Böyle bir durumu ortaya çıkaran başlıca etken aşağıdakilerden hangisidir? (99 DMS L)
-
Yeraltı suyu seviyesinin yüzeye yakınlığı
-
Yağış rejimi
-
Yağış çeşidi
-
Akarsu havzaların genişliği
E) Akarsuya karışan kol sayısı
A, B, D ve E seçeneklerinde verilenler yeryüzü şekillerinin çeşitlilik göstermesindeki iç ve dış etkilerdir. Bitki örtüsünün çeşitli olmasının en önemli nedeni iklim tiplerinin çeşitli olmasıdır.
(Cevap C)
18. Aşağıdaki göllerden hangisi alüvyal set gölüdür? (99 DMS L)
-
İznik Gölü
-
Nemrut Gölü
-
Beyşehir Gölü
-
Tortum Gölü
E) Köyceğiz Gölü
Doğu Anadolu Bölgesi'nde kış mevsiminde yağış kar şeklinde düşmektedir. Kar kış mevsimi boyunca erimediği için akarsuların taşıdığı su miktarında kışın alçalmalar görülürken, ilkbahar mevsiminden itibaren yükselmeler görülür.
(Cevap C)
Alüvyon Set Gölü: Akarsuların taşıdıkları alüvyonların birikmesiyle oluşan göllerdir. Türkiye'de; Eymir, Mogan, Köyceğiz, Bafra gölleri bu türdendir. Seçeneklerde verilen diğer göller ise; İznik Gölü => Tektonik Göl Nemrut Gölü => Volkanik Göl
Beyşehir Gölü => Hem karstik hem de tektonik bir göldür.
Tortum Gölü => Heyelan Set Gölü
(Cevap E)
19. Aşağıdakilerin hangisinde verilen ovaların ikisi de karstik çanaklar içinde yer alır? (99 DMS L)
A) Amik, Erzincan C) Gediz, Çarşamba E) Harran, Muş
B) İnegöl, Bolu D) Kestel, Elmalı
Karstik çanaklar içinde yer alan ovalar Elmalı, Kestel, Suğla, Acıpayam ovalarıdır. Bu ovalar ülkemizdeki polye ömekleridir.
(Cevap D)
-COĞRAFYA-
83
ÇIKMIŞ SORULAR ve ÇÖZÜMLERİ
1. Yamaçların dik olduğu dağlık alanlarda akarsuların aşınma gücü arttığı için bu alanlardaki akarsu vadileri derindir.
Buna göre, aşağıdaki bölümlerin hangisinde akarsu vadilerinin daha derin olması beklenir? (99 DMSL)
B) Konya D)Ege
A) Güney Marmara C) Doğu Karadeniz E) Ergene
Dağlık ve eğimli yerlerde akarsuların akış hızı fazla olduğu için derin aşınma meydana gelir ve derin vadiler oluşur. Verilen seçeneklerde en dağlık ve engebeli yer Doğu Karadeniz Bölümüdür.
(Cevap C)
tn
o cc
LU
o co
O LLJ
1 23456789 10 11
aylar SAMSUN
1 23456789 10 11
aylar RİZE
Aşağıda Zonguldak, Samsun ve Rize'nin aylık ortaklama sıcaklık ve yağış grafikleri verilmiştir.
1 23456789 10 11
aylar
Yalnız bu grafiklere dayanarak, Karadeniz Bölgesi'nin kıyı kesimi ile ilgili aşağıdaki genellemelerden hangisine varılamaz? (99 DMS L)
-
Yıl içinde en sıcak ay ortalaması 25°C'yi
geçmez.
-
Aylık yağış miktarı yıl boyunca birbirine yakındır.
-
Yıllık yağış miktarı en az Orta Karadeniz
Bölümü'ndedir.
-
Yıllık sıcaklık ortalamaları 10°C'nin üstündedir.
E) Yaz kuraklığı görülmez.
2. Türkiye'de bozkırların yaygın olarak görülmesinde aşağıdaküerden hangisi etkilidir? (99 DMS L)
-
Ortalama yükseltinin fazla olması
-
Karstik alanların geniş yer kaplaması
-
Platoların geniş yer kaplaması
-
Geniş alanda karasal iklimin görülmesi
E) Akarsu rejimlerinin farklılık göstermesi
Grafik incelendiğinde Rize'nin Samsun ve Zonguldak'a göre daha fazla yağış aldığı görülür. B seçeneğinde verilen aylık yağış miktarları yıl boyunca birbirine yakındır bilgisine varılamaz.
(Cevap B)
Bozkır: İlkbahar yağışlarıyla yeşeren yaz kuraklığı ile sararıp kuruyan kurakçıl ve seyrek ot topluluklarıdır. Ülkemizde karasal iklim deniz etkisine uzak iç bölgelerde hakim olan iklimdir. İç Anadolu, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde bozkırlar yaygın olarak görülür.
(Cevap D)
4. Aşağıdaki bölgelerin hangisinde, ısıtmada yıl boyu güneş enerjisinden yaralanma olanağı en fazladır? (99 DMS L)
B) Karadeniz D) İç Anadolu
A) Marmara
C) Akdeniz
E) Doğu Anadolu
84-
-GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR DERGİSİ-
Güneş enerjisinden yararlanma için gereken koşullar güneşli gün ve güneşlenme süresinin fazlalığı olduğuna göre, buna 9n uygun bölge Akdeniz Bölgesidir. Çünkü burada basınç, enlem V9 nemlilik koşullarıyla bu süreler daha uzundur.
(C9vap C)
7. Aşağıdakilerin hangisinde verilen kentlerin, aylık ortalama sıcaklık bakımından birbirine en vakın olması beklenir? (2000 DMS)
-
İzmir-Afyon
-
Antalya-Karaman
-
Malatya-Elazığ
-
Sivas-Samsun
E) Kırklareli-İzmir
5. Türkiye'deki heyelanların %46 inin ilkbaharda olmasında aşağıdakilerden hangisinin etkili olduğu söylenebilir? (2000 DMS)
Malatya V9 Elazığ aynı bölgede y9 almaktadır. H9r ikisi d9 karasal iklim alanındadır.
(C9vap C)
8. Âkdeniz'in aşağıdaki özelliklerinden hangisi bu denizin sularının Marmara Denizine göre daha tuzlu olmasının bir nedenidir? (2000 DMS)
A) B) C)
Eğim
Deprem
Jeolojik Yapı
Orman varlığı
Kar erimelari ve yağış
A) B) C) D) E)
Yüzölçümünün daha büyük olması Darinliğinin daha fazla olması Atlas Okyanusuna bağlanması Buharlaşmanın daha fazla olması Dökülen akarsu sayısının daha fazla olması
A) Konya D) Iğdır
6.
Hay^lan va toprak kayması daha çok kar erimeleri >;
etkisiyle, toprağın suya doygun hale geldiği ilkbahar 'ğj
aylarında görülmektedir. g
(C9vap E)
Aşağıdakilerden hangisi Türkiye'de yer şekillerinin çeşitli olmasının sonuçlarından biri degildir? (2000 DMS)
-
Doğal bitki örtüsünün çaşitli olması
-
Gün^ş ışınlarını yıl boyunca eğik alması
C) Nüfus yoğuniuğunun farklılık göst9rmasi
D Farklı yerieşim tiplerinin görüimesi
E) Erozyon şiddetinin farklı olması
Türkiye'nin çevresind9 bulunan denizlerin suları arasında önamli tuzluluk farkları bulunmaktadır. Tuzluluk oranları Akdeniz'de % 36-40, Ege'd9 % 32-36, Marmara'da % 23, Karad^niz'de ise binde % 17-18'dir. Tuzluluk enİ9iri9 göre değişir. Tuzluluğu arttıran faktörler: Buharlaşma, sıcaklık, akıntılar, tuz depolarının erim^si, rüzgarlardır. Tuzluluğu azaltan faktörler: Yağış ve bulutluluk, akıntılar, nehir suları, aysbergierdir.
(C9vap D)
"Rüzgar erozyonu, bitki örtüsünden yoksun veya bitki örtüsü çok seyr9k olan kurak V9 yarı kurak yerlerde daha çok görülür." Buna göre, rüzgar erozyonunun
aşağıdaki illerin hangisinde en az olması
beklenir? (2000 DMS)
B) Rize C) Şanlıurfa E) Nevşehir
Bir yerin yer şekillerine ve yükseltiye gör9 konumu; iklimini, bitki örtüsünü, tarımsal faaliyatlerini, beşeri ve 9konomik özelliklarini atkiler.
Günaş ışınlarını yıl boyunca eğik alması mat^matik konumunun bir sonucudur.
(Cevap B)
Rüzgar erozyonu ülkemizin başta Konya Bölümü olmak üzere İç, Doğu V9 Gün^ydoğu Anadolu gibi iç bölgelerinde etkilidir. Rize'd9 ise Karadeniz iklimi görüimektedir. Her m^vsim yağışlı olduğu için rüzgar arozyonunun verilen iller içerisinde 9n az olması beklenir.
(Cevap B)
-COĞRAFYA-
85
10. Yurdumuzda 12 binden fazla bitki çeşidine rastlanmaktadır. Bu bitki çeşitliliğini sağlayan neden aşağıdakilerden hangisi olamaz? (2001 KMS)
A) B) C) D) E)
Kıtalar arası doğal geçiş alanı olması Toprak türlerinin çeşitli olması Yer şekillerinin çok çeşitii olması İklimin bölgeler arasında farklılık göstermesi Akarsu rejimlerinin farklılık göstermesi
Bitki örtüsünün dağılışı çeşitli şartlara bağlıdır. Bunlar;
-
İklim
-
Toprak yaptsı
-
Yerşekilleri
-
Jeolojik zaman
-
Organizma (insan ve diğer canlılar)
Akarsu rejimlerinin farklılık göstermesi iklimin çeşitlilik göstermesidir. Bitki örtüsünü etkilemez.
(Cevap E)
11. Akarsularımız en az hangi amaca hizmet
etmektedir? (2001 KMS)
-
Enerji elde etme
-
Su sporları yapma
-
Tarım alanlarını sulama
-
Kültür balıkçılığı yapma
E) Kullanma suyu elde etme
|
DC LU Q W
m
13. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye'de erozyonun doğrudan bir etkisi değildir? (2003 KPSS)
A) B) C) D) E)
Bitki türünün azalması Meraların yok olması Koy ve körfezlerin dolması Tarımsal alanların veriminin düşmesi Kırdan kente güçün artması
Köyd9n kente göçün en önemli nedeni ekonomiktir. Erozyon dolaylı etkiye sahiptir.
(Cevap E)
14. Akarsu vadilerinin heyelanlar sonucu tıkanmasıyla oluşan göllere heyelan set gölü denir.
Coğrafi özellikleri göz önüne alındığında. aşağıdaki bölümlerin hangisinde heyelan set göllerinin daha fazla olması beklenir? (2003/2 KPSS)
-
Konya Bölümü
-
Doğru Karadeniz Bölümü
-
Dicle Bölümü
-
Çatalca - Kocaeli Bölümü
E) Ergen9 Bölümü
Heyelan set göller, Doğu Karadeniz Bölümünde daha fazladır. Ülkemizdeki heyeian set göller Tortum, Sera, Abant, Yedigöller'dir.
(Cevap B)
Türkiye'deki akarsularda su sporları fazla gelişmemiştir.
(Cevap B)
12. Türkiye'de akarsuların geneliikle en fazla suyu ilkbaharda taşımalarının temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir? (2002 KPSS)
-
Barajlardaki fazla suların boşaltılması
-
Taban suyu seviyelerinin yükselmesi
-
Buharlaşmanın azalması
-
Akarsuların taşıdığı madde miktarının artması
E) Kar erimeleri ile yağışların birleşmesi
15. Bulundukları yerlerin iklimi göz önüne alındığında, aşağıdaki platoların hangisinde bozkırların görülmesi beklenmez? (2003/2 KPSS)
-
Cihanbeyli
-
Şanlıurfa
-
Ardahan
-
Obruk
E) Haymana
Kar erimeleri ile yağışların birleşmesi nedeniyle Türkiye'deki akarsular genellikle en fazla suyu ilkbaharda taşır.
(Cevap E)
Ardahan platosunda bozkır görülmez. Buraların yükseltisinin fazla olması ve yaz yağışları gür otlakların oluşmasını sağlamıştır.
(Cevap C)
86-
-GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR DERGİSİ-
16. Aşağıdakilerden hangisi Kuzey Anadolu Dağları'nın kıyıya paralel uzanmasının sonuçlarından biri degildir? (2003/2 KPSS)
Bazı kıyı kentlerine ulaşımın zor olması
Dağların denize bakan yamaçlarında orman
örtüsünün zengin olması
Korunaklı doğal limanların az olması
Kıyı kesimiyle iç kesim arasında farklı iklim
tiplerinin görülmesi
Yer altı kaynaklarının çeşitli olması
Kuzey Anadolu Dağları'nın kıyıya paralel uzanmasının sonucunda;
-
İç kesimlerle ulaşım zorlaşmıştır.
-
Kıyıların fazla girintili çıkıntılı olmamasına yol
açmıştır. Bu yüzden kıyılarda doğal limanlar azdır.
-
Kıyı ile iç kesimler arasında tabii ve beşeri
bakımından farklılık vardır.
18. Aşağıdakilerin hangisi Ege Bölgesi'ndeki delta ovalarının ortak özelliği değildir? (2004 KPSS)
-
Kıyıda büyük göllerin oluşması
-
Tarımsal etkinlerin yoğunlaştığı alanların olması
-
Endüstri bitkilerinin daha fazla yetişmesi
-
Önemli turizm merkezlerinin bulunması
E) Yerleşimin yoğun olması
Ege Bölgesi'nde delta ovaların kıyılarında büyük göller yoktur.
(Cevap A)
(Cevap E)
z. o
ço
'o
LU
co
17. Türkiye'deki akarsulardan en cok,
-
sulama,
-
elektrik enerjisi elde etme,
-
ulaşım,
-
su sporları yapma
amaçlarından hangileri için yararlanılmaktadır? (2003/2 KPSS)
-
I ve II
-
I ve III
-
II ve III
-
II ve IV
E) III ve IV
19. Türkiye'nin kıyı kesimlerinin ortak özelliği nedir? (2005 KPSS)
A) B) C) D) E)
Engebenin fazla olması Tarım alanlarının sınırlı olması Deniz ikliminin içerilere kadar girebilmesi Yaz ve kış sıcaklık farkının az olması Dağların kıyıya paralel uzanması
Türkiye'de akarsulardan,
-
Sulama suyu elde etmek
-
İçme ve kullanma suyu sağlamak
-
Hidroelektrik enerjisi elde etmek için yararlanılır.
Akarsu rejimleri düzensiz olduğu için ulaşım zordur.
Su sporları ise gelişmemiştir.
(Cevap A)
A, B, E şıkları Akdeniz ve Karadeniz Bölgeleri için geçerlidir. C şıkkı ise Güney Marmara ve Kıyı Ege Bölümü için geçerlidir. Bütün kıyalarımızın ortak özelliği ise yaz ve kış sıcaklık farkının az olmasıdır.
(Cevap D)
-COĞRAFYA-
87
20. Akarsuların kirlenmesinde aşağıdakilerin hangisi enaz etkilidir? (2005 KPSS)
-
Hidroelektrik santrali
-
Endüstri atıkları
-
Kanalizasyon atıkları
-
Tarım atıkları
E) Çöp alanları
En temiz V9 alternatif enerji kaynaklarından olan su gücü doğal olarak çevreyi en az kirleten enerji kaynağıdır.
(Cevap A)
21.
o
tc
Dostları ilə paylaş: |