarısına eşit olur?

24 - x = -

2

48 - 2x = x

3x = 48

x = 16-» Ayşe'nin yaşı

4. İŞÇİ VE HAVUZ PROBLEMLERİ

> Bir işçi bir işi x günde bitiriyorsa,

Bir günde işin — ini bitirir. x

> İşçi ve havuz problemlerinde denklem verilen birim

zamanda yapılan işe göre düzenlenir.

SORU:

Ahmet bir işi 4 günde, Veli aynı işi 3 günde yapa-bilmektedir. İkisi birlikte işi kaç günde bitirirler?

Veli 1 günde: - 'ünü

Ahmet 1 günde: - 'ünü, 4

İkisi birlikte 1 günde: - ini bitirmiş olsunlar. x

1 11

24 + 6x = 44 + x

x = 4 yıl sonra eşit olur.

SORU:

Murat 24 yaşındadır. Murat Ayşe'nin bugünkü yaşın-da iken Ayşe'nin yaşı bugünkü yaşının yarısı idi. Ay-şe'nin yaşı kaçtır?

7 1 . — = - ıse 12 x

x = — günde biter.

SORU:

Bir havuzu A musluğu tek başına 10 saatte doldu-ruyor. B musluğu ise aynı havuzu 6 saatte doldur-maktadır. A musluğu 2 saat, B musluğu 3 saat açık tutulursa havuzun ne kadarı dolar?


ÇÖZÜM:

Ayşe

x

I

x

~2

Murat Bugünkü yaş: 24

i

y

^x .j-

ise

Yaş farkları sabit kalacağından 24 - x = x — 'dir.

A musluğu 2 saatte — unu

3

B musluğu 3 saatte - sını doldurur. 6

2- y 7

^- + —=>— doluolur. 10 p 10

İ 2

-MATEMATİK-

19


SORU:

A musluğu havuzu 4 saatte, B musluğu aynı ha-vuzu 6 saatte doldurmaktadır. Havuzun tabanındaki C musluğu ise dolu havuzu 4 saatte boşaltmaktadır. Tamamen boş bir havuzda bu üç musluk açılırsa havuz kaç saatte dolar?

A musluğu 1 saatte — 'ünü doldurur. B musluğu 1 4

saatte - 'sını doldurur. C musluğu 1 saatte - 'ünü
6 4

boşaltır.

1 1A1

X = 6 saatte doldurur.

5. YUZDE PROBLEMLERİ

demektir.

> Yüzde x = % x

100

> asayısının %x'si=a.— dür.

100

> a sayısı % x artırılırsa (zam, kâr, artırma)

., . 100 + x .

Yenı sayı = =a. olur.

100

> a sayısı % x azaltılırsa(İndirim, zarar)

_v . 100-x .
Yenısayı =a. olur.

100

SORU:

2 "o cr

UJ

o co

3

Q UJ

CÖZÜM:

Mal % 5 zarar % 15 kâr

100x 95x 115x

115x-95x = 4 milyon 20x = 4 milyon

4 5 katı O halde maliyet = 20 milyondur. 100x

6. FAİZ PROBLEMLERİ

A=Ana para F=Faiz N=Faiz yüzdesi

t=zaman

A.n.t

100 A.n.t

Yıilıkfaiz F=

12.100 A.n.t

Aylıkfaiz: F=

Günlük Faiz: F=

360.100

SORU:

a.n.t

Yıllık % 60'tan 3 aylık faizi ile birlikte 23 milyon li-ra olan ana para kaç milyondur?

f=-

a (ana para) = X, n (faizin yüzdesi) = 60,

100x12 t (süre) = 3 ay

faiziyle beraber olduğundan


% 20 indirimle 4.800.000 liraya satılan bir gömle-ğin indirimden önceki etiket fiyatı kaç liradır?

CÖZÜM:

Malın tamamına 100x dersek % 20 indirimli 80x olur.

80x = 4.800.000

x = 60.000 olur.

100x=> 100 . 60 000 = 6.000.000 TL olur.

SORU:

Bir satıcı bir malı % 5 zararla satmıştır. Eğer malı % 15 kârla satmış olsaydı eline geçen para 4 milyon lira fazla olacaktı. Bu malın maliyeti kaç milyon liradır?

X

= 23000000

23X

100.12

= 23000000lira.

20 x = 20.000.000

SORU:

X.75.1 100

x.60.1 100
Bir miktar paranın % 75'ten bir yıllık faizinin, % 60'tan 1 yıllık faizinden 45 milyon lira fazla olacağı hesaplanıyor. Bu para kaç milyon liradır?

= 45000000

20-

-GENEL YETENEK GENEL KULTUR DERGISI-

3X

^^ 45OOOOOO (5)

-45000000

20 x=300 milyondur.

7. KARIŞIM PROBLEMLERİ

Saf madde

Karışım Oranı=

Karışım

% a'lık x gram 1

% b'lik y gram J karışımları % c ise

x.a+y.b = (x+y).c

SORU:

% 10 tuz içeren 20 kg tuzlu su karışımına kaç kg tuz karıştırılırsa karışımda tuz oranı % 25 olur?

20-

2 kg tuz vardır karışımda.

U0Ö

_2+x25

100 x = 4 kg tuz ilave edilmelidir.

SORU:

% 60 alkol içeren 4 It kolonya ile % 80 alkol içeren 6 It kolonya karıştırılıyor. Elde edilen kanşımda % kaç oranında alkol olur?

100

6-80 100

= 2,4 Italkol 1. karışım = 4,8 it alkol 2. karışım

2,4

+

4,8

=

7,2